
از جذابترین و زیباترین استانهای ایران، استان فارس است. علاوه بر آن، خونگرمی مردم فارس به قدری است که در نهایت سفری دلپذیر را برای گردشگران به ارمغان خواهد آورد. زیباییهای تاریخی این استان، محبوبیت زیادی داشته و همچنین صنایع دستی استان فارس، تنوع فراوان و اصالت هنری زیادی دارد. عشایر استان فارس، مخصوصا قشقائیها و ایل خمسه بسیار در زمینه هنر و صنایع دستی فعالیت دارند و همچنین روستاییانی که جزو این عشایر بوده و یا در مسیر ایل قرار دارند، در زمینه تولید قالی و دیگر پارچههای دستباف مشغول هستند. در ادامه بیشتر با تنوعات صنایع دستی فارس، آشنا خواهیم شد.
استان فارس از استانهای جنوبی ایران به حساب میآیند. از شمال به اصفهان، از شرق به استان یزد، از جنوب به استان هرمزگان و از غرب به استانهای کهگلویه و بوشهر متصل خواهد شد. آب و هوای فارس اغلب سردسیری بوده و زمستانهای معتدل و تابستانهای گرم و خشکی دارد. عشایر در این استان بسیار زیاد بوده و زبان آنها اغلب ترک و عرب بوده است.در واقع بزرگترین ایل ایران، ایل قشقایی بوده که با شش طایفه در استان فارس زندگی میکنند. همچنین ایل خمسه و ایل محسنی از دیگر ایلات استان فارس هستند. استان فارس از قدیمیترین استانهای ایران بوده و انواع کتیبههای هخامنشی به صورت پارسه در فارس وجود دارند. هر کدام از بخشهای استان فارس، تنوع صنایع دستی در آنها وجود دارد و بازار صنایع دستی استان فارس داغ بوده و محبوبیت زیادی دارد.
بازار صنایع دستی استان فارس
صنایع دستی در واقع محصولاتی هستند که از فکر خلاق و تفکرات سازنده نشأت میگیرند و هدف اصلی ساخت آنها رفع نیازهای روزمره زندگی بوده و درحال حاضر تلفیق هنر و صنعت محسوب شده و معمولاً بر طبق شرایط اقلیمی و آداب و رسوم، صنایع دستی تغییر خواهند کرد. اغلب تولیدات انواع صنایع دستی، در آداب و فرهنگ مردم آن منطقه ریشه داشته و کاربردهای آن محصولات متناسب با فرهنگ، سیاست، مسائل اجتماعی و جغرافیای منطقه مشخص خواهد شد.
در ایران تنوع تولیدات صنایع دستی بسیار زیاد است و بیش از 300 رشته هنری وجود داشته، همین امر موجب شده تا ایران جزو پرتنوعترین کشورها در زمینه هنر باشد. در استان فارس، تنوع نژادی، پهنای جغرافیایی، سابقه تاریخی و جوامع شهری، روستایی و عشایری بسیاری وجود داشته و مردم این منطقه، در بیش از 120 رشته هنرهای دستی فعالیت دارند. البته باید توجه داشت که برخی از این رشتههای هنری به دلیل تغییر سلایق مردم، مدگرایی و پیشرفت صنایع و تکنولوژی از بین رفته و یا درحال از بین رفتن هستند.

هنرهای دستی یا صنایع دستی چیست را در این مقاله از فروشگاه اینترنتی آرامان بخوانید.
معرفی مهمترین صنایع دستی استان فارس
امروزه سبک زندگی مردم باتوجه به پیشرفت صنعت و تکنولوژی، تغییر کرده و کاربردهای صنایع و هنرهای دستی کمتر شده است. با این حال صنایع دستی استان فارس، کاربردهای متنوعی داشته، این هنرها شامل مواردی همچون منبتکاری آباده، خاتمکاری شیرازی، گبهها و گلیمهای ایلات عشایر فارس و ظروف و اشیاء قلمزنی میشوند. از بین 120 رشته صنایع دستی در استان فارس، 80 رشته هنری فعال بوده و افراد زیادی در این رشتهها مشغول به کار هستند.
انواع کارگاههای گلیمبافی، گبهبافی، خاتمکاری، سفالگری، سرامیکسازی، قلاببافی، کاشیهای هفت رنگ و غیره در فارس درحال فعالیت بوده است و به علاقمندان به این هنرها آموزش میدهند. البته برخی از رشتههای منسوخ شده این منطقه توسط استادکاران ماهر درحال احیا شدن است. در ادامه با مهمترین هنرهای دستی این منطقه به تفضیل آشنا خواهیم شد.
1. قالی
هنر بافندگی در استان فارس، مربوط به عشایر این استان است و در مرتبه دوم روستاییان نیز در این هنر فعالیت دارند. بیشترین تولیدات قالی در استان فارس مربوط به ایل قشقایی و ایل خمسه بوده است. اغلب قالیها و فرشهای بافته شده توسط هنرمندان این منطقه برای مصرف شخصی بوده و کالای تجارتی به حساب نمیآیند. هنر قالیبافی در استان فارس، دنباله رو نوسانات بازار فرش نبوده و طرحهای آن رنگآمیزی خاص و طراوات زیادی دارد.
هنر قالیبافی در فارس از اولین مرحله تا آخرین مرحله اکثراً توسط زنان انجام خواهد شد. در ایل قشقایی، دار قالی به صورت افقی بنا شده و زنان بافنده بر روی زمین مینشینند. دار افقی برای کوچنشینی بهتر بوده و حمل آن بر پشت چارپایان راحتتر است. در طرف مقابل، قالیهای ایل خمسه که از عشایر عرب زبان هستند، از نوع عرب و باصری بوده و دارای طرحهای بسیار متنوع و فارسیباف است. این قالی و قالیچهها به طور کامل از پشم بافته میشوند.
باید توجه داشت که فرشهای بافته شده در ایلات هیچگاه عیناً شبیه به یکدیگر نیستند زیرا که بدون نقشه و بر اساس ذهنیات بافته میشوند. برای بافندگان تازهکار، نقشههایی به نام حور وجود دارد و رنگهای آن بر حسب سلیقه بافنده است. این صنایع دستی استان فارس بسیار نرم بوده و ضخامت آنها نیز کمتر از فرشهای دیگر است. همچنین گرههایی که در قالیهای فارس زده میشود به طور متقارن و ترکی و هم به طور نامتقارن و فارسی هستند. این هنر بیشتر در روستاها و شهرهای آباده، شیراز و فسا متداول است.

2. گبهبافی
به نوعی قالی که به صورت گره بافته شده و پرزهای بلندی به اندازه حدودی یک سانتیمتر داشته، گبه نام دارد. گبهها به صورت درشت بافته میشوند و اغلب جنبه مصرفی دارند. گبههایی که در ایلات قشقایی بافته میشوند، نقشها و رنگهای متنوعی دارند. گبه بافان قشقایی، به نقش شیر در گبه علاقه زیادی دارند و به نوعی نماد جوانمردی دانسته و یکی دیگر از دلایل آن نیز وجود شیر در دره کامفیروز و دشت ارژن در فارس است. از دیگر نقشهای پرطرفدار دیگر میتوان به لچک ترنج، ستاره، نقش خشتی، نقش حیوانات مختلف و غیره اشاره کرد. گبهها در اندازههای مختلف بافته شده و متداولترین اندازه 100 در 200 و 200 در 115 است.
3. جاجیمبافی
دیگر بافتههای عشایر جاجیم بوده که بیشتر برای پوشش رختخواب و اثاثیه درون چادرها کاربرد دارد. نام دیگر جاجیم در این مناطق، پوشن است. البته جاجیم در اندازه کوچک، برای روانداز نیز استفاده میشود. جاجیم نیز رنگهای مختلفی داشته و بیشتر به رنگ روشن بافته میشوند. نقوش شطرنجی، آینهای، کنگرهای، موازی، حوض، مدخل، لوزی و غیره از اصلیترین نقوش این صنایع دستی استان فارس است.
جاجیمهای گل برجسته و یا گلیم سوزنی از بافتههای مخصوص در استان فارس بوده که در طایفه کشکولی ایل قشقایی بیشترین میزان بافت را دارد. جاجیمهای گل برجسته شباهت زیادی به گلیم دارند با این تفاوت که قسمتهایی از این جاجیمها به صورت پیچشی بافته شده تا حالت برجسته بگیرد. زمینه این نوع جاجیمها عمدتاً روشن بوده و نقوش آنها بسیار زیبا و متنوع است. بافت کلی گلیم از تار و پودها پشمی و یک دست بوده و در ابعاد گلیم بافته میشود. نحوه چله کشی و ابزار بافت این نوع جاجیمها به طور کامل مشابه با گلیم است.

4. سفالگری در صنایع دستی استان فارس
از هنرهای مورد علاقه در شیراز و استان فارس، سفالگری است که محصولات آن به عنوان سوغاتی این منقطه به فروش میرسند. گل سفال از مخلوط آب، خاک رس و مقداری ماسه و مواد سوختنی ساخته میشود. گل رس همچنین دارای اکسید آهن و آهک دارد که موجب شکلگیری و چسبندگی بیشتر خواهد شد و همچنین نفوذپذیری محصولات را کاهش میدهد. هنرمندان سفالگر، با دست و چرخ سفالگری، گل را شکل داده و محصولات مختلفی را تولید میکنند.
5. رنگرزی سنتی
کارگاههای متعدد رنگرزی در شهرها شیراز و دیگر شهرستانهای استان فارس درحال فعالیت بوده و با مواد طبیعی مانند نیل، اسپرک، خوشک، روناس و غیره اقدام به رنگرزی خامه و ابریشم میکنند. رنگهای طبیعی دوام بسیار زیادی داشته و در بافت زیراندازها و گلیمها مورد استفاده قرار میگیرند.

6. رند
به نوعی گلیم ریزبافت و ظریف در منطقه فارس، رند گفته شده که با نام سوزنی نیز شناخته میشود. روش بافت این نوع گلیم، مانند ورنی و شیرکی به صورت پودپیچ است. رند نیز مانند دیگر بافتهای ایل قشقایی بر روی دار افقی بافته شده و برای مصرف شخصی مورد استفاده قرار میگیرد. بافت این نوع گلیم بسیار وقتگیر بوده و به علت پودپیچی که به دور تارها انجام میگیرد و استفاده از پود نازک، رندها به صورت یک رو بافته میشوند. علاوه بر آن، پودهای اضافی در رند بریده نشده و بافت درشتی دارند. رنگ رندها عمدتاً تیره بوده و نقوش آن همان نقوش زیبای قالیها و گلیمهای فارسی است.
7.مفرش در صنایع دستی استان فارس
از مفرش و یا خوابگاه در عشایر قشقایی برای جا دادن رختخوابها و لباس استفاده میشود. این بافتهها به صورت مستطیلی بوده و در اندازه 50 در 80 در 80 سانتیمتر بافته شده و با بندهای چرمی و قلابهای نر و ماده بسته خواهند شد. برای جابهجایی مفرشها، در دو طرف آنها دو دستگیره چرمی قرار دارد و جزو اصلیترین وسایل یک سیاه چادر و خانوادههای عشایر است. تار و پود مفرش از جنس پشم بوده و رنگهای استفاده شده در آن بیشتر به رنگ قرمز، سرمهای و آبی است.

8.خاتمسازی
از اصلیترین صنایع دستی استان فارس، علی الخصوص شیراز، خاتمکاری یا خاتمسازی است. به طوریکه نام هنر خاتم، همزمان با شیراز آمده و مهمترین مرکز خاتمسازی در ایران این شهر است. از معروفترین هنرمندان خاتمکار در شیراز، صنیع خاتم، گلریز خاتمی و حکیم الهی هستند که در تولید آثار برجسته خاتم فعالیت کرده و همچنین هنرآموزان زیادی را نیز آموزش میدهند. کیفیت خاتم شیراز مناسب بوده و به علت طرحهای اصیل و استفاده از مواد اولیه مرغوب، جایگاه ویژهای نه تنها در ایران بلکه در سراسر جهان دارد. خاتم کاری روی چوب نیز در قرن اخیر در ایران رواج بیشتری پیدا کرده است.
این روزها، فروش محصولات نفیس خاتم کاری شده در اصفهان رونق بسیار گرفته است. افرادی که قصد خرید محصولات خاتم کاری شده را دارند ممکن است در انتخاب خاتم کاری شیراز و اصفهان مردد باشند. بنابراین شناخت تفاوت خاتم کاری شیراز و اصفهان بسیار ضرورت دارد.

جاانگشتری خاتم
از زیباترین محصولات سایت صنایع دستی آرامان، جاانگشتری خاتمکاری شده است. این جاانگشتری هم برای هدیه به مردان و هم به عنوان یک هدیه زنانه، زیباییهای خاص خود را دارد. هنر خاتم کار شده بر روی این جاانگشتری بسیار ظریف و زیبا است.
9.منبت کاری
در شهرستان آباده، منبتکاری قدمت زیادی داشته و زیباترین آثار منبت ایران در این شهر تولید شده و در بازار عرضه میشوند. منبتکاریها شامل جعبهها، صفحات شطرنج، مبلمان، میز، صندلی و غیره هستند. علاوه بر شهرستان آباده، آثار منبت و هنر منبتکاری در شهر شیراز نیز رونق بسیاری دارد. در آثار منبتکاری استان فارس، دقت و ظرافت بسیاری بوده و استادکاران ماهر این رشته، جلوهای زیادی به اشیاء بخشیده و تصویر گل و گیاهان متنوعی را بر روی چوب تراش میدهند.
10.قلمزنی نقره
از شاخههای فلزکاری، قلمزنی بر روی نقره است. از محصولاتی که از قلمزنی نقره تهیه میشوند شامل گیرههای استکان و لیوان، سینی و دیگر ظروف خواهد شد. هنر نقرهسازی به هنرهای دیگری مانند هنر ملیله کاری روی فلزات، ملیلهدوزی و آینهسازی پیوند میخورد. اشیاء نقرهکاری، سوغات بسیار زیبایی از این استان است.
11. شیشهگری
صنعت شیشهگری علاوه بر اینکه یک هنر و صنایع دستی استان فارس بوده، به عنوان یک صنعت اصیل به حساب میآید. در واقع صنعت شیشهگری در استان فارس به یکی از مهمترین صنایع تبدیل شده و نقش مهمی در اقتصاد استان دارد. سیلیکاتهای قلیایی توسط هنرمندان شیشهگر، ذوب شده و در قالبهای مخصوص ریخته شده و اجسام ظریف و شفاف را میسازند. نمونههایی از محصولات شیشهگری به عنوان آثار تاریخی در موزههای ایران و خارج از کشور وجود دارند.

پارچ آبگینه
آبگینه، زیرمجموعهای از هنر شیشهگری است که در شیراز و استان فارس افراد زیادی در این زمینه مشغول به کار هستند. پارچ آبگینه موجود در سایت آرامان، به رنگ نارنجی بوده و نقشهای ظریفی به شکل گل و کبوتر بر روی آن رسم شده که زیبایی پارچ آبگینه را دوچندان کرده است. از این پارچ علاوه بر یک محصول دکوری، به عنوان پارچ آب و نوشیدنی نیز استفاده میشود.
12.مینیاتور در صنایع دستی استان فارس
مینیاتورها، آثار ظریف و کوچکی هستند که از دوره قاجار به ایران وارد شدهاند. ریشه کلمه مینیاتور فرانسوی بوده و به نقاشی مربوط است. این هنر در حال حاضر جزو زیباترین و مهمترین صنایع دستی فارس است که به هنر نگارگری نیز شباهت دارد.
13. آینهکاری
آینهکاری از جمله هنرهایی است که از ذوق و خلاقیت ایرانی سرچشمه میگیرد. تکههای آینه کنار یکدیگر قرار میگیرند و زیباییهای زیادی را به وجود میآورند. برای مکانهای مذهبی، کاخهای تاریخی و تالارهای بزرگ، آینهکاری استفاده زیادی دارد و بهترین مکان برای تماشای این هنر به شمار میروند.

14. حصیربافی
یکی دیگر از قدیمیترین صنایع دستی استان فارس، حصیربافی یا بوریابافی و سبدبافی است. شهرستانهای زرقان و جهرم، دو مرکز عمده تولید محصولات این هنر دستی هستند.
حصیربافی همان بافتن رشتههای الیاف گیاهی با استفاده از دست و با بهکارگیری ابزارهای ساده و سنتی است. محصولاتی نظیر سفره، زیرانداز، بادبزن، ظروف حصیری و انواع سبد با استفاده از این هنر کهن تولید میشوند. همچنین میتوان از محصولات بوریابافی برای ساخت آلاچیق و سقف خانههای عشایری استفاده نمود. شایان ذکر است که محصولات حصیربافی استان فارس با بهره گیری از الیاف نی و الیاف نخل خرما که بهوفور در این استان یافت میشوند، تولید میشوند.
15. نمدبافی
قدیمیترین زیراندازها در استان فارس با استفاده از هنر نمدبافی تولید شدهاند. در گذشته، نمد به نوعی زیرانداز یا فرش گفته میشده است که با استفاده از پشم و موی حیواناتی نظیر گوسفند و بز ساخته میشده است. بعدها علاوهبر زیرانداز، برای ساخت پادری، کلاه، پالتو و سایر لباسها هم از هنر نمدمالی استفاده شده است. نقوش و طرحهای مورد استفاده در ساخت محصولات نمدی در استان فارس، در زمره جذابترین و متنوعترین نقوش قرار میگیرد؛ این نقوش با الهام گرفتن از طبیعت طراحی میشوند و بهشکلی ساده و صمیمی در صنایع دستی این منطقه منعکس میشوند.
16. میناکاری
هنر میناکاری، یکی از هنرهای اصیل و کهن ایرانی است که سابقه آن به دوران صفویه برمیگردد. این هنر در زمره هنرهای دستی احیاء شده در استان فارس نیز بهشمار میرود؛ به طوریکه درحال حاضر، هنرمندان زیادی در این استان به ساخت محصولات میناکاری اشتغال دارند. برای ساخت محصولات میناکاری در این استان، ابتدا طرح موردنظر را روی ظروف فلزی ترسیم میکنند سپس آنها را با استفاده از لعاب مینا رنگآمیزی کرده و جلوهای خاص و ویژه به ظروف میبخشند. ایرانیها از گذشتههای دور علاقه زیادی به نقاشی کردن روی سطوح مختلف داشتهاند. تقریبا ایرانیها روی هر وسیلهای میتوانند اثر هنری خارقالعادهای خلق کنند. ظروف مسی نیز از این قاعده مستثنی نیست. زمانی که هنرمند روی ظروف مسی نقاشی میکند، میگویند که در حال انجام عمل میناکاری روی مس است.

بشقاب میناکاری طرح دو
بشقاب میناکاری موجود در فروشگاه آرامان، از جمله آثار میناکاری مرغوب و پرفروش است که در طرحهای 1، 2، 3 و 4 و در اندازههای متنوع 16 سانتیمتر، 20 سانتیمتر، 25 سانتیمتر و 30 سانتیمتر عرضه می شود. این بشقاب جذاب، نهتنها بهعنوان یک وسیله تزئینی مورد استفاده قرار میگیرد، بلکه امکان استفاده از آن برای پذیرایی از مهمانها در مراسمهای خاص و دورهمیها نیز وجود دارد.
17. معرق کاری
از دیگر صنایع دستی استان فارس، میتوان معرق کاری را نام برد. هنر معرق کاری که به طراحی نقوش سنتی بر روی چوب اطلاق میشود، از کشور هند به ایران وارد شده است و در مناطق مختلف ایران نظیر استان فارس توسط هنرمندان ایرانی توسعه پیدا کرده است. امروزه از معرق کاری برای ساخت و تزئین میز، صندلی، کمد و بوفه استفاده میشود.
هنرمندان استان فارس، از انواع چوب مرغوب فوفل، آبنوس، سنجد، چوب درخت توت و چوب درخت گلابی برای ساخت محصولات معرق کاری استفاده میکنند و زیباترین محصولات هنر معرق کاری را میتوان در بازار وکیل شیراز مشاهده نمود.
18. مسگری
برای اینکه مروری بر صنایع دستی استان فارس داشته باشیم میتوانیم به مسگری اشاره کنیم که یکی از هنرهای دستی کهن در این استان بهشمار میرود. وجه تمایز صنایع دستی مسگری این استان با محصولات پرسی دیگر مناطق این است که هیچگونه ماشینآلاتی در فرآیند تولید آنها بهکار گرفته نمیشود و تمام مراحل ساخت ظروف مسی در این استان با دست انجام میشود؛ به همین دلیل ظروف و اشیاء مسی ساخته شده به دست هنرمندان این استان از کیفیت بهتر و ضخامت مناسبتری برخوردارند.
یکی دیگر از ویژگیهای ظروف مسی تولید شده در استان فارس این است که مواد غذایی به آنها نمیچسبد، رنگ آنها سیاه نمیشود و از دوام و ماندگاری بالایی برخوردارند.
19. بوریابافی در استان فارس
بوریابافی یکی دیگر از هنرهای دستی تاریخی در استان فارس است که برای تولید محصولاتی نظیر کفپوش و زیرانداز، آلاچیق و چادر عشایر مورد استفاده قرار میگیرد. خوب است بدانید که بوریا نخستین زیراندازی است که توسط مردم کوچ نشین تولید شده و بهعنوان کفپوش خانههای روستایی مورد استفاده قرار گرفته است. تولید صنایع دستی بوریابافی علاوهبر استان فارس در دیگر استانها شامل استان سیستان و بلوچستان، گیلان، خوزستان، گلستان، مازندران و هرمزگان نیز رایج است.
مواد اولیه اصلی برای تولید این صنایع دستی، نی است که هنرمندان، آن را بهصورت تار و پود میبافند. نی موردنیاز برای تولید محصولات بوریابافی از نخلستانهای جنوب استان فارس و نیزارهای کنار رودخانه کر تأمین میشود. مبدأ و محل پیدایش این هنر به شهر زرقان در استان فارس برمیگردد و اکنون به عنوان یکی از مهمترین صنایع دستی و میراث فرهنگی ایران در یونسکو به ثبت جهانی رسیده است. در ادامه به چگونگی تولید صنایع دستی بوریابافی اشاره میشود:
- برای تولید محصولات این هنر دستی ابتدا ساقه نی را تمیز کرده و انتهای آن را جدا میکنند. سپس مقداری آب روی نیها میریزند و آنها را مرطوب میکنند.
- در مرحله بعد ساقه نی را بهخوبی میکوبند تا خیزران آن جدا شود.
- پس از آن ساقههای جدا شده و نرم شده خیزران را به شکل تار و پود و با زاویه 90 درجه به هم میبافند و محصولات مختلفی تولید میکنند.
20. گیوهبافی
اگر بخواهیم مروری بر صنایع دستی استان فارس داشته باشیم یکی دیگر از هنرهای دستی با پیشینه طولانی در این منطقه گیوهبافی است؛ بهطوریکه گفته میشود قدمت تولید آن در ایران به 10 قرن پیش برمیگردد. تعداد زیادی از هنرمندان استان فارس بهخصوص بانوان هنرمند ساکن در روستاهای اطراف شهرستان مرودشت از گذشته تابهحال به تولید این محصول کاربردی و سنتی اشتغال داشتهاند. این محصول همچنین در برخی دیگر از نقاط کشور نظیر استان کردستان، کرمانشاه، چهارمحال و بختیاری و اصفهان تولید میشود.
گیوه نوعی پاپوش بادوام و سبک است که برای پیادهرویهای طولانی مدت در مسیرهای هموار و ناهموار بسیار راحت و مناسب است. نوع بافت این پاپوش به گونهای است که هوا میتواند از میان منافذ آن جریان پیدا کند، بنابراین از تعریق پا جلوگیری میکند و در مناطق گرمسیری بسیار پرطرفدار است.
شایان ذکر است که گیوههای تولید شده در استان فارس نه تنها در استانهای دیگر کشور به فروش میرسند، بلکه به عنوان یکی از محصولات صادراتی در کشورهای آسیایی و اروپایی نیز عرضه میشوند.
نکات مهم درباره صنایع دستی استان فارس
استان فارس از استانهای جنوبی کشور بوده که همه ساله و در همه فصول گردشگران زیادی را به خود جذب میکند. جاذبههای گردشگری و تاریخی زیاد در این منطقه و همچنین آب و هوای متعادل این استان، از دلایل اصلی حضور گردشگران است. صنایع دستی استان فارس نیز بسیار متنوع و زیبا است و به صورت عشایری و روستایی انجام میشوند. از جمله مهمترین صنایع دستی در این استان میتوان به قالیبافی، سفالگری، گبهبافی، آینهکاری، خاتمکاری و غیره اشاره نمود.
- برای جلوگیری از بیدزدگی فرشها و گبهها و دیگر دستبافها بهتر است پشت و روی آنها را حشرهکش اسپری کرد.
- دستبافتها نباید در معرص نور مستقیم خورشید قرار گیرد، زیرا رنگها پریده و کمرنگ میشوند. این اتفاق در دستبافتها با رنگ شیمیایی بیشتر اتفاق میافتد.
- علاوه بر آن دستبافتها را نباید در محیطهای تاریک و نمناک نگهداری کرد، زیرا که ممکن است باعث رشد حشرات و پوسیدگی آنها گردد.
- برای نگهداری طولانی مدت صنایع دستی و نگهداری آنها در کمد و انباری باید به طور کامل محصول را در روزنامه یا پارچه پیچیده و در جای مناسب نگهداری نمود.
- بهتر از برای تمیز کردن انواع صنایع دستی نظیر منبتکاری و خاتمکاری، از آب ولرم و اسفنج نرم استفاده کرد تا به بافتهای آنها آسیبی وارد نشود.
صنایع دستی فارس را میتوان از بازارهای صنایع دستی در دیگر مناطق ایران نیز تهیه کرد. همچنین فروشگاه اینترنتی صنایع دستی آرامان، انواع صنایع دستی این استان را با بهترین کیفیت و تنوع بالا ارائه کرده و مشتریان میتوانند با تضمین اصالت کالا، آن را خریداری نمایند.