از جمله هنرهای اصیل ایرانی، می‌توان به هنر میناکاری اشاره نمود. این هنر نه تنها در ایران بلکه در سراسر دنیا، بسیار مطرح بوده و محبوبیت فراوانی دارد. سابقه هنر میناکاری در ایران به حدود 5 هزار سال قبل و به دوره هخامنشیان و ساسانیان برمی‌گردد. این هنر اصیل را بر روی فلزاتی نظیر مس، طلا و نقره انجام می‌دهند. از ویژگی این فلزها می‌توان به اکسید نشدن در برابر رنگ مینا اشاره نمود. البته نوعی از میناکاری نیز وجود دارد که بر روی سفال انجام می‌گیرد که از نظر نوع رنگ و کار با میناکاری بر روی فلز تفاوت‌هایی دارد. اغلب محصولات میناکاری موجود در بازار نیز بر روی فلز مس انجام می‌شوند. رنگ‌هایی که بر روی یک محصول میناکاری استفاده می‌شوند، از ترکیب اکسید فلزات و چندین مدل نمک ساخته می‌شوند که در مجاورت حرارت بالا نیز قرار گرفته‌اند. امروزه استادان بزرگی در زمینه تولید محصولات میناکاری فعالیت کرده و این هنر را در ایران زنده نگه داشته‌اند.
خواستگاه هنر میناکاری، شهر اصفهان است و درحال حاضر نیز کارگاه‌های میناکاری در این شهر به وفور یافت می‌شوند. میناکاری انواع مختلفی دارد و بر اساس موارد متنوعی دسته‌بندی می‌شود. این هنر اصیل بر حسب روش تولید و ساخت به سه دسته؛ مینای خانه‌بندی، مینای نقاشی و مینای برجسته تقسیم می‌شود. در هر کدام از این روش‌ها، محصول نهایی متفاوت خواهد بود.
در سال‌های اخیر باتوجه به استقبال زیاد هنردوستان از انواع مختلف محصولات میناکاری، این هنر برای ساخت و تزئین انواع ظروف آشپزخانه و وسایل دکوراتیو استفاده شده و در دکوراسیون داخلی، نیز کاربرد زیادی پیدا کرده است. با همه این تفاسیر ممکن است برخی از افراد هنور به طور کامل با محصولات و هنر میناکاری آشنایی کافی نداشته باشند. به همین علت معرفی انواع محصولات میناکاری برای آن‌ها جالب خواهد بود. با ما تا انتهای مقاله همراه باشید.
معرفی 5 محصول میناکاری برای هدیه به عاشقان هنر
همانطور که در مطالب قبلی اشاره شد، میناکاری در اغلب موارد بر روی فلز مس انجام شده و مینا بر روی سفال نیز درحال حاضر رواج زیادی دارد. در ادامه 5 مورد از بهترین محصولات میناکاری سایت آرامان برای هدیه به عاشقان هنر معرفی شده و ویژگی‌های آن‌ها بیان خواهند شد.
گلدان اسلیمی اسماعیلی
یکی از وسایل دکوراتیو که برای زیباتر شده فضای محتلف خانه مورد استفاده قرار می‌گیرد، انواع گلدان است. در واقع از وسایل تزئینی مانند پرده، گلدان، تابلو و دیگر ظروف دکوراتیو برای روح بخشیدن به فضای خانه مورد استفاده قرار می‌گیرد. گلدان‌ها از آن وسایل تزئینی هستند که تقریباً در همه خانه‌های ایرانی وجود دارد. این وسیله تزئینی انواع مختلفی دارد مانند گلدان‌های شیشه‌ای، گلدان مس و پرداز، گلدان خاتم‌کاری، گلدان میناکاری، گلدان چوبی و غیره که هر کدام به روش مختلفی، توسط هنرمندان باتجربه ساخته و در بازار عرضه می‌شوند.
گلدان میناکاری طرح اسلیمی اسماعیلی از انواع محصولات میناکاری بوده که از فروش بالایی نیز برخوردار است. از این گلدان می‌توان برای نگهداری گل‌های مصنوعی و طبیعی می‌توان استفاده نمود. این گلدان که در فروشگاه صنایع دستی آرامان عرضه می‌شود، از کیفیت بسیار بالایی برخوردار بوده و در برابر تغییرات آب و هوایی مانند رطوبت، مقاوم است. همچنین در برابر ضربه نیز این گلدان میناکاری، مقاومت بالایی دارد. گلدان اسلیمی اسماعیلی در دو ارتفاع 20 و 25 سانتی‌متری تولید می‌شود. دهانه این گلدان، به صورت دالبر بوده و یک پایه دایره‌ای شکل دارد.
گلدان اسلیمی اسماعیلی
ساعت درون میناکاری
ساعت‌ها از وسایل بسیار کاربردی هستند که در همه خانه‌ها و محیط‌های کاری مورد استفاده قرار می‌گیرند. ساعت‌هایی که از هنرهای دستی برای طراحی آن‌ها استفاده شده است، بسیار شکیل بوده و به محیط جلوه خاص و سنگینی می‌دهد.
ساعت درون میناکاری با قاب خاتم، هنر دست هنرمندان مطرح ایرانی است که کاربرد مصرفی و تزئینی دارد. قاب ساعت به شکل مربع بوده و صفحه اصلی ساعت دایره شکل است. در صفحه اصلی ساعت، هنر میناکاری استفاده شده و در قاب و اطراف صفحه اصلی، خاتم‌کاری بسیار زیادی طراحی شده است که زیبایی ساعت را دو چندان می‌کند. همچنین قاب ساعت، دالبرهای چوبی زیبایی دارد. این ساعت برای محیط‌هایی با دکوراسیون ایرانی و سنتی بسیار مناسب خواهد بود. موتور استفاده شده در ساعت میناکاری، کیفیت بالایی داشته و نیاز به تعویض مداوم ندارد.
ساعت خاتم درون میناکاری گرد
بشقاب‌های میناکاری در 4 طرح متفاوت
از گذشته تاکنون در خانه‌های ایرانی، استفاده از انواع بشقاب‌ها برای کاربردهای متفاوت، رواج زیادی داشته است. بشقاب‌ها در سایز و ابعاد مختلف برای پذیرایی از مهمان، دیوارکوب‌های تزئینی و غیره کاربرد دارند. امروزه نیز با توجه به تغییرات زیادی که در زمینه طراحی داخلی و دکوراسیون صورت گرفته، بشقاب‌ها جایگاه ویژه‌ای در صنایع دستی و وسایل تزئینی و دکوراتیو دارند. در نتیجه با خرید یکی از طرح‌های بشقاب میناکاری می‌توان جلوه بیشتری به دکوراسیون بخشید و در ویترین و یا به صورت دیواری از آن استفاده نمود. همچنین می‌توان این بشقاب‌ها را بر روی میز جلو مبلی قرار داده و از آن به عنوان ظرف پذیرایی بهره برد. البته باید توجه داشت که کاربرد اصلی بشقاب‌های میناکاری گفته شده، به صورت دیوارکوب است و در پشت آن‌ها قلاب مخصوص تعبیه شده است.
4 طرح بشقاب میناکاری، در ابعاد 16، 20، 25 و 30 سانتی‌متر در فروشگاه صنایع دستی آرامان موجود بوده و قیمت مشابهی نیز دارند. این صنایع دستی برای هدیه دادن در مناسبت‌های مختلف، می‌توانند بسیار مناسبی باشند.
بشقاب میناکاری طرح دو
طرح‌هایی که در میناکاری استفاده می‌شوند تنوع بالایی دارند. بسته به اینکه هنرمند می‌خواهد چه محصولی را انتخاب کند، طرح‌های میناکاری می‌تواند متفاوت باشد.
قندان میناکاری روی سفال
قندان عضو جدانشدنی در بین ظروف ایرانی است. قرار دادن قندان در کنار دیگر ظروف دکوراتیوی که بر روی میز جلو مبلی قرار گرفته‌اند، زیبایی محیط نشیمن را دوچندان خواهد کرد. به علاوه که این قندان‌ها کاربردی نیز هستند. قندان مینا روی سفال، یکی محصول میناکاری است که برای موارد تزئینی و کاربردی قابل استفاده است.
همانطور که مشخص است، هنر میناکاری در این قندان بر روی سفال انجام گرفته و در نتیجه در برابر ضربه بسیار آسیب‌پذیر خواهد بود. ظروف میناکاری شده بر روی سفال را باید در برابر انواع ضربه محافظت نمود تا آسیبی به رنگ و طرح روی ظرف وارد نشده و در نهایت خود ظرف دچار شکستگی و ترک نشود.
البته باید توجه داشت، این قندان کاملاً قابل شستشو بوده و در برابر حرارت نیز بسیار مقاوم است. این هدیه زیبا می‌تواند برای مناسبت‌هایی نظیر روز مادر، شب یلدا، روز معلم و یا روز کارمند مناسب باشد.
قندان گرد مینا روی سفال
شکلات خوری سه پایه کوچک مینا روی سفال
شکلات خوری یکی از وسایل پذیرایی لوکس است که امروزه در بسیاری از خانه‌ها، انواع مختلف آن یافت می‌شود. این وسایل تزئینی و کاربردی در جنس‌های مختلفی نظیر چینی، شیشه‌ای و بلور، فلزی و سفالی در بازار موجود بوده و برحسب سلیقه و نیاز افراد خریداری می‌شوند. با توجه به تغییر در سبک دکوراسیون‌ها و توجه بیشتر به اکسسوری‌ها و ظروف دکوراتیو، خرید انواع شکلات خوری مینا روی سفال، رواج بیشتری یافته است.
شکلات خوری سه پایه میناکاری شده، ظرفی شکیل برای پذیرایی از مهمان‌ها بوده و همچنین به عنوان یک وسیله تزئینی در دکور و یا میز جلو مبلی و عسلی قابل استفاده است. سایز این محصول میناکاری ارائه شده در سایت صنایع دستی آرامان، کوچک بوده و علاوه بر شکلات برای پذیرایی آجیل و شیرینی نیز می‌توان از آن بهره برد.
شکلات خوری سه پایه کوچک مینا روی سفال
همه چیز درباره میناکاری روی مس
مراحل ساخت محصول میناکاری
تولید یک محصول میناکاری دارای 6 مرحله بوده که هرکدام به تفضیل در ادامه توضیح داده می‌شوند؛
1. تهیه زیر ساخت
در این بخش، زیرساختی که برای میناکاری مورد استفاده قرار می‌گیرد، ساخته می‌شود. زیر ساخت می‌تواند از جنس فلز یا سفال باشد. فلزات شامل مواردی نظیر مس، نقره و طلا می‌شود.
2. لعاب‌کاری
بعد از ساخت زمینه کار، زیرساخت باید لعاب‌کاری شود. ابتدا پودر لعاب، با غلظت مشخصی آماده شده و برای غلظت بیشتر از به‌دانه استفاده می‌شود. دو روش برای لعاب‌کاری زیرساخت وجود دارد. در روش اول، در اتاقی با تهویه مناسب، لعاب بر روی ظروف اسپری می‌شود که مقداری لعاب نیز در اثر اسپری شدن از دست خواهد رفت. در روش بعدی، لعاب را بر روی زیرساخت می‌ریزند به طوریکه تمامی سطح آن را بپوشاند. روش دوم از لحاظ اقتصادی به صرفه‌تر است زیرا که در آن لعاب کمتری از دست می‌رود.
3. پختن لعاب
پس از اینکه لعاب بر روی زیر ساخت به طور کامل خشک شد، غبارروبی صورت گرفته و سپس به مدت دو الی سه دقیقه، زیرساخت در کوره قرار می‌گیرد. دمای کوره در این مرجله در حدود 900 درجه سانتی‌گراد است. بعد از اینکه استادکار از پخته شد لعاب اطمینان حاصل کرد، زیرساخت از کوره خارج شده و بعد از خنک شدن، وارد مرحله بعدی می‌شود.
«میناکاری، هنری ایرانی در تمام جهان» عنوان مطلبی است که در آن به پیشینه تاریخی میناکاری خواهیم پرداخت، از روزگاران پیش از تاریخ خواهیم گفت و قدم به قدم تا زمان معاصر جلو می‌آییم.
4. آماده‌سازی رنگ‌ها
رنگ‌های استفاده شده در میناکاری، مخصوص هستند. از مواد اولیه اصلی ساخت این رنگ‌ها اکسید فلزات بوده است. البته امروزه پودر رنگ میناکاری به طور آماده از کشورهای دیگر وارد می‌شود. در گذشته اما هنرمندان میناکار، رنگ‌های میناکاری را به صورت گیاهی، معدنی و یا فلزی تهیه می‌کردند. برای تهیه رنگ باید مقداری از پودر مخصوص را بر روی قطعه مشخص قرار داده و مقداری صمغ عربی و گلیسیرین به آن اضافه نمود. با ترکیب این مواد، رنگ آماده استفاده است.
5. طرح اندازی و نقاشی
در مرحله طرح‌اندازی، ابتدا طرح مورد نظر بر روی کاغذ کشیده می‌شود و سپس بر روی ظرف مورد نظر منتقل می‌گردد. مرحله بعدی این بخش نیز رنگ‌آمیزی طرح است و در نهایت طرح‌ها باید قلم‌گیری شوند. رنگ‌های سفید و طلایی در میناکاری وجود ندارد. در واقع این دو رنگ جایگزین‌های مخصوص دارند.
6. پختن نقاشی
پس از اتمام رنگ‌آمیزی طرح‌ها، باید ظروف آماده شده در کوره‌ای با دمای 600 تا 700 درجه سانتی‌گراد قرار گیرد. اگر از آب طلا در رنگ‌آمیزی استفاده شده است، دمای کوره باید تا 450 درجه سانتی‌گراد کاهش یابد، زیرا دمای بالاتر از 450 درجه موجب از بین رفتن طلا خواهد شد. در این مرحله باید دقت بالایی به خرج داد، چرا که ممکن است با بالا رفتن ناگهانی دمای کوره، رنگ‌ها به طور کامل از بین بروند. بعد از پخت کامل رنگ‌ها در کوره، یک مرحله دیگر باید ظروف لعاب‌کاری شوند و دوباره در کوره قرار گیرند.
کلام آخر در معرفی محصول میناکاری
خریدن یک هدیه مناسب و ارزشمند برای کسانی که دوستشان داریم، گاهی بسیار سخت و مشکل خواهد بود و ما را دچار سردرگمی می‌کند. بر همین اساس، محصولات میناکاری به عنوان یک هدیه زیبا و شیک و همچنین مطابق با سلیقه عموم افراد معرفی شد تا در خرید هدیه برای هنردوستان و علاقمندان به هنر، کمک کوچکی باشد. در واقع ویژگی‌های 5 نمونه از پرطرفدارترین و پرفروش‌ترین محصولات میناکاری سایت صنایع دستی آرامان بیان شده است. در ادامه نیز به طور خلاصه نکاتی در رابطه با خرید و نگهداری این ظروف نفیس گفته می‌شود:
- قیمت یک محصول میناکاری برحسب سبک و هنر استادکار آن، تغییر می‌کند. همچنین هرچه ورق مس به کاررفته برای ساخت زیرساخت و زمینه کار، باکیفیت‌تر و مرغوب‌تر باشد، قیمت ظروف میناکاری بیشتر خواهد بود.
- در هنگام خرید محصولات میناکاری باید توجه داشت که حتماً محصولات دارای شناسنامه باشند. در واقع شناسنامه محصول نشان‌دهنده، اصل بودن آن است.
- میناکاری‌های مرغوب و اصل دارای وزن متناسب هستند و وزن محصول با میزان رنگی در آن به کار رفته است، تناسب دارد. شناسایی اصل یا تقلبی بودن میناکاری بر اساس وزن، از مهم‌ترین روش‌ها است.
- ضخامت رنگ‌های به کار رفته در ظروف میناکاری باید یکدست و هم‌اندازه باشد. همچنین مرز بین رنگ‌ها باید به طور کامل قلم‌گیری شده تا رنگ‌ها در یکدیگر ادغام نشوند.
- شستشوی ظروف میناکاری، بهتر است با آب گرم و اسفنچ انجام گیرد. برای شستشو هیچ‌گاه نباید از شوینده‌های اسیدی یا قلیایی استفاده نمود، زیرا که موجب ایجاد خوردگی در ظرف خواهند شد.
برای بازدید از محصولات معرفی شده یعنی بشقاب‌های میناکاری، گلدان اسلیمی اسماعیلی، شکلات‌خوری، ساعت و قندان و همچنین دیگر محصولات میناکاری، باید به سایت فروشگاه صنایع دستی آرامان مراجعه کرده و تصاویر محصولات را مشاهده نمایید. با سفارش محصولات مورد نظر خود، در کوتاه‌ترین زمان ممکن و با بهترین بسته‌بندی، محصول ارسال خواهد شد. فروشگاه آرامان، انواع محصولات میناکاری را برای هدیه به هنردوستان و دیگر افراد را ارائه کرده و با قیمتی بسیار مناسب در اختیار افراد قرار می‌دهد.