در مطلب «هنر پرطرفدار میناکاری» با این هنر اصیل ایرانی و پیشینه آن آشنا می‌شویم. روش‌های ساخت متنوع این محصولات را معرفی کرده و مراحل ساخت آن را بررسی می‌کنیم. با توجه به محبوبیت صنایع دستی در میان مردم نکاتی در مورد خرید ظروف میناکاری شده را یادآوری می‌کنیم و همچنین در صورتی که شما صاحب کارگاه‌های میناکاری ظروف هستید چند راهکار در زمینه افزایش فروش به شما ارائه خواهد شد.
بعید است فردی به اصفهان رفته باشد و مجذوب ظروف آبی رنگ و پر نقش و نگار داخل ویترین مغازه ها نشده باشد. هنر میناکاری از قدیمی‌ترین زمینه های صنایع دستی در ایران است. اکتشافات تاریخی نشان از قدمت دوهزارساله این هنر در فلات ایران دارند. پایه و اساس میناکاری رسم خطوط و طرح های گوناگون بر روی فلزاتی مانند طلا، نقره و مس است، اگرچه امروزه ظروف میناکاری روی سفال هم طرفداران زیادی دارد. از زمان حکومت صفویان تاکنون اصفهان به عنوان مرکز این صنعت شناخته میشود. تشخیص ظروف میناکاری شده مرغوب و فرآیند تولید آنها ظرافت و پیچیدگی‌های خاصی دارند که در ادامه در مجله فروشگاه صنایع دستی آرامان به آن می‌پردازیم.
پیشینه هنر پرطرفدار میناکاری
میناکاری از جمله صنایع دستی فاخر و محبوب در میان هنرهای دستی دیرینه در ایران به‌شمار می‌رود. پیشینه هنر پرطرفدار میناکاری که به مینیاتور روی آتش شهرت دارد، به بیش از 1500 سال قبل از میلاد برمی‌گردد. قدمت و تجلی این هنر در ایران بیش از سایر نقاط جهان بوده است و بر اساس بررسی‌های انجام شده، سابقه آن در ایران به دوران اشکانیان و ساسانیان می‌رسد. در آن دوران، میناکاری عمدتاً بر روی زیرساخت‌هایی از طلا و جواهرات صورت می‌گرفته است اما به‌تدریج میناکاری بر روی فلزاتی نظیر مس و برنج نیز رواج پیدا کرده است.
درحال حاضر، محصولات میناکاری در شهرهای مختلف ایران تولید میشوند و علاوه‌بر بازارهای داخلی، در بازارهای کشورهای اروپایی نیز به فروش می‌رسند؛ با این حال، خاستگاه اصلی این هنر، شهر اصفهان است.
هنرهای دستی یا صنایع دستی چیست را در این مقاله از فروشگاه اینترنتی آرامان بخوانید.
میناکاری ظروف چگونه انجام میشود؟
انجام این هنر به ابزارآلات خاصی نیاز دارد: لعاب سفید، رنگ و صمغ، قلمو و مداد، کاردک و مهم‌تر از همه اینها کوره با درجه حرارت مناسب، جهت خشک کردن رنگ و لعاب نقاشی شده بر روی ظروف.
مهمترین فاکتور در انجام میناکاری انتخاب ظرف مناسب است. ظرف های فلزی باید با دقت پرداخت شوند و سطوح صافی داشته باشند. ظرف مورد نظر باید به خوبی تمیز شود چراکه حتی برجا ماندن اثرانگشت هم بر روی ظرف می‌تواند باعث نچسبیدن لعاب شود. معمولا استاداکاران حرفه‌ای میناکاری ظروف مورد نیاز خود را از قلمکاران مطرح تهیه میکنند.
از آن جایی که نقاشی بر روی فلز به طور مستقیم ممکن نیست ابتدا ظروف باید به خوبی لعاب‌کاری شوند، سپس ظرف لعاب‌کاری شده در داخل کوره قرار داده میشود. پس از خشک شدن، ظرف شما آماده میناکاری است. البته فرآیند میناکاری بر روی سفال به گونه‌ی دیگری است که در ادامه مفصل به آن می‌پردازیم.
طرح مورد نظر ابتدا به وسیله مداد بر روی ظرف کشیده شده و بعد با قلمو های مخصوص به آن نقش و رنگ داده میشود. همچنین میتوان پیش از کشیدن طرح اولیه با مداد، به منظور تغییر رنگ زمینه، به ظرف رنگهای مختلفی مانند لاجوردی زد. فرآیند رنگ‌آمیزی با توجه به سلیقه هنرمند می‌تواند بسیار متنوع باشد.
پس از طراحی نقش مورد نظر، کوزه یا ظرف را داخل کوره قرار داده و پس از خشک شدن، ظرف میناکاری شده حاضر است. توجه داشته باشید که رنگ و لعاب در صورتی که داخل کوره خشک نشوند به سادگی قابل پاک شدن و ساییدگی هستند.
تفاوت های آثار مس و پرداز و میناکاری را در این مقاله از فروشگاه اینترنتی آرمان بخوانید.
زیرساخت هنر میناکاری
امروزه برای انجام میناکاری، از فلزهای خالص یا آلیاژی از آنها استفاده میشود که حداقل 8 میلی‌متر ضخامت داشته باشند؛ این امر موجب میشود تا ظرف زیرساخت در برابر فشارهای خمشی و کششی مقاوم باشد و با قرارگرفتن در معرض حرارت تغییرشکل ندهد. در ادامه به مهمترین زیرساخت‌های هنر پرطرفدار میناکاری اشاره می‌کنیم:
- طلا: یکی از قدیمی‌ترین زیرساخت‌های میناکاری به‌شمار می‌رود که امروزه بیشتر برای ساخت جواهرات میناکاری مورد استفاده قرار میگیرد.
- نقره: میناکاری روی نقره نیز مانند میناکاری روی طلا، بیشتر برای ساخت زیورآلات کاربرد دارد؛ با وجود این، هنوز هم برخی از ظروف نقره‌ای خاص را به میناکاری آراسته کرده و آنها را به آثار هنری نفیس و گرانبها تبدیل میکنند.
- مس: یکی از محبوب‌ترین فلزات زیرساخت برای تهیه ظروف میناکاری، مس است. برای تهیه زیرساخت میناکاری، عمدتاً از فلز مس با درصد خلوص بالا استفاده میکنند که به آن، مس فابریک یا کارخانه‌ای گفته میشود.
- برنج: درصورت استفاده از برنج به‌عنوان زیرساخت ظروف میناکاری، لازم است که نوع خالص آن به‌کار گرفته شود؛ چراکه وجود ناخالصی در فلز برنج موجب میشود که با قرارگرفتن در معرض حرارت، زیر سطح آن تاول ایجاد شود و زیبایی ظاهری خود را از دست بدهد.
- برنز: به‌کارگیری برنز به‌عنوان زیرساخت ظروف میناکاری بیشتر در کشور هند صورت میگیرد و در ایران به‌ندرت از آن استفاده میشود.
درباره انواع طرح های میناکاری در این مقاله بخوانید.
انواع میناکاری
با توجه به سابقه هنر میناکاری ظروف در ایران، در طول سال‌ها مردمان نواحی مختلف کشورمان با توجه به امکانات و نیاز های خود انواع مختلفی از سبک‌های میناکاری را پدید آورده‌اند، هر یک از این سبک‌ها ویژگی منحصر به فرد خود را دارند که در ادامه راجع به آنها صحبت می‌کنیم.
مینای نقاشی
در میناکاری به شیوه نقاشی، نقش‌‌های مینا بر روی لعابی شفاف نقش میبندد. بدین منظور ابتدا استاد مسگر محصول مورد نظر را با استفاده از فلز مس میسازد و سپس استاد میناکار روی آن را با لعاب سفید رنگ میپوشاند.
در این روش معمولاً مرحله لعاب دهی سه یا چهار بار تکرار میشود و پس از هر بار لعاب کاری، ظرف مورد نظر به کوره‌‌ای با دمای در حدود 900 درجه سانتی گراد فرستاده میشود تا رنگ لعاب ثابت شود. سپس استاد مینا کار روی این جسم سفید رنگ، نقاشی می‌کند و دوباره شی به کوره فرستاده میشود تا در درجه حرارتی در حدود 850 تا 900 درجه سانتی گراد پخته شود و رنگ‌ها به شکل دلخواه در آیند.
امروزه برای نقاشی مینا کاری از رنگهای شیمیایی استفاده میشود حال آن که در گذشته اغلب رنگهای گیاهی یا معدنی به کار برده می‌شد. شفافیت مینا هم به واسطه وجود اکسید قلع است.
در مینای منقوش که بیشتر در گذشته رواج داشت و امروزه استاد علیرضا پروازی از آن برای مینا کاری استفاده می‌کند، در ابتدا ماده لعابی را که معمولاً از زنگارهای فلزات و سیلیس به دست میآید به صورت گرد درمی‌آورند و با قلع کدر میکنند سپس آن را حرارت میدهند تا مینای کدر به فلز جوش بخورد و در مرحله بعد بر روی این زمینه طرح مورد نظر را به رنگهای آبگینه‌‌ای رسم و سپس ذوب میکنند.
بسته قاب میناکاری و جاقلمی خاتم
هنر اصیل ایرانی به علت زیبایی و جذابیتی خاصی که دارد هر بیننده‌ای را جذب خود می‌کند. اما هنردوستان با ریزبینی موشکافانه‌ی خود جزییات بیشتری از این زیبایی را درک و پردازش میکنند. بسته قاب میناکاری و جاقلمی خاتم با دارا بودن ترکیبی از این دو هنر ایرانی می‌تواند هدیه‌ای منحصر به فرد و به یاد ماندنی برای همه‌ی افراد و به خصوص علاقه‌مندان به هنر باشد.
مینای خانه بندی
مینای نقش بندی یا خانه بندی روشی قدیمی است که به آن «مینای سیمی» هم میگویند و برای تولید آن از مفتول‌‌های بسیار نازکی استفاده میشود. در این روش مینا کاری، معمولاً مفتول‌‌ها را به شکل دلخواه درمی‌آورند و به وسیله چسب روی قطعه کار می‌گذارند و با کمک یک لعاب شیشهای روی آن پوشش ایجاد میکنند، سپس آن را به درون کوره‌‌ای با حرارتی حدود ۱۰۰۰ درجه سانتی گراد قرار میدهند تا مفتول‌‌ها به قطعه کار جوش بخورد.
در مرحله بعد با استفاده از رنگهای مخصوص میناکاری که به شکل پودر هستند روی سطح کار را پر میکنند؛ پس از این که سطح کار صاف و هموار شد، مجدداً آن را به مدت ۳ دقیقه به درون کوره‌‌ای با درجه حرارت حدود ۱۰۰۰ درجه سانتی گراد قرار میدهند.
مفتول‌‌های برنجی پس از قرار گرفتن در کوره و حرارت دیدن، سیاه میشوند و به همین دلیل باید با استفاده از اسیدکاری رنگشان به حالت اول بازگردد.
مینای خانه بندی یا نقش بندی در گذشته در تهران و اصفهان رایج بود ولی هم اکنون فقط در کارگاه آموزشی مینای خانه بندی که در پژوهشکده میراث فرهنگی واقع است، چگونگی ساخت ظروف مینا کاری با این روش را آموزش می‌‌دهد. یک نوع از «مینای خانهبندی» به «مینای سیاه» معروف شده است که به آن «مینای صائبین» نیز میگویند.
مینای برجسته
در این نوع میناکاری برای خلق پستی بلندی‌ها و طرح‌های برجسته به جای استفاده از مفتول از هنرقلم‌زنی روی فلز استفاده میشود؛ به این صورت که استاد قلمکار با دقت بسیار بالا برجستگی‌هایی با شیب مایل بر روی ظرف ایجاد می‌کند. در صورتی که برجستگی‌ها زاویه دار باشند به خوبی لعاب نمی‌گیرند. در این سبک میناکاری هم مانند مینای نقاشی بایستی ظرف چندبار برای لعاب‌گیری به داخل کوره برود. در موارد خاصی هم ممکن است استادکار برای بهم نخوردن شکل داخل ظرف از دولایه فلز جهت میناکاری برجسته استفاده کند؛ به این شکل که ابتدا یک لایه فلز را بعنوان لایه خارجی قلم‌زنی کرده و آن را به لایه داخلی که کاملا صاف است لحیم کند، این روش علی‌رغم سختی زیادی که دارد باعث شکیل‌تر شدن هر چه بیشتر ظرف میشود.
مینای مرصع
میناکاری مرصع به معنی افزودن سنگ‌های قیمتی بر روی جسم میناکاری شده است. در گذشته این جسم می‌توانسته غلاف شمشیر یا نشان‌‌های حکومتی باشد و این نوع میناکاری بیشتر مورد استفاده طبقه اشراف بوده است. امروزه به دلیل منسوخ شدن موارد استفاده، این میناکاری بسیار کمتر به کار می‌رود. در میناکاری مرصع بایستی نقاطی که قرار است با سنگ‌های قیمتی نظیر یاقوت تزیین شوند لعاب نگیرند. سپس سنگ را بر روی نقطه مورد قرار داده و آن را به فلز متصل می‌کردند.
-
مینای شکری
در این نوع مینا از لعاب رنگی استفاده میشود و تفاوتی با مینای نقاشی ندارد. پس از لعاب‌کاری هنرمند با رنگ سفید طرح مورد نظر خود را بر روی ظرف رسم می‌کند. علت نام گذاری این سبک هم به علت شکل لعاب آن می‌باشد که در انتها مانند شکر بر روی ظرف پاشیده میشود.
یک اثر میناکاری اصل و مرغوب چه ویژگی هایی دارد؟ را در این مقاله از آرامان بخوانید.
هنر پرطرفدار میناکاری مشبک
میناکاری مشبک که به آن، میناکاری دورو شفاف یا پنجره‌ای نیز اطلاق میشود؛ یکی از پرظرافت‌ترین روش‌های میناکاری است که بیشتر برای ساخت ظروف مخصوص و زیورآلات برپایه طلا و نقره مورد استفاده قرار میگیرد.
در این روش، با سوراخ کردن فلز زیرساخت، طرح موردنظر را پیاده میکنند سپس اطراف آن را صیقل میدهند تا هموار و یکنواخت شود. سپس حفره‌های طرح را با رنگهای موردنظر می‌پوشانند و ظرف را در معرض حرارت قرار میدهند تا فضاهای خالی آن نمایان شود، دوباره فضاهای خالی را با رنگ می‌پوشانند و حرارت میدهند تا به‌تدریج سطح فلز کاملاً پوشیده و یکنواخت شود.
در مرحله نهایی نیز، با استفاده از سنگ چخماق و در معرض رطوبت، ظرف موردنظر سابیده میشود تا سطح بیرونی و درونی آن یکدست شود؛ این مرحله باید با دقت و توجه زیادی انجام شود، درغیر اینصورت ممکن است موجب شکستن مینا شود.
میناکاری روحی
میناکاری روحی نیز مانند میناکاری مشبک، در زمره شیوه‌های ظریف هنر پرطرفدار میناکاری به‌حساب میآید و برای ساخت ظروف تزئینی لوکس و جواهرات میناکاری شده به‌کار می‌رود. برای انجام میناکاری روحی که به آن مینا با زمینه حکاکی و قلم‌زنی نیز گفته میشود، نخست طرح موردنظر را روی فلز حکاکی و قلم‌زنی میکنند سپس سطح فلز را با لعاب‌های شفاف و رنگی می‌پوشانند.
باتوجه به شفاف بودن لعاب، قسمت‌هایی از فلز که طرح آن فرورفتگی داشته باشد، ضخامت بیشتری از لعاب را به خود جذب می‌کند و حالتی شبیه به سایه‌روشن ایجاد می‌کند که از نظر زیبایی بی‌نظیر است.
موارد استفاده میناکاری
ممکن است با توجه به موارد ذکر شده این تصور پیش آید که تنها استفاده از میناکاری در تزیین ظروف است. خوشبختانه این‌گونه نیست. البته میناکاری ظروف همواره اصلی‌ترین جزء این هنر بوده است اما از گذشته تا امروز میناکاری کاربرد های بسیار دیگری داشته؛ قدیمی‌ترین مینای یافت شده یک بازوبند از دوران هخامنشی است که امروزه در موزه ویکتوریا نگه‌داری میشود. در دوران ساسانیان از میناکاری برای تزیین ابزارآلات جنگی استفاده می‌شده است.
پس از ورود اسلام، ایرانیان برای تزیین اماکن متبرکه و مساجد به وفور از میناکاری استفاده کردند. در دوران صفوی این هنر به اوج خود رسید و به زندگی عامه‌ی ایرانیان راه یافت، به گونه ای که در حکومت قاجار از هنر میناکاری جهت تزیین قلیان و بساط قهوه‌خانه‌ها استفاده می‌شد. امروزه نیز در خانه‌ی اکثر ایرانیان میتوان نمودی از این هنر را در ظروف تزیینی و مصرفی مشاهده کرد.
مشاهده گلدان اسلیمی اسماعیلی
لعاب و رنگ مینا
به دلیل پوشش شیشهای لعاب مینا رنگ آن به شکل شفاف درمی‌آید بنابراین انتخاب لعاب مناسب تاثیر به‌سزایی در براق بودن ظروف میناکاری شده دارد. امروزه از لعاب‌های شفاف و مات در صنعت میناکاری استفاده میشود، هر کدام از این لعابها خاصیت ویژه‌ای به ظرف می‌بخشد که استادکار با توجه به نیاز بازار و خواست مشتری آن را به کار می‌برد. در صورت استفاده از لعاب نامرغوب و یا خشک نشدن لعاب در اثر دمای نامناسب کوره، رنگ به خوبی بر روی ظرف نمی‌نشیند و از زیبایی کار کاسته میشود.
در گذشته رنگ به کار رفته در ظروف میناکاری شده اغلب گیاهی بوده و به صورت سنتی تهیه می‌شده است. امروزه از رنگهای نسوز آلمانی که حاوی ترکیبات اکسید فلزات است در رنگ‌آمیزی و میناکاری استفاده میشود. تفاوتی که رنگهای میناکاری با سایر رنگ‌ها دارند در نسوز بودن آن‌هاست، بنابراین در صورتی که قصد انجام این هنر را دارید حتما از مراکز معتبر رنگ را خریداری نمایید.
نکته‌ای که باید حتما مدنظر داشته باشید تهیه حلّال رنگ است چرا که در صورت بروز مشکل در رنگ‌آمیزی بایستی فورا و پیش از خشک شدن رنگ آن را پاک کرد. همچنین باید توجه داشت که رنگهای مورد استفاده در میناکاری روی سفال با رنگهای معمولی تفاوت دارند و هنگام خرید ظروف میناکاری باید حتما این موضوع را به فروشنده یادآوری کنید.
انواع لعاب در میناکاری
پس از این که زیر ساخت مسی محصول میناکاری آماده شد، نوبت به این می‌رسد که روی آن با لعاب پوشش داده شود. در واقع پس از این مرحله، ظرف مینا آماده نقاشی و طراحی میشود. به طور کلی لعاب مینای مورد استفاده بر روی فلز، به دو دسته کلی تقسیم میشود:
لعاب مینای متالیک صنعتی: این نوع لعاب بیشتر از این که جنبه هنری داشته باشد، جنبه کاربردی دارد. با این حال این نوع لعاب با درصد بالایی ، با لعاب مینای هنری ترکیب میشود. از لعاب مینای متالیک صنعتی میتوان روی فلزات مختلفی استفاده کرد. برای آلیاژهای آهن و چدن بیشتر از سایر فلزات از لعاب مینای متالیک صنعتی استفاده میشود.
لعاب مینای هنری: مناسب‌‌ترین فلز برای لعاب مینای هنری، فلز مس است. در این روش لعاب کاری، معمولاً به جای لعاب آستر از انواع فلاکس‌‌های حرارتی استفاده میشود. لعاب مینای هنری هم نظیر دیگر لعابها به صورت مات، نیمه‌شفاف و شفاف مورد استفاده قرار میگیرد.
انواع رنگ مینا کاری
در مینا کاری به منظور ساخت و تولید محصولات زیباتر و هم چنین به دلیل نیاز به مقاومت رنگ در درجه حرارت های مختلف، از انواع رنگ‌ها استفاده میشود که در ادامه به برخی از آنها می‌پردازیم:
- رنگهای گیاهی که در چیت‌سازی هم از آنها استفاده میشود.
- رنگهای معدنی که در نقاشی و هنر میناکاری به کار می‌‌روند.
- رنگهای فلزی که غالباً روی شی مورد استفاده قرار میگیرند.
امروزه در نقاشی‌‌ها بیشتر از رنگهای شیمیایی استفاده میشود و این در حالی است که در گذشته بیشتر از رنگهای گیاهی یا معدنی استفاده می‌شد؛ برخی از این رنگ‌ها عبارتند از:
رنگ آبی لاجورد: به منظور تهیه رنگ آبی لاجورد از ترکیب اکسید کبالت یا فسفات کبالت یا آرسنات کبالت با یکی از اکسیدهای آلومینیم ( آلومین)، آهک (اکسید کلیسیم)، اکسید مگنز یا کوارتر استفاده میکنند. در صورتی که اکسید کبالت با کائولین ترکیب شود، رنگ آبی روشن به دست میآید ولی اگر فسفات یا آرسنات جانشین اکسید کبالت شود، رنگ آبی تیره حاصل میشود و هم چنین با افزودن اکسید روی، رنگ آبی آسمانی به وجود میآید.
رنگ قرمز مایل به بنفش: با مخلوط کردن ترکیباتی از جمله B2O3 ، CaO ، Sio2 ، SnO و مقدار بسیار کمی Cr2O3 میتوان رنگ قرمز مایل به بنفش را به دست آورد که با افزودن آهک بیشتر، رنگ حاصله تیرهتر میشود.
رنگ سبز: ماده اصلی تشکیل دهنده رنگ سبز اکسید کروم است که معمولاً به سختی حل میشود و در دمای بالا میتوان از آن استفاده کرد و چون این اکسید، در برابر حرارت استحکام کافی دارد، افزودن اکسید آلومینیوم (آلومین) به آن لزومی ندارد.
رنگ قرمز ارغوانی: از ترکیب کردن رسوب طلا و اکسید قلع، رنگ قرمز ارغوانی به دست میآید و این دو ماده می‌‌توانند با نسبت‌های مختلف با یکدیگر ترکیب شوند.
رنگ فیروزهای: ترکیب پودر شیشه، قلع، سنگ چخماق، سرب، مس، بلور توفال و رنگ قمی یا نائینی باعث به وجود آمدن رنگ فیروزهای میشود.
رنگ قهوهای: رنگ قهوهای را میتوان از ترکیب اکسیدهای Fe2O3 ، ZnO ،Cr2O3 و Al2O3 به دست آورد.
رنگ مشکی: رنگ مشکی از ترکیب اکسید آهن ، کروم و اکسید کبالت به دست میآید و اگر مقدار آهک آن بیشتر شود، رنگ حاصل متمایل به قهوهای خواهد بود.
میناکاری روی سفال
هنر میناکاری بر روی سفال نیز قدمتی همانند میناکاری بر روی مس دارد، این صنعت امروزه بیشتر در اصفهان و شهر لالجین استان همدان رواج دارد و به دلیل قیمت پایین‌تر محصولات سفالی نسبت به ظروف مسی بازار مصرف آن گسترده‌تر می‌باشد.
ظرف سفالی ابتدا باید به خوبی صاف شده و سمباده کشیده شود، سپس استاد میناکار با استفاده از جوهر مخصوص الگوی مدنظرش را روی ظرف می‌کشد. پس از این مرحله استادکار بایستی به ظرافت بسیار و با سیاه قلم طرح نهایی را رسم کند، کوچکترین بی دقتی در این مرحله باعث هدر رفتن سایر زحمات میشود. برخلاف هنر میناکاری روی مس در اینجا نیازی به لعاب زدن در ابتدای کار نیست. پس از رسم طرح به وسیله سیاه قلم نوبت به عملیات لعاب‌کاری می‌رسد، در واقع این لعاب است که در میان چین و شیار‌های کشیده شده جاری میشود و به ظرف طرح و رنگ می‌بخشد.
لعاب‌کاری انتهای راه نیست، میناکاری روی سفال نیازمند دقت و حوصله‌ی بالایی است چراکه کار باید طی چندین مرحله انجام شود و ممکن است چندین روز به طول بیانجامد. پس از لعاب‌کاری و پر شدن چین و شیارها هنرمند می‌تواند با رنگهای متنوعی مانند سفید، آبی، قرمز و لاجوردی رنگ و بویی دیگر به کار ببخشد و هنر خود را به رخ بینندگان بکشد.
نکته مهمی که نحوه ساخت ظروف سفالی باید به آن توجه داشت شکننده و نازک بودن سفال است. کشیدن طرح‌ها و خطوط باید به آرامی صورت گیرد که آسیبی به ظرف وارد نشود. خشک شدن رنگ‌ها بر روی سفال سرعت بیشتری دارد و نسبت به میناکاری بر روی مس در دمای بسیار پایین‌تری انجام میشود. ظرف سفالی به گرما و سرما حساس است و ممکن است بشکند بنابراین باید شرایط نگه‌داری ویژه‌ای برای آن تدارک دید. همچنین هنرمند در حین نقاشی بر روی سفال باید یک دستمال خیس به همراه داشته باشد تا در صورت نیاز رنگهای اضافه را پاک کند.
بشقاب مینا روی سفال
شاید در نگاه اول به یک ظرف میناکاری شده، تنها جنبه‌ی لوکس و تزیینی آن را در نظر بگیرید اما باید بدانید که با توجه به قوام و استحکام بالا، این ظروف علاوه بر زیبایی منحصر به فرد خود، قابلیت استفاده در مهمانی‌ها را دارند.
مشاهده محصولات مینا روی سفال آرامان
اگر شما هم اصالت و زیبایی را در کنار استحکام و کیفیت می‌خواهید، آرامان بشقاب مینای سفالی را به شما پیشنهاد می‌کند.
جام استوانه مینا روی سفال
جام استوانه کوچک مینا روی سفال که در فروشگاه آرامان عرضه شده است، در زمره ظروف دکوراتیو و کاربردی به‌شمار می‌رود که علاوه‌بر زیبایی ظاهری از استحکام بالایی نیز برخوردار است. این ظرف نفیس با نقوش سنتی جذاب را می‌توانید برای سرو آجیل و سایر انواع تنقلات مورد استفاده قرار دهید یا اینکه آن را در بوفه و باکس خانه یا محل کار قرار دهید و زیبایی دکوراسیون اطراف خود را دوچندان نمایید. همچنین می‌توانید این ظرف اصیل و محبوب را که قیمت مناسبی هم دارد، در مناسبت‌های ویژه به دوستان یا عزیزانتان هدیه بدهید.
جام استوانه مینا روی سفال
مینا کاری اصفهان
به طور کلی هنر مینا کاری از صنایع دستی و هنری اصفهان است که سابقه‌‌ای درخشان و دیرینه در این استان دارد و غالباً بر روی ظروف مسی، نقره و طلا اجرا میشوند. طرح‌ها و رنگهایی که در صنایع دستی به کار می‌رود، تداعی‌کننده آسمان آبی است و به همین دلیل هم به این هنر مینا کاری گفته میشود.
ویژگی‌های مینا کاری اصفهان
یکی از مهمترین ویژگی‌های هنر مینا کاری اصفهان این است که این هنر بر روی مس ساخته میشود. معمولاً نحوه کار با مس با فلزات دیگر تفاوت چندانی ندارد و تنها ممکن است تغییراتی در جزئیات به وجود بیاید. این هنر لوکس اصفهانی علاوه بر این که جنبه دکوری دارد، می‌تواند جنبه کاربردی هم داشته باشد. به همین دلیل مینا کاری اصفهان از ارزش مادی و معنوی بالایی برخودار است.
مکاتب هنری و هنرمندان مینا کار
صنعت مینا کاری در اصفهان در دوران پهلوی و حدود سال ۱۳۱۰ شمسی در اصفهان به طور رسمی رایج شد و در طی سال‌ها این هنر توسط یکی از استادان هنرمند و بنام اصفهان، آقای شکرالله صنیع زاده بسط و گسترش یافت و شاگردانی در این مکتب تربیت شدند که هر کدام از آنها توانستند دریچه دیگری را برای هنر مینا کاری این مرز و بوم بگشایند. اغلب اشیائی که هنرمندان مینا کار امروزی تولید و به بازار عرضه میکنند عبارت است سینه ریز، گشتر، گلوبند، گوشواره، قوطی سیگار، جعبههای خاتم کاری و مینا کاری، جعبه جواهرات و جعبه لوازم آرایش، بشقاب و گلدان مینا و غیره که با هنرهای دیگر نظیر خاتم‌کاری، طلاکاری و مینیاتور ترکیب میشوند.
بسته‌بندی ظروف میناکاری
عامل مهمی که در کشور ما به ندرت به آن توجه میشود و اغلب کارفرمایان هزینه‌ی چندانی برای آن نمی‌کنند چگونگی عرضه محصول به مشتریان است. در صورتی که شما هم از دوست‌داران صنایع دستی باشید حتما هنگام خرید این محصولات متوجه شده‌اید که اغلب هیچ بسته‌بندی برای این دسته از کالاها وجود ندارد و در صورتی هم که بسته‌بندی داشته باشند هیچ اثری از برند یا تبلیغ محصول بر روی آن دیده نمی‌شود.
در صورتی که به صنعت میناکاری ظروف مشغول هستید و یا قصد انجام آن به صورت حرفه‌ای را دارید، حتما در گوشه‌ی ذهن خود بازارهای خارجی و صادرات محصول را هم مدنظر بگیرید. امروزه صنایع دستی و از جمله آنها، میناکاری، یکی از ارزآورترین صنایع در ایران هستند. مهمترین فاکتور در صادرات محصول پس از کیفیت، بسته بندی آن است. از آنجا که بازار های اروپا و آمریکا همواره به صنایع دستی ایرانی علاقه خاصی نشان میدهند، بسته بندی مناسب ظروف میناکاری شده می‌تواند جای پای هنرمند ایرانی را در این بازارها تثبیت کند.
بسته‌بندی مناسب بایستی محکم و دارای ضربه گیر، دارای برند و نام استادکار تولیدکننده، تاریخ ساخت و سایر ویژگی های محصول باشد.
شکلات‌خوری مینا
آن چیزی که ظروف میناکاری شده را از سایر ظروف متمایز می‌کند چشم‌نوازی و درخشش رنگ آبی آسمانی آنها است. شکلات‌خوری مینا می‌تواند یکی از بهترین هدایایی باشد که کسی دریافت می‌کند. گروه آرامان با افتخار این محصول زیبا را به شما عزیزان عرضه می‌کند.
شکلات خوری سه پایه کوچک مینا روی سفال
برای دیدن تصاویر بیشتر و کسب اطلاعات راجع به این محصول زیبا روی دکمه زیر کلیک کنید.
برای خریداران صنایع دستی بسیار مهم است که محصولی که تهیه میکنند اصالت و کیفیت کافی را داشته باشد. در ادامه به تعدادی از روش های تشخیص ظروف میناکاری شده مرغوب از نامرغوب اشاره می‌کنیم:
سوالات متداول هنر میناکاری
برای اینکه یک اثر میناکاری زیبا و منحصربهفرد داشته باشید باید از ابزارهایی همچون لعاب سفید، کاردک، رنگ و صمغ مخصوص استفاده کنید.
برای خلق یک اثر میناکاری باید دقت داشته باشید که ظرف مناسبی انتخاب کنید؛ این ظرف باید سطحی یکنواخت داشته باشد.
این هنر دارای انواع مختلفی همچون مینای خانهبندی، مینا نقاشی، مینا برجسته، مینا مرصع ، مینا مشبک و مینا روحی است.
امروزه این آثار بیشتر در شهر اصفهان و همچنین در استان همدان در شهر لالجین ساخته میشوند.
نکات مهم درباره‌ی ویژگی‌های میناکاری مرغوب
- در ابتدا یک نگاه کلی به ظرف بیاندازید، به دنبال ترک خوردگی‌ها و شکستگی‌ها باشید، تشخیص این موارد از پس رنگ و لعاب می‌تواند مقداری دشوار باشد بنابراین عجله نکنید و به خوبی ظرف را بررسی نمایید.
- به شیوه‌ی رنگ آمیزی دقت کنید، معمولا ظرف‌هایی که رنگ آمیزی مناسبی ندارند کیفیت مناسبی هم ندارند، چراکه استادکاران ماهر برای طراحی تمامی اجزاء ظرف وقت کافی می‌گذارند. پاشیدگی و ساییدگی رنگ از قیمت و زیبایی ظرف میناکاری شده می‌کاهد.
- در صورت امکان برای سنجش وزن، ظرف را با احتیاط بلند کنید. ظرف های سبک معمولا از کیفیت بالایی برخوردار نیستند، البته توجه داشته باشید که ظرف های میناکاری شده سفالی از این قاعده مستثنی هستند.
- پیش از خرید حتما ظرافت سطح محصول را بررسی کنید. بر روی سطح ظرف دست بکشید، در صورت احساس زبری نامتعارف میتوان به لعاب‌کاری بی‌کیفیت محصول پی برد.
- از مراکز معتبر خرید کنید! در صورت خرید از یک محل معتبر شناسنامه محصول در اختیار شما قرار میگیرد و شما می‌توانید پس از مطالعه آن و اطلاع کامل در خصوص چگونگی ساخت و پرداخت کالا به صورت آگاهانه آن را خریداری کنید.