از زیباترین ظروفی که میتوان در آشپزخانه از آن استفاده نمود، ظروف مسی هستند. این نوع ظروف به علت درخشندگی و براق بودن بدنه، محبوبیت زیادی در بین خانمها دارد. استفاده از ظروف مسی در آشپرخانه و برای امر پخت و پز، دارای قدمت زیادی بوده ولی با پیشرفت تکنولوژی و پدید آمدن ظروف تفلون، تمایل افراد به استفاده از ظروف تفلون بیشتر شد. اما در سالهای اخیر و با آگاهی بیشتر از مزایای فلز مس برای بدن، دوباره این نوع ظروف مورد استقبال قرار گرفتهاند. در ادامه، بیشتر درمورد مزایا و معایب کاربرد ظروف مس گفته شده و توصیههایی برای نگهداری از این ظروف نیز بیان خواهد شد. با ما همراه باشید.
نقش مس در بدن انسان و علائم کمبود آن
عنصر مس در تمامی قسمتهای بدن وجود داشته و نقشهای متفاوتی دارد. مقدار مس موجود در بدن هر انسان سالم در حدود 100 تا 150 میلیگرم است. مس جزء اصلی و جدانشدنی در ساختمان آنزیمها بوده و کمبود آن موجب نارسایی آنزیمی در بدن خواهد شد. عنصر مس به طور گسترده در سطح طبیعت توزیع شده و در اغلب مواد غذایی قابل دسترسی است، به گونهای که در برنامههای غذایی نامناسب نیز نیاز بدن به مس کاملاً تأمین میشود.
همچنین عنصر مس به عنوان سومین ماده معدنی موجود در بدن شناخته شده و توسط پروتئینی به نام سرولوپلاسمین در پلاسمای خون، حمل میشود.
از علائم کمبود مس در بدن میتوان به ریزش مو، توقف در رشد، بیاشتهایی، اسهال، خونریزیهای زیرپوستی، بیحالی، رنگ پریدگی و ادم درماتیت اشاره کرد. در نوزادان پسر نیز کمبود مس ممکن است به صورت ارثی بوده و باید به سرعت مورد درمان قرار گیرد. در واقع کمبود مس زمانی صورت میگیرد که جذب مس به طور طبیعی در بدن کاهش مییابد و پزشک میتواند با تجویز داروهای مناسب از کاهش جذب مس در بدن جلوگیری کند. همچنین استفاده از ظروف مسی تا اندازهای میتواند این کمبود را بهبود بخشد.

فواید مس در سلامتی بدن
مس در سلامتی انسان نقش زیادی داشته که در ادامه با برخی از مهمترین آنها آشنا خواهیم شد؛
نقش مس در کاهش نشانههای آرتروز
مس دارای خاصیت ضد التهابی بوده و میتواند نشانههای آرتروز را در بدن کاهش دهد. همچنین به عنوان یک درمان خانگی برای درمان آرتروز نیز مورد استفاده قرار میگیرد.
نقش در حفظ رنگ چشم و مو
برای حفظ رنگدانه ملانین در بدن مس یک ماده ضروری به حساب میآید. رنگدانه ملانین در رنگ گرفتن پوست، مو و چشم موثر است. این رنگدانه توسط ملانوسیتها و در حضور آنزیمی به نام تیروزیناز ساخته خواهد شد. در نتیجه مکملهای حاوی عنصر مس میتواند از خاکستری شدن موها جلوگیری کند و در کاهش پریدگی رنگ چشم نیز تأثیر دارد.

نقش مس در سلامت پوست
عنصر مس به عنوان یک ماده معدنی در تولید الاستین نقش بسیار زیادی دارد. الاستین در پوست موجب انعطافپذیری بافت همبند پوست شده و از بروز چین و چروکهای پوستی جلوگیری میکند. همچنین مس موجب بهبود پوستهای آسیب دیده و خشک و موجب تولید سلولهای سالم پوستی میشود.
نقش مس در سرعت کارکرد مغز
در ادامه بحث مزایا و معایب استفاده از ظروف مسی باید به نقش مس در افزایش سرعت مغز اشاره کرد. این ماده معدنی، نقش مهمی در تولید میلین داشته که همین ماده نیز موجب افزایش سرعت کارکرد مغز میشود. مس در واقع به عنوان یک کوفاکتور در آنزیمهای مختلف شناخته شده که در اغلب واکنشهای شیمیایی و بیولوژیکی بدن نیز نقش دارد. در آنزیمهایی که کوفاکتور مس دارند، تنها در حضور این ماده معدنی میتوانند عملکرد مناسب و قابل قبولی داشته باشند. باید توجه داشت بدون فعالیت آنزیمها، متابولیسم و سوخت و ساز در بدن به کندی صورت گرفته و همین امر در مسیرهای مغزی اهمیت زیادی دارد.
نقش مس در استفاده از قند و آهن
مس به جذب آهن در سیستمهای گوارشی کمک کرده و همچنین موجب انتشار آن در سطح بدن نیز میشود. همین امر موجب افزایش سلامت گلبولهای قرمز خون خواهد شد. کمخونی ناشی از فقر آهن بسیار خطرناک بوده و علائمی نظیر خستگی، درد عضلهها، مشکلات گوارشی و ضعف را به دنبال دارد. علاوه بر آن، عنصر مس در تولید انرژی و سوخت قند در بدن نیز موثر بوده و در عملکرد غده تیروئید نیز نقش دارد.

فواید استفاده از ظروف مسی
- حفظ حرارت عالی: ظروف مسی از بهترین ظروف برای هدایت و انتقال حرارت هستند. در نتیجه انتخاب اول سرآشپزها برای پخت غذایی که نیاز به حرارت بالا و کنترل شده دارند مانند سس، ظروف مسی است. در تمامی ابعاد این ظروف از مس استفاده شده که موجب حفظ دما در طول آشپزی خواهد شد.
- توزیع یکنواخت حرارت: از اصلیترین دلایل خوشمزه شدن غذا در ظروف مسی، توزیع یکنواخت حرارت در این ظروف است. بر اساس ساختمان مس در ظروف مسی، توزیع و کنترل حرارت در این ظروف بیشتر از سایر ظروف خواهد بود.
- مقاوم در برابر خوردگی: فلز مس، سختی زیادی ندارد ولی در برابر خوردگی و زنگزدگی بسیار مقاوم است. این فلز میتواند یک پوشش یکنواخت و کاملاً بدون نقص برای ظروف باشد. همچنین خاصیت چسبندگی بالای مس موجب میشود تا خوردگی در لایههای پایه ظروف مسی کاهش یابد.
- رسانایی بالا: رسانایی فلز مس بسیار زیاد است به طوری که استفاده از ظروف مسی موجب زودتر پخته شدن غذا میشود. انواع خورشتها در ظروف مسی بهتر جا میافتند و سرخ کردنیها، تردتر خواهند شد.

- نچسب بودن کف ظروف مسی: برخلاف ظروفی که از فولاد ضد زنگ ساخته شدهاند، غذا به کف ظروف مسی نمیچسبد. در واقع نچسب بودن از خاصیتهای فلز مس به شمار میرود.
- کاهش کمخونی با ظروف مسی: همانطور که گفته شد، مس از مواد معدنی ضروری برای رفع کمخونی در بدن است. در گذشته مردم برای پخت خورشت و آش حتماً از ظروف مسی استفاده میکردند تا از این طریق، از کمخونی جلوگیری کنند.
- وزن مناسب ظروف مسی: ظروف مسی ساخته شده وزن بسیار مناسبی دارند، به گونهای که نه آنقدر سبک هستند که درست بر روی اجاق گاز قرار نگیرند و نه آنقدر سنگین هستند که نتوان آنها به راحتی بلند کرده و جابهجا نمود.
- سلامتی خانمها با استفاده از ظروف مسی: پخت غذا در ظروف مسی موجب افزایش سلامت خانمها علیالخصوص در دوران قبل از عادت ماهیانه خواهد شد و به کنترل هورمونهای زنانه در این دوران بسیار کمک میکند.
- طراحی منحصر به فرد ظروف مسی: ظروف مسی به دکوراسیون آشپزخانهها جلوه ویژهای بخشیده و در قسمتهای رو باز آشپرخانه مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین در قسمتهای مختلف آشپزخانه آنها آویزان کرد.
معایب استفاده از ظروف مسی
- استفاده بیش از اندازه از ظروف مسی، موجب افزایش ورود مس به بدن خواهد شد. افزایش مس در بدن در طولانی مدت موجب بروز بیماریهایی نظیر افسردگی، بیخوابی، بیش فعالی در کودکان و غیره خواهد شد.
- همچنین افزایش مس در بدن موجب رسوب در کبد شده و مسمومیت ایجاد میکند.
- اگر فلز مس وارد غذا شود، جذب آهن و کلسیم را کاهش میدهد. در نتیجه ظروف مسی باید دارای لعاب مخصوص باشند. استفاده از ظروف مسی قدیمی جایز نیست زیرا از لعابکاری نشدهاند.
- ظروف مسی که لعاب کاری قلع یا نیکل ندارند ممکن است باعث ایجاد مسمومیت حاد و مزمن شوند، زیرا که ظروف مسی خاصیت ترکیبپذیری بالایی با مواد غذایی دارند.
- لعاب کاری با قلع و نیکل، زمان زیادی میبرد، به طوریکه برخی از سفیدکاران برای کاهش مدت زمان لعابکاری و سفیدکاری، لعاب را با فلز سرب مخلوط میکنند که این امر موجب بروز خطرات جدیتری خواهد شد.
- ظروف مسی را نمیتوان به وسیله ماشین ظرفشویی شستشو داد و همچنین بعد از شستشوی ظروف باید به طور کامل خشک شوند تا لکه نشوند.
- ظروف مسی از گرانترین ظروفی هستند که در آشپزخانه میتوان از آنها استفاده نمود. در نتیجه همه افراد نمیتوانند این نوع ظروف را در آشپزخانه خود داشته باشند.
نکات مهم در نگهداری از ظروف مسی
- برای شستشوی ظروف مسی بهتر است از آب گرم و اسکاچ نایلونی استفاده شود. همچنین از شویندههایی که قدرت ساییدگی بالایی دارند به شدت پرهیز شود.
- لکههایی که روی ظروف مسی هستند را میتوان با مالیدن یک برش پیاز بر روی آنها بهتر و سریعتر تمیز کرد.
- برای براق کردن هرچه بیشتر ظروف مسی، میتوان از یک نصف لیموترش و نمک استفاده کرد. این راهکار برای تمیز کردن قسمتهای خیلی کثیف ظروف که نمیتوان برای تمیز کردن آنها از شویندهها قوی استفاده کرد نیز موثر است.
- از دیگر روشهای تمیز کردن قسمتهای خیلی کثیف، استفاده از ترکیب یک قاشق غذاخوری نمک، یک فنجان سرکه سفید و مقداری آب است. ظروف کثیف را برای مدتی در این ترکیب باید جوشانید و سپس با استفاده از آب داغ و محلول صابون ظرف را شستشو و آبکشی کرده و در نهایت خشک نمود.
- برای جلوگیری از زنگ زدن ظروف مسی، بهتر است از آب پیاز استفاده کرد. بدین صورت که با یک قلمو آب پیاز را بر روی ظروف مسی مالیده میشود.
- قبل از استفاده از ظروف مسی برای اولین بار، یک ابر نمدار به مقداری زغال آغشته کرده و درون ظروف مسی مالیده و سپس شستشو دهید. این کار موجب دوام بیشتر سفیدی درون ظروف مسی خواهد شد.
- بهتر است قبل از اولین استفاده از ظرفهای مسی، درون آنها مقداری شیر جوشاند. سپس شیر را از تمامی قسمتهای ظرف شست. این کار موجب خواهد شد تا عمر قلع به کار رفته در لعابکاری ظروف بیشتر شده و ظروف مسی دیرتر سیاه شوند. همچنین موجب ضدعفونی شدن ظروف نیز میشود. البته باید توجه داشت بعد از خالی کردن ظرف از شیر، باید شیر را دور ریخت.
- هیچگاه نباید ظروف مسی خالی را بر روی شعله قرار داد، زیرا موجب سوختن قلع خواهد شد. در نتیجه ابتدا باید مواد غذایی و آب را در درون ظروف مسی ریخته و سپس بر روی شعله ملایم قرار گیرد.
- نگهداری و پخت گوشت، گوجه فرنگی، آلو، چغندر و جوشاندن سرکه و شیر در ظروف مسی آسیب دیده به هیچ عنوان توصیه نمیشود.
- همه ساله باید ظروف مسی را قلع و نیکل اندود کرده و سفیدکاری را انجام داد تا ظروف موجب مسمومیت نشوند و لایه محافظتی به طور کامل ایجاد شود.

پیشنهادات آرامان برای ظروف مسی
میوه خوری مسی
ظروف پذیرایی مسی، در دکوراسیون امروزی، استفادههای فراوانی دارد و بسیار مورد استقبال قرار میگیرد. میوه خوری مسی را میتوان از سایت آرامان خریداری کرد. این میوه خوری دارای لبههای موجدار بوده که به زیبایی هرچه بیشتر آن افزوده است. وزن میوه خوری مسی ارائه شده در سایت آرامان نیز کاملاً مناسب بوده و با چیدن میوه در آن، برای پذیرایی مشکلی به وجود نخواهد آمد.

میوه خوری مسی
قندان گنبدی مسی
قندانهای مسی از دیگر ظروف پذیرایی هستند که محبوبیت زیادی دارند. ظرافت و دقتی که در ساخت این قندانها به عمل آمده موجب زیبایی آنها شده است. اندازه قندانها و نوع طراحی آنها بسیار متنوع بوده و انواع سلیقهها میتوانند آن را خریداری نمایند. از زیباترین و ظریفترین طراحیها قندان مسی، قندان گنبدی است که در سایت آرامان نیز ارائه شده و قابل سفارش است.

قندان گنبدی مسی
نکات مهم درباره ظروف مسی
استفاده از ظروف مسی از قدیمالایام تاکنون رواج زیادی داشته است. به علت استقبال زیاد از مس و ظروف مسی، در حال حاضر علاوه بر ظروف مسی که برای پختوپز استفاده میشوند، ظروف پذیرایی مسی نیز ساخته شده و به فروش میرسند. انواع این ظروف میتوان به گلدان، میوه خوری، قندان، شیرینی خوری، انواع قابلمه و تابه اشاره کرد. به کارگیری ظروف مسی در آشپزخانه علاوه بر مزایای زیادی که دارند، معایب خاص خود را نیز دارند. از مزایای ظروف مسی میتوان به رسانایی، حفظ و کنترل حرارت و گرما اشاره کرد. معایب استفاده از ظروف مسی نیز شامل ترکیبپذیری بالای این ظروف با مواد غذایی، گران بودن این ظروف و غیره میشود. از فروشگاههای معتبر برای خرید انواع ظروف آشپزخانه و پذیرایی مسی، فروشگاه صنایع دستی آرامان است. در این فروشگاه میتوان انواع محصولات مسی را مشاهده کرده و با بهترین قیمت و کیفیت خریدهای خود را انجام داد.