هنر فیروزه کوبی یکی از هنر‌های جدید اما پرمخاطب ایران است. اگر از علاقه‌مندان به این هنر زیبا و اصیل ایرانی هستید پیشنهاد می‌کنیم ادامه‌ی این مطلب را مطالعه بفرمایید. در ادامه‌ی این مطلب به شرح کاملی از سنگ فیروزه، خواص آن، هنر اصیل فیروزه کوبی، تاریخچه این هنر، تشریح مراحل انجام آن، کاربرد و موارد استفاده از آن، معرفی استادان این حرفه و همچنین نکات مهم در نگه‌داری آن پرداخته‌ایم. خواندن ادامه‌ی این مطلب باعث می‌شود تا با آگاهی کامل از خواص فیروزه، به خرید کالاهای فیروزه کوب مرغوب بپردازید.
هنر فیروزه کوبی یکی از اصیل‌ترین و با ارزش‌ترین هنر‌های ایرانی به شمار می‌رود. این هنر به قدری در میان مردم کشور ایران محبوب است که هر ایرانی حداقل یک نمونه از انواع وسایل فیروزه کوب را دیده است. اما کمتر کسی تاریخچه‌ی این هنر اصیل را می‌داند. امروزه، مهم‌ترین مرکز تولید و پخش محصولات فیروزه کوب، شهر اصفهان است اما تاریخچه‌ی این هنر به همین جا ختم نمی‌شود. در ادامه‌ی این مطلب به بررسی مفصل تاریخچه این شهر خواهیم پرداخت.
سنگ فیروزه چیست؟
قبل از آن که به شرح هنر فیروزه کوبی بپردازیم، بهتر است درباره مهم‌ترین ماده اولیه این هنر یعنی فیروزه صحبت کنیم. در ادامه‌ی این بند به شرح سنگ فیروزه ویژگی‌ها و خواص آن خواهیم پرداخت.
اغلب فیروزه‌ها مابین سنگ‌هایی قرار دارند که به عنوان منبع آلومینیوم از آن‌ها استفاده می‌شود.
فیروزه دارای فرج‌های طبیعی است که با تزریق مواد پلاستیکی این خلل‌ها پوشانده می‌شود. این کار باعث سخت‌تر شدن سنگ فیروزه می‌شود و مقاومتش را تا حدی بالا می‌برد. برای خوش رنگ کردن ماده پلاستیکی که برای پوشاندن خلل سنگ فیروزه استفاده می‌شود از نمک‌های مختلف از جمله مس و آنیلین استفاده می‌شود. از طرفی کانی‌های بسیاری وجود دارند که به علت شباهت بسیار بالایی که با این سنگ زینتی و قیمتی دارند، به جان آن عرضه می‌شوند. اگر بخواهیم به چند مورد از آن‌ها اشاره کنیم، می‌توانیم از کالسدونی، آمازونیت، هولیت رنگ‌گرده، لازولیت و کریسوکولا نام ببریم.
تهیه ظروف فیروزه کوب از برندهای معتبر چیست را در این مقاله از فروشگاه آنلاین صنایع دستی آرامان بخوانید.
خواص فیروزه مورد استفاده در هنر فیروزه کوبی
خواص سنگ فیروزه به قدری زیاد است که با استفاده از آن می‌توانید با یک تیر چند نشان بزنید. برای همین است که بسیاری از خانم‌ها علاقه دارند تا حداقل از یک مدل زیورآلات فیروزه کوبی شده استفاده کنند و یا یک ظرف فیروزه کوبی را در خانه خود نگه دارند. در ادامه به ارائه خواص مهم این سنگ خواهیم پرداخت.
درمان‌های فیزیکی
فیروزه یک سنگ بسیار مقاوم است که برای جلوگیری از خستنگی، حملات عصبی، افسردگی و مایوس شدن بسیار مفید است. علاوه بر این خواص، برای درمان بیماری‌های چشم، گردن، مغز، گوش و گلو مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این سنگ بیشتر برای درمان میگرن، آب مروارید، سردرد و… استفاده می‌کنند. بنابراین اگر از این بیماری‌ها رنج می‌برید بهتر است یک قطعه زیورآلاتی که در آن از هنر فیروزه کوبی استفاده شده است را به عنوان اکسسوری استفاده کنید.
از آن گذشته از فیروزه برای درمان مشکلات ریوی به خصوص آلرژی استفاده می‌شود. بسیاری از متخصصان اعتقاد دارند که استفاده از گردنبند فیروزه باعث از بین رفتن بیماری برونشیت می‌شود و برخی نیز معتقدند فیروزه مشکلات زبانی از جمله انواع لکنت را از بین می‌برد.
درمان احساسی
سنگ فیروزه تاثیرات زیادی بر روان فرد می‌گذارد؛ از جمله‌ی این تاثیرات می‌توانیم به تعادل روحیه و احساسات و همچنین برقراری آرامش و آسودگی اشاره کنیم. فیروزه باعث کاهش تنش‌های عصبی می‌شود و نقطه کانونی را به قلب فرد وصل می‌کند.
درمان روحی
از نظر روحی و معنوی، فیروزه مانند یک پرستار از انسان مراقبت می‌کند. چرا که انرژی‌های مرکز بدن را کاملا پاک می‌کند. فیروزه به فرد شرایطی را هدیه می‌کند که بتواند زیبایی‌ها، مهربانی‌ها و تمام احساسات مثبت را درک کند. استفاده از زیورآلاتی که با هنر فیروزه کوبی ساخته شده‌اند باعث می‌شود که احساسات فرد گسترش پیدا کند و هر آنچه برای خود می‌خواهد را برای دیگران نیز بخواهد.
فیروزه باعث افزایش ظرفیت فردی و صبر و شکیبایی می‌شود. همچنین به فرد کمک می‌کند تا از اشتباهات خود درس بگیرد و درست و غلط را از هم تشخیص دهد.
جایگاه فیروزه در دین اسلام
از فیروزه به عنوان یک سنگ ارزشمند از نظر معنوی در منابع دین اسلام یاد شده است. در این منابع آمده است که از نظر دین اسلام، پیامبر اکرم و خداوند بلند مرتبه، فیروزه موجب شادابی روح، گشایش سینه، تقویت چشم، تقویت قلب و تسهیل امور می‌شود. به همین علت است که همواره پیامبر اکرم (ص) و ائمه (ع) از انگشتر‌هایی با نگین فیروزه استفاده می‌کردند.
درباره بهترین محصولات فیروزه کوبی برای سوغاتی را در این مقاله از فروشگاه آنلاین صنایع دستی آرامان بخوانید.
آشنایی با هنر فیروزه کوبی
در این هنر، سنگ‌های فیروزه مرغوبی که از معادن نیشابور استخراج می‌شوند بر روی فلزاتی مانند نقره، مس، برنز و… پیاده سازی می‌شوند. از سنگ‌های فیروزه خرد شده که به علت ریز بودن کاربردی در صنایع دیگر ندارند؛ در ساخت انواع ظروف فیروزه کوبی استفاده می‌شود.
در گذشته از فیروزه فقط در ساخت بدلیجات و زیور آلاتی مانند انگشتر، دستبند و گردنبند استفاده می‌شده است اما امروزه با افزایش شمار علاقه‌مندان به این حوزه، شاهد خلق آثار هنرمندانه متفاوتی با سنگ فیروزه هستیم.
ظروف فیروزه کوب، در انواع طرح‌ها و مدل‌های مختلف ساخته می‌شوند. و بعد از پرداخت کاری، قطعات فیروزه روی آن‌ها قرار می‌گیرد. هر چقد فاصله میان فیروزه‌ها کمتر باشد، ارزش هنر فیروزه کوبی در آن کار بالاتر خواهد رفت چرا که نیاز به صرف زمان بیشتر و کار دقیق‌تری دارد
هر آنچه که باید از ظروف فیروزه کوبی بدانید را در این مقاله از فروشگاه آنلاین صنایع دستی آرامان بخوانید.
تاریخچه هنر فیروزه کوبی
هنر و صنعت فیروزه کوبی، از هنر‌های جدید و نوین در عرصه صنایع دستی به شمار می‌رود که شروع ساخت و تولید آن حدود هفتاد سال پیش در شهر مشهد آغاز شده است. این هنر توسط استاد یوسف حکمیان پایه گذاری شده است. پس از استاد حکمیان، حاج داداش حدود پنجاه سال پیش این هنر را در شهر اصفهان رواج داد.
با وجود اینکه مهم‌ترین منابع و معادن فیروزه در شهر نیشابور قرار دارد و هنر و صنعت فیروزه کوبی نیز در شهر مشهد آغاز شده است؛ اما امروزه مهم‌ترین پایگاه اجرای فیروزه کوبی، شهر اصفهان است. امروزه استادان و هنرمندان بسیاری در شهر اصفهان به تولید و خلق این آثار هنری برای عرضه به بازار داخلی و جهانی مشغول هستند.
هرچند که قدمت هنر فیروزه کوبی زیاد نیست و یک هنر باستانی به شمار نمی‌رود، اما به علت استفاده از سنگ ارزشمند فیروزه در ساختار آن، ارزش بالایی دارد. ساخت ظروف فیروزه کوب طی سه مرحله انجام می‌شود؛ زرگری، فیروزه کوبی و پرداخت.
تشریح مراحل هنر فیروزه کوبی
مرحله اول
در اولین مرحله ساخت وسایل فیروزه کوب، باید سطح زیر کار که معمولا از فلزاتی مانند برنج، نقره و مس است؛ توسط سازنده فلز یا همان زرگر ساخته شود. به این منظور از دستگاه پرس استفاده می‌کنند تا سطح فلز صاف و صیقلی شود و برای فیروزه‌کاری آماده باشد.
مرحله دوم هنر فیروزه کوبی
در دومین مرحله کار استادان و هنرمندان فیروزه کوب آغاز می‌شود. برای این‌کار باید خرده فیروزه‌هایی هم اندازه و هم رنگ آماده شده باشند. این خرده فیروزه‌ها باید خالص باشند یعنی قبل از قرار گرفتن در کار، از ضایعات جدا شوند. قبل از اینکه فیروزه‌ها روی کار قرار گیرند، استادان هنر فیروزه کوبی سطح فلز را گرم می‌کنند و بر روی آن کمی لاک پودر گردویی می‌پاشند. لاک پودری که روی سطح فلز گرم شده قرار می‌گیرد، به حالت مذاب در می‌آید. در این مرحله می‌توان روی آن سنگ فیروزه ریز قرار داد و فضاهای خالی آن را با فیروزه‌های ریزتر پرکرد. بعد از اینکه سنگ‌های فیروزه در جای خود قرار گرفتند، با استفاده از سنگ آب سان صیقلی می‌شوند که برجستگی‌های فیروزه و لاک پودری از بین برود. پس از انجام این مرحله، سطح کار کاملا صاف است. در این مرحله، فیروزه رنگ خود را نمایان می‌کند.
مرحله سوم
در سومین مرحله که به مرحله پرداخت کاری مشهور است؛، سطح فیروزه کوبی شده را پولیش می‌کشند و بعد روی آن را با پلی استر می‌پوشانند. این مرحله برای حفظ کالای فیروزه کوبی شده از عوامل مختلفی است که باعث آسیب رساندن به آن می‌شود
با جایگاه فیروزه در هنر ایرانی در این مقاله از فروشگاه آنلاین صنایع دستی آرامان بخوانید.
کاربرد ظروفی که با هنر فیروزه کوبی ساخته می‌شوند.
ظروفی که با هنر فیروزه کوبی ساخته می‌شوند بیشتر جنبه تزئینی دارد و در مکان‌های متفاوت می‌توان از آن‌ها به عنوان جزئی از دکور استفاده کرد. البته می‌توان از کاسه، بشقاب و آجیل خوری آن برای سرویس آجیل استفاده کرد اما به علت قیمت گران و ارزش زیاد این وسایل، معمولا از آن‌ها استفاده نمی‌کنند.
گلدان‌های فیروزه کوبی نیز انواعی از ظروف فیروز کوب هستند که می‌توانید در آن‌ها گل‌های طبیعی یا مصنوعی قرار دهید و بدون گل، از آن‌ها استفاده کنید.
انواع مدل‌های دیگر فیروزه کوب از جمله شیرینی خوری، گز خوری، آجیل خوری، سنگاب فیروزه کوبی شده، سنبلدان فیروزه، کشکول و… همگی با استفاده از هنر فیروزه کوبی ساخته می‌شوند و شهرت جهانی دارند.
اکثر ظروف فیروزه کوب به علت داشتن ارزش مادی و معنوی به عنوان یک کالای شناسنامه دار و با گارانتی فروخته می‌شود و از طرفی در میان صنایع دستی ایرانی، جز محبوب‌ترین هنر‌ها در خارج از کشور محسوب می‌شود.
با انواع محصولات فیروزه کوبی مناسب هدیه دادن در این مقاله از سایت آرمان آشنا شوید.
استادان معروف هنر فیروزه کوبی
از آن‌جا که فیروزه کوبی، یک هنر به شمار می‌رود. فعالان این حوزه هنرمند به شمار می‌روند. از میان تمام فعالان این حوزه برترین اساتید فیروزه کوبی به ترتیب استاد یوسف حکمیان، استاد حاج داداش، استاد الیاهو، استاد سلیمان صدیق پور، استاد روبن یروشالمی، استاد محمد حسن جعفری و استاد امیر آقاجانی هستند.
پیشنهادات آرامان برای محصولات فیروزه کوب
آجیل خوری فیروزه کوبی
آجیل خوری فیروزه کوبی، یکی از محبوب‌ترین ظروف پذیرایی فیروزه کوبی است که می‌توانید از آن بر روی میز‌های وسط سالن، روی کنسول‌ها، داخل ویترین و… استفاده کنید. اگر چه ظروف آجیل خوری فیروزه کوبی معمولا به عنوان دکور مورد استفاده قرار می‌گیرند اما می‌توان از آن برای پذیرایی از مهمان نیز استفاده کرد.
آجیل خوری فیروزه کوبی
آینه فیروزه کوبی
آینه فیروزه کوبی یکی از زیباترین و ارزشمند‌ترین محصولات فیروزه کوب است. این آینه در قالب‌های منحصر به فرد و زیبایی ساخته شده و بعد از مرحله برش، قاب‌های فیروزه کوبی شده دور آن تعبیه می‌گردد. از این محصول می‌توانید به عنوان دکور در خانه‌هایی با سبک سنتی، کلاسیک و حتی مدرن استفاده کنید. برای خرید انواع محصولات فیروزه کوبی به فروشگاه آنلاین صنایع دستی آرامان مراجعه کنید.
آینه فیروزه کوبی
بشقاب پرنده فیروزه کوب
بشقاب پرنده فیروزه کوب از فلز مس و سنگ فیروزه ساخته شده است. از این اثر هنری می‌توانید به عنوان دکور روی میز‌های عسلی و میز وسط سالن استفاده کنید. سایز آن متوسط است به طوری که به عنوان یک دکوری، بیش از حد جلب توجه نمی‌کند و از طرفی خانه شما را زیباتر و درخشان‌تر خواهد کرد.
بشقاب پرنده فیروزه کوب
آینه فیروزه کوب گرد
آینه فیروزه کوب گرد، یکی از زیباترین آینه‌های محرک سنتی است که از آن می‌توانید در سفره عقد، سفره هفت سین، روی کنسول و به عنوان دکور اتاق خواب استفاده نمایید. فیروزه‌های این کار بسیار کوچک و متراکم هستند که همین موضوع ارزش کار را چند برابر می‌کند. در قسمت پایه این محصول نیز از هنر فیروزه کوبی استفاده شده است.
آینه فیروزه کوب گرد
نکات مهم درباره هنر فیروزه کوب
حال که با تمام جزئیات هنر فیروزه کوبی آشنا شدید، بهتر است نکاتی را درباره نگه‌داری از ظروف فیروزه کوب بدانید تا ظرف شما بتواند مدت زیادی زیبایی، جلا و درخشش خود را حفظ کند. فراموش نکنید که جهت خرید مرغوب‌ترین آثار هنر فیروزه کوبی می‌توانید به فروشگاه سایت آرامان مراجعه کرده و با اطمینان از کیفیت محصول اقدام به خرید نمایید.
- برای اینکه سنگ فیروزه استفاده شده در ظروف دچار آسیب شیمایی و خوردگی نشود، باید دقت کنید که هیچ‌گاه در معرض مواد شیمیایی به خصوص مواد قلیایی و اسیدی قرار نگیرد. چرا که فیروزه در مجاورت با این مواد دچار از دست دادن درخشندگی و زیبایی خود می‌شود. به همین علت موقع شست و شوی دست یا حمام کردن، حتما زیورآلات فیروزه خود را دربیاورید و هنگام تمیز کردن زیورآلات و ظروف فیروزه از مواد شیمیایی استفاده نکنید.
- سنگ فیروزه باید مرتب تمیز شود و در محیطی دور از آسیب‌ها قرار گیرد تا طول عمر خود را حفظ کند. بنابراین بهتر است در بازه‌های زمانی معین پولیش ظروف فیروزه کاری شده خود را تمدید کنید.
- کرم‌های آرایش و انواع عطر و ادکلن باعث تغییر رنگ سنگ فیروزه می‌شوند، بهتر است شرایطی را فراهم کنید تا سنگ فیروزه در معرض این مواد قرار نگیرد.
- استفاده از شوینده‌های قوی مانند وایتکس باعث خوردگی سنگ می‌شود چرا که به ساختار سنگ فیروزه نفوذ می‌کند و موجب خوردگی آن می‌شود؛ بنابراین هنگام تمیز کردن ظروفی که با هنر فیروزه کوبی ساخته شده‌اند بهتر است از این شوینده‌ها استفاده نکنید.
- تابش مستقیم نور خورشید باعث آسیب رسیدن به ساختار و رنگ سنگ فیروزه می‌شود، بهتر است سنگ فیروزه در معرض نور مستقیم قرار نگیرد تا درخشندگی و زیبایی خود را حفظ کند.