بوشهر، یکی از استان‌های حاشیه خلیج فارس است که ساکنان آن علاوه‌بر صیادی و کشاورزی به ساخت صنایع دستی نیز اشتغال دارند. صنایع دستی استان بوشهر بسیار متنوع هستند و باتوجه به رفت و آمد مداوم گردشگران داخلی و خارجی به این منطقه، بازار آثار هنری آن از رونق خوبی برخوردار است.
افرادی که به این منطقه مسافرت کرده‌اند به خوبی آگاهند که گبه‌بافی و گلیم‌بافی در زمره مشهورترین و پرطرفدارترین صنایع دستی این استان به‌حساب می‌آیند که مواد اولیه ساخت آن‌ها نیز از نخلستان‌های وسیع مناطق مختلف بوشهر به‌دست می‌آید. درصورتی‌که تمایل دارید با مهم‌ترین انواع صنایع دستی در این استان آشنا شوید، در ادامه با ما همراه باشید.
معرفی انواع صنایع دستی استان بوشهر
گبه‌بافی: مشهورترین صنایع دستی استان بوشهر
گبه‌بافی یکی از هنرهای دستی شاخص استان بوشهر به‌شمار می‌رود که از دیرباز توسط اغلب ساکنان این منطقه انجام می‌شود؛ با این حال، تولید این صنایع دستی توسط هنرمندان بندر گناوه و دشتستان زبانزد است.
گبه نوعی زیرانداز شبیه به فرش است که نخ‌های تار و پود آن از پشم و موی حیوانات اهلی به‌خصوص پشم گوسفند تهیه می‌شود و به‌عنوان کف‌پوشی گرم و عایق در برابر سرما مورد استفاده قرار می‌گیرد.
انواع گبه‌بافی استان بوشهر شامل گبه‌بافی خودرنگ و گبه‌بافی رنگی هستند. برای تولید گبه‌های خودرنگ از پشم و موی حیوانات با همان رنگ طبیعی آن‌ها استفاده می‌شود؛ درحالیکه برای ساخت گبه‌های رنگی، پشم و موی حیوانات با استفاده از رنگ‌های گیاهی رنگرزی می‌شوند.
یکی از جذابیت‌های محصولات حاصل از هنر گبه‌بافی که در زمره محصولات صادراتی نیز به‌حساب می‌آیند، این است که نقوش آن برگرفته از طبیعت هستند.
گلیم‌بافی
گلیم‌بافی نیز در کنار گبه‌بافی از جمله صنایع دستی متداول در این استان است که برای تولید آن از پشم و موی دام‌ها استفاده می‌شود و کاربرد آن در گذشته بیشتر پوشاندن زمین و دیوارها و جلوگیری از نفوذ سرما بوده است؛ ضمن آنکه از آن به‌عنوان روانداز حیوانات هم استفاده می‌شده است. اما امروزه گلیم‌های بافته شده توسط هنرمندان این منطقه در ابعاد مختلفی تولید می‌شوند و به‌عنوان یک وسیله تزئینی برای زیباتر کردن فضای خانه و بخشیدن روحی سنتی به آن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
گلیم‌بافی یکی از هنرهایی است که در بسیاری از استان‌های ایران توسط هنرمندان انجام می‌شود اما عوامل ایجاد انواع نقوش گلیم های ایرانی مورد استفاده در هر منطقه متفاوت بوده و متناسب با فرهنگ و شرایط آب و هوایی و طبیعت همان منطقه طراحی می‌شوند. شایان ذکر است که نقوش مورد استفاده در گلیم‌بافی استان بوشهر شامل آیینه گل، چنگ، نقش حوض، تهرانی و آقاجاری هستند.
خوب است بدانید که زیباترین و مرغوب‌ترین گلیم‌های این منطقه در روستاهای سرمک، شنبه، تشان، طسوج، قلعه باغ، درویشی، اژدرخواب، شکرک، دره بان و چاهگاه تولید می‌شوند.
پارچه قلمکار اعلا گلیمی
انواع پارچه قلمکار اعلا گلیمی که در ابعاد مختلف در فروشگاه آرامان عرضه شده‌اند، با داشتن نقوش سنتی ظریف و کیفیت مرغوب، در زمره صنایع دستی پرفروش این فروشگاه به‌حساب می‌آیند. این صنایع دستی حاصل پیوند دو هنر فاخر قلمکاری و گلیم‌بافی است؛ به‌طوریکه نقوش پرطرفدار هنر گلیم‌بافی با دقت بالا بر روی پارچه قلمکار درجه یک و اعلا پیاده شده‌اند.
برای آشنایی با نحوه ساخت پارچه قلمکار این مقاله از سایت آرمان را از دست ندهید.
پارچه قلمکار اعلا گلیمی را می‌توان به‌عنوان رومیزی برای انواع میز جلومبلی، میز عسلی یا میز خاطره مورد استفاده قرار داد. همچنین می‌توان این پارچه را به‌عنوان سفره‌ای منحصربه‌فرد و شیک برای سرو غذا در دورهمی‌ها و مهمانی‌ها مورد استفاده قرار داد. برای خرید محصولات قلمکاری با طرح های متنوع به سایت فروشگاه آرامان مراجعه کنید
پارچه قلمکار اعلا گلیمی (60*200 cm)
صنایع دستی چیست را در این مقاله از فروشگاه اینترنتی آرامان بخوانید.
انواع صنایع دستی استان بوشهر: حصیربافی
حصیربافی در زمره هنرهای دستی دیرینه در استان بوشهر به‌حساب می‌آید؛ در دسترس بودن و وفور الیاف گیاهی به‌خصوص الیاف درخت خرما و نی در این منطقه، زمینه را برای رشد این صنایع دستی استان بوشهر فراهم کرده است.
لازم به ذکر است که حصیربافی در برخی روستاهای این استان نظیر تنگستان، دشتستان، کنگان و روستاهای منطقه گناوه از شهرت بسزائی برخوردار است. رنگ‌آمیزی محصولات حصیربافی نیز با استفاده از برگ نخل و سایر مواد طبیعی و گیاهی انجام می‌شود؛ برای رنگ‌آمیزی انواع صنایع دستی حصیری در این استان بیشتر از رنگ‌های سبز، نارنجی، آبی و بنفش استفاده می‌شود.
سفالگری
باتوجه به گرم بودن آب و هوای استان بوشهر، از گذشته‌های دور ساخت وسایلی برای خنک نگه داشتن آب و دیگر مایعات نظیر پیاله‌ها و کوزه‌های سفالی در این منطقه رایج بوده است. دیگر محصولات حاصل از هنر سفالگری در این منطقه شامل کاسه، بشقاب، سرقلیان، کوزه قلیان و کشک ساب هستند. عمده‌ترین مناطقی که در آن‌ها تولید این صنایع دستی استان بوشهر رواج دارد شامل دیلم، برازجان، کنگان، و دشتستان هستند.
صنایع دستی سفالگری این استان بیشتر به رنگ‌های سبز، حنایی و قهوه‌ای تولید می‌شوند و نقوش اشکال هندسی و گل و گیاهان به‌صورت مارپیچ بر روی آن‌ها طراحی می‌شوند؛ طراحی نقوش لوزی شکل و گل‌های پنج‌پر و هفت‌پر بر روی سفالینه‌ها از جمله ویژگی‌های سفالگری این منطقه است.
بشقاب 25 سانت مینا روی سفال
انواع بشقاب مینا روی سفال که در اندازه‌های 10، 20، 25، 30 و 35 سانتی‌متر در فروشگاه آرامان عرضه شده‌اند، کیفیت ساخت مرغوبی دارند و از نظر ظاهری نیز بسیار زیبا و چشم‌نواز هستند.
بشقاب 25 سانت مینا روی سفال، یکی از زیباترین محصولات دکوراتیو این فروشگاه است که با پیوند دو هنر دیرینه میناکاری و سفالگری ساخته شده است. باتوجه به داشتن کیفیت مناسب و استفاده از مواد اولیه مرغوب برای ساخت این محصول، می‌توانید آن را به‌عنوان یک وسیله کاربردی نیز برای سرو غذا در وعده‌های روزانه یا برای پذیرایی از مهمان‌ها مورد استفاده قرار دهید.
قیمت این محصول نسبت به ویژگی‌های آن بسیار مقرون‌به صرفه است؛ بنابراین می‌توانید بشقاب مینا روی سفال را در مجموعه‌های 6، 12 یا 18 عددی تهیه نمایید و به ظروف سرو و پذیرایی آشپزخانه خود تنوع بی‌نظیری ببخشید. برای خرید محصولات میناکاری به این صفحه بروید.
بشقاب 25 سانت مینا روی سفال
گرگورسازی
گرگور یکی از ابزارهای قدیمی و سنتی برای فعالیت صیادی است که ساخت آن در استان بوشهر پیشینه‌ای طولانی دارد. باتوجه به اینکه صید ماهی یکی از عمده‌ترین بخش های اقتصادی در این استان است، خرید و فروش این صنایع دستی در این منطقه بسیار رونق دارد.
اگرچه درحال حاضر، ابزارهای مدرن‌تری نظیر تورهای ترال برای صید ماهی در بازار عرضه می‌شوند، اما باتوجه به اینکه استفاده از این ادوات موجب آسیب رساندن به ذخایر آبزیان و زیستگاه‌های آن‌ها می‌شود، استفاده از گرگور هنوز هم در اولویت ابزارهای مورد استفاده صیادان این منطقه است.
گرگور، یک قفس از جنس تور برای ماهیگیری است که صیادان با استفاده از یک بند بلند، آن را به اعماق دریا هدایت می‌کنند؛ پس از آنکه ماهی‌ها از یک دریچه وارد گرگور می شوند، امکان خروج از قفس را ندارند و صید می‌شوند. این ابزار برای صید ماهی‌های کف‌زی نظیر سنگسر، شوم، خنو، هامور، سرخو و کپور بسیار پرکاربرد است.
انواع صنایع دستی استان بوشهر: منبت سازی
منبت سازی یا منبت کاری یکی از هنرهای دستی اصیل استان بوشهر است که اوج شکوفایی آن به دوران قاجار برمی‌گردد. به ایجاد نقوش برجسته و کنده‌کاری روی چوب، منبت سازی گفته می‌شود. اغلب طرح‌های مورد استفاده برای ساخت منبت در استان بوشهر برگرفته از طبیعت هستند و عمدتاً از نقوش گل و گیاهان و حیوانات نظیر گل و مرغ، اسلیمی و نقوش تجریدی برای طراحی محصولات منبت کاری این منطقه استفاده می‌شود.
شایان ذکر است که برای ساخت صنایع دستی منبت کاری در این استان، دو روش مختلف وجود دارد. در روش اول، از یک تکه چوب برای ساخت محصولات موردنظر استفاده می‌شود و طرح‌های منبت کاری را بر روی آن با به‌کارگیری سوهان و مغار کنده‌کاری می‌کنند. در روش دوم، تکه‌های مختلفی از چوب، با استفاده از سوهان و مغار تراش داده می‌شوند و طرح‌های موردنظر روی آن‌ها حکاکی می‌شوند، سپس این تکه‌ها را مانند پازل کنار هم قرار داده و صنایع دستی موردنظر را ایجاد می‌کنند.
سوزن‌دوزی
یکی از جذاب‌ترین و سنتی‌ترین صنایع دستی استان بوشهر، سوزن‌دوزی است که در زمره پرطرفدارترین سوغاتی‌های این استان برای گردشگران داخلی و خارجی به‌شمار می‌رود. سوزن‌دوزی نوعی نقش‌بافی بر روی پارچه است که با استفاده از دست انجام می‌شود.
محصولات حاصل از این صنایع دستی محبوب شامل انواع رومیزی، روپشتی، کاور کوسن، کاور مبل، پرده و کیسه‌های تزئینی هستند؛ اخیراً نیز از هنر سوزن‌دوزی برای زیباتر کردن روسری، مانتو و شال استفاده می‌شود که بسیار موردتوجه و علاقه خانم‌ها در سراسر کشور قرار گرفته است.
صدف سازی
صدف سازی یکی از جذاب‌ترین صنایع دستی دریایی در استان بوشهر به حساب می‌آید که سابقه انجام آن در این منطقه به بیش از یک هزار سال می‌رسد و محصولات حاصل از این هنر دیرینه، مشتری‌های پروپاقرصی دارند. از این هنر دستی بااصالت برای ساخت محصولاتی نظیر گردنبند، آویز ساعت مچی، گل سینه، گیره روسری، جعبه جواهرات، قاب آینه، گلدان، جعبه دستمال کاغذی، تابلوهای دکوراتیو و عروسک‌های تزئینی استفاده می‌شود.
متریال اصلی برای ساخت محصولات این صنایع دستی استان بوشهر، صدف است که نظر به مجاورت شهرهای این استان با دریا و فراوانی صدف، شرایط لازم برای تولید این صنایع دستی دریایی به‌خوبی فراهم شده است. انواع صدف مورد استفاده در این هنر دستی شامل صدف پسته‌ای، صدف چشمی، صدف شمالی، صدف سوزنی، صدف کله‌ای، صدف تنه‌ای و صدف کفی هستند. از دیگر مواد طبیعی دریایی که برای ساخت محصولات صنایع دستی صدف سازی استفاده می‌شود می‌توان به حلزون، گوش‌ماهی و توتیای دریایی اشاره کرد.
صنایع دستی بوشهر را از کجا بخریم؟
بازار قدیم بوشهر
این بازار به قلب تپنده اقتصاد بوشهر معروف است؛ بازار قدیم بوشهر از دوران قاجار تابه‌حال تمام احتیاجات زندگی مردم این شهر، از مایحتاج روزانه و مواد غذایی بگیر تا لوازم‌خانگی و صنایع دستی استان بوشهر را تأمین کرده است. این بازار به اسم بازار صفا نیز در بوشهر معروف است و به علت برخورداری از معماری منحصربه‌فرد و بافتی تاریخی جذاب، در لیست آثار ملی کشورمان هم به ثبت رسیده است.
بازار بوشهر به چند قسمت مختلف تقسیم‌بندی می‌شود و هر قسمت به فروش محصولی متفاوت اختصاص دارد: گلیم‌هایی خوش‌نقش و طرح و بافته‌شده از الیافی مرغوب، کالاهایی تولیدشده از درخت نخل و موجودات دریایی، چاشنی‌هایی خوش عطر و بو، لباس‌های سنتی و رنگارنگ و فرآورده‌هایی خوش‌طعم حاصل از میوه پرانرژی نخل که بانام‌هایی مانند خرما کبکاب، سرکه خرما، لواشک خرما و پنیر نخل فروخته می‌شوند، ازجمله صنایع دستی استان بوشهر هستند که در این بازار باقیمتی خیلی خوب به گردشگران و مردم محلی عرضه می‌گردند.
بنابراین با گذراندن روز در بازار قدیم بوشهر نه‌فقط محو تماشای معماری شگفت‌انگیز و زیبایی‌های بی‌حدوحصر و محیط دلپسند و جذاب آن خواهید شد، بلکه سوغاتی‌های گران بهایی را باقیمتی ارزان می‌توانید بخرید و با خود به منزل ببرید.
آدرس: بوشهر، خیابان شهدا، بازار صفا
بازار دیلم| صنایع‌دستی استان بوشهر
بندر دیلم در نزدیکی کویت قرار دارد و توریست‌های زیادی برای تهیه اجناس خارجی به آنجا می‌روند. کالاهایی مانند لباس و پارچه، اسباب‌بازی، لوازم‌آرایشی و خانگی به‌راحتی می‌توانید از این بازار ساحلی تهیه کنید. البته حواستان به اجناس فیک هم باشد تا فروشندگان به‌عنوان جنس اصل آن‌ها را به شما نفروشند.
در اوایل بازار، بازارچه دریم لند قرار دارد. یک پارکینگ وسیع خاکی در نزدیکی دریم لند وجود دارد تا از بابت ایمنی ماشین شخصی‌تان مطمئن باشید. طبقه اول این مرکز خرید بهشتی برای بانوان است! انواع کیف و کفش اصل به همراه بارکد را اینجا پیدا می‌کنید. در همین قسمت لباس‌های ورزشی های کپی نیز به فروش می‌رسند. این اجناس در مقایسه با شهرهای بزرگ تقریباً 50 درصد قیمت پایین‌تری دارند. توجه داشته باشید که لباس‌هایی را که تهیه می‌کنید حتماً بررسی نمایید تا دارای سوراخ یا پارگی نباشند.
کمی بعد از دریم لند، در کوچه‌پس‌کوچه‌های بازار، بساط دست‌فروشان برپا است و کالاهایی مانند حوله، روتختی و لوازم برقی آشپزخانه مانند سرخ‌کن را به فروش می‌رسانند. اگر به همراه خود کودک دارید یا می‌خواهید برای کودکان فامیل سوغاتی بخرید، به مرکز خرید مصطفی و طبقه دوم بروید. مغازه‌های این قسمت اکثراً کفش و لباس بچه باقیمتی بسیار پایین می‌فروشند.
نشانی: بوشهر، بندر دیلم، بازار دیلم
خرید آنلاین صنایع‌دستی استان بوشهر
اگر توانایی حضوری خریدن صنایع‌دستی استان بوشهر را ندارید به‌آسانی و بدون صرف هزینه‌های مضاعف می‌توانید به‌وسیله فروشگاه‌های اینترنتی کالاهای موردنیاز خود را تهیه کنید. برای خرید غیرحضوری محصولات صنایع‌دستی بهتر است از فروشگاه‌های دارای اعتبار و معروف استفاده کنید. به‌وسیله خرید از این فروشگاه‌ها هم در زمان خود صرفه‌جویی کرده‌اید و هم توانایی مقایسه قیمت با سایر فروشگاه‌ها را خواهید داشت. آرامان مرجع ارائه محصولات صنایع‌دستی شهرهای مختلف ایران ازجمله استان بوشهر است. هدف اصلی فروشگاه آرامان این است که جامع‌ترین فروشگاه خریدوفروش اینترنتی محصولات صنایع‌دستی را به وجود آورد تا شما بدون نیاز به هیچ‌گونه محدودیت و صرف وقت و هزینه اضافی امکان خرید صنایع‌دستی را داشته باشید.
نکات مهم درباره صنایع دستی استان بوشهر
در این مطلب به عمده‌ترین صنایع دستی در استان بوشهر اشاره کردیم و ویژگی‌های هریک از این هنرهای دستی اصیل را مورد بررسی قرار دادیم. در ادامه، به‌صورت خلاصه نکاتی مهم درباره صنایع دستی این استان را با هم مرور می‌کنیم:
- از ویژگی‌های گبه‌بافی مرغوب استان بوشهر می‌توان به چله‌کشی مناسب، محکم بودن دار گبه، محکم بودن گره‌ها و داشتن شانه مناسب اشاره نمود.
- گره چینی یکی دیگر از صنایع دستی معروف استان بوشهر است که در زمره هنر دستی منبت کاری قرار می‌گیرد؛ از صنایع دستی گره چینی برای ساخت در و پنجره ساختمان‌ها استفاده می‌شود. نحوه اتصال تکه‌های چوب برای ساخت این صنایع دستی نسبت به محصولات منبت کاری تا حدی متفاوت است و قطعات چوب به شکل گره‌هایی به یکدیگر متصل می‌شوند. این صنایع دستی محبوب اغلب در ترکیب با شیشه‌های رنگی مورد استفاده قرار می‌گیرد و زیبایی آن دوچندان می‌شود.
- نقوش مورد استفاده در ساخت صنایع دستی گره چینی در استان بوشهر شامل شش بند قوسی، هفت بند قوسی، پنج شمس مربع، هشت شمس مربع، هلال کمانی، هلال خورشیدی و چهارقول هستند.
- خوس‌دوزی یکی از انواع پرطرفدار سوزن‌دوزی است که انجام آن در مناطق مختلف استان بوشهر رواج دارد. قدمت این صنایع دستی در استان بوشهر به دوران صفویه برمی‌گردد. برای خوس‌دوزی روی پارچه از نوعی نخ مخصوص به نام نقده نقره‌ای یا نقده طلایی استفاده می‌شود.
- توصیه می‌شود که انواع صنایع دستی دکوراتیو و کاربردی مورد علاقه خود را از فروشگاه‌های معتبر تهیه نمایید تا از اصالت و کیفیت ساخت آن‌ها اطمینان حاصل کنید.
- برای مشاهده و خرید صنایع دستی فاخر تولید شده در استان‌های مختلف کشور از جمله صنایع دستی استان بوشهر، می‌توانید از فروشگاه آنلاین صنایع دستی آرامان بازدید کنید. در وب‌سایت این فروشگاه می‌توانید با اطمینان از مرغوبیت محصولات، صنایع دستی موردنظرتان را برای خود یا دوستان و عزیزانتان سفارش دهید و در اسرع وقت دریافت نمایید.