صنایع دستی کرمانشاه، از تنوع بالایی برخوردار است و به دلیل زیبایی منحصر به فردی که دارد، یکی از محبوبترین و بهترین سوغاتیهایی است که میتوانید از سفر به غرب کشور با خود به همراه بیاورید. همان طور که میدانید، کرمانشاه یکی از مناطق کوهستانی ایران با آب و هوای معتدل و طبیعتی بکر و زیباست؛ هم چنین این استان به دلیل آثار تاریخی زیادی همچون طاق بستان، بیستون، معبد آناهیتا، بازار سنتی، کاروان سراهای شاه عباسی و همین طور صنایع دستی بی نظیری که دارد، هر ساله مقصد هزاران گردشگر داخلی و خارجی است. اگر شما هم از آن دست افرادی هستید که به صنایع دستی علاقه مندید، تا انتهای این مقاله با ما باشید تا هر آنچه درباره صنایع دستی استان کرمانشاه لازم است، برای شما بازگو کنیم.
جالب است بدانید که در سال 1399، شهر کرمانشاه موفق شد که رتبه سوم صادرات صنایع دستی را از میان دیگر شهرهای استان کرمانشاه به دست بیاورد که البته شاید یکی از دلایل کسب این موفقیت بزرگ، برخورداری از استادان و صنعتگران بی نظیر و البته مواد اولیه باکیفیت باشد.
همان طور که میدانید، دامپروری یکی از رایج ترین مشاغل در شهرهای مختلف استان کرمانشاه محسوب می‌شود، بنابراین استادان هنرمند و سازندگان صنایع دستی همیشه با کیفیتترین مواد اولیه را برای ساخت محصولاتی زیبا و منحصر به فرد در اختیار دارند و در دست سازههای خود از آن‌ها استفاده می‌کنند. در ادامه به معرفی صنایع دستی کرمانشاه میپردازیم:
معرفی انواع صنایع دستی استان کرمانشاه
چرم سازی
حتماً شما هم انتظار این را داشتید که چرم سازی را به عنوان اولین صنایع دستی کرمانشاه معرفی کنیم، زیرا هر جایی که دامپروری رونق داشته باشد، طبیعتاً محصولات دامی نیز به وفور پیدا می‌شود. در واقع تولید چرم یکی از محبوبترین و باارزشترین صنایع دستی استان کرمانشاه به‌حساب می‌آید و از گذشته در این منطقه رواج داشته است. به جرأت می‌توان گفت که چرم کرمانشاه از بهترین چرم‌های تولیدی در ایران است که برای
ساخت کفش، لگام اسب، شلاق (قمچی) و زین اسب کاربرد دارند. البته در گذشته محصولاتی مانند مشک، خیک، مچ‌بند، کمچان و غیره هم در شهرهای مختلف این استان تولید میشدند که به مرور زمان جای خود را به تولید انواع کیف و کمربند داده‌اند.
گیوه بافی
گیوه بافی از آن دسته صنایع دستی است که در بسیاری از شهرهای ایران می‌توان آن را ملاحظه کرد ولی حتماً برایتان جالب خواهد بود که بدانید در سال 1396، شهر نودشه که در 160 کیلومتری شهر کرمانشاه واقع شده است، تحت عنوان «شهر گیوه» به ثبت ملی رسید.
از سوی دیگر در خود شهر کرمانشاه هم کارگاه‌های زیادی به دوخت گیوه‌های باکیفیت مشغول هستند. از دیگر مراکز تولید گیوه در استان کرمانشاه، می‌توان به شهرهای پاوه و هرسین اشاره کرد.
قالی بافی
قالی‌بافی را هم می‌توان یکی از صنایع دستی ارزشمند روستاهای مختلف استان کرمانشاه به حساب آورد. طرحها و نقوش قالیهای کرمانشاهی بیشتر بومی و محلی هستند و زنان عشایر و روستایی این منطقه عمدتاً قالیها را برای مصرف شخصی خود می‌بافند. پشم‌های مورد استفاده برای بافت قالی از همین منطقه به دست می‌آید و با استفاده از رنگ‌های طبیعی رنگرزی می‌شود. یکی از اصیلترین نقشه‌های بومی قالی کرمانشاهی، نقش «بازوبندی» است. هنرمندان کرمانشاهی‌ها برای بافت قالی، دار را به‌صورت ایستاده و عمودی می‌گذارند.
امروزه قالی‌بافی در بیشتر روستاهای شهر سنقر و در غالب روستاهای کنگاور، صحنه، بیستون و دینور رواج دارد. این صنایع دستی ارزشمند هم چنین به دست توانگر عشایر منطقه غربی کرمانشاه مخصوصاً ثلاث باباجانی تولید می‌شود.
گلیم بافی
یکی دیگر از صنایع دستی استان کرمانشاه گلیم بافی است که اغلب در کارگاه‌های خانگی و روستایی در شهر هرسین تولید می‌شود، تا جایی که گلیم هرسین شهرتی جهانی یافته است و حتی می‌توان نمونه‌های آن را در برخی از موزه‌ها مشاهده کرد. طرحهای ترکیبی درخت و لانه گنجشک، مار، قیچی، عروسک، مرغابی، نقش قرقره راه راه، خطوط عمودی و افقی، گل ترمه، پنجه گربه، چشمه نظامی و غیره از جمله نقوش اصیل گلیم‌های کرمانشاه خصوصاً شهر هرسین به شمار میرود.
جاجیم بافی
از دیگر صنایع دستی پرطرفدار در استان کرمانشاه می‌توان به جاجیم بافی اشاره کرد. جاجیم از پشم گوسفندان بافته می‌شود و معمولاً بدون پرز است و به عنوان بالا پوش گرم مورد استفاده قرار می‌گیرد. جاجیم از نظر ظاهری شباهت زیادی به گلیم دارد و تولید آن اغلب در بین خانواده‌های روستایی و عشایری رواج دارد. در واقع تفاوت اصلی گلیم و جاجیم به روش بافت آن‌ها باز میگردد؛ معمولاً جاجیم را به صورت چهارتخته می‌بافند و سپس این تختهها را به هم میدوزند. اگر به دنبال مرغوب‌ترین جاجیم کرمانشاه هستید باید به منطقه ثلاث باباجانی و اورامانات سری بزنید یا اینکه از فروشگاههای معتبر صنایع دستی، آن را خریداری کنید.
ارغوان بافی
ارغوان بافی یا همان سبد بافی یکی از صنایع دستی قدیمی ایران است؛ در واقع خواستگاه این هنر زمانی است که انسانها پی بردند با استفاده از برگ و ساقه و شاخه درختان می توانند محصولات بافته شدهای را تولید کنند. به سبد بافی در استان کرمانشاه، ارغوان بافی گفته می شود و شما می توانید محصولات زیادی را از این دست در این استان خریداری کنید.
ارغوان بافی خصوصاً در روستای داریان شهرستان پاوه رونق بیشتری دارد و شما میتوانید باکیفیت ترین سبدها را در این منطقه تهیه کنید. هنرمندان این روستا اغلب برای بافت سبد از شاخه های درخت ارغوان استفاده می‌کنند و از این رو به این هنر زیبا، ارغوان بافی می گویند.
موج بافی
در استان کرمانشاه، معمولاً به پارچه‌های پشمی که به عنوان رختخواب پیچ، فرش، پتو، زیرانداز، بقچه، سجاده، رویه کرسی و غیره استفاده می‌شود، «موج» یا «رختخواب پیچ و مفرش» میگویند. موج بافی یکی از صنایع دستی منحصر به فرد استان کرمانشاه است. هنرمندان موج باف با استفاده از پشم گوسفندان و دستگاه بافندگی، پارچههایی را تولید می‌کنند که اغلب دارای طرحهای هندسی و تنوع رنگ بالایی هستند.
دستگاه موج بافی دستگاهی چوبی کوچکی است که آن را روی زمین و یا در یک گودال قرار میدهند. بر روی هر دستگاه موج بافی یک نفر ماسوره‌پیچ و یک بافنده کار می‌کنند. معمولاً اندازه موجها به دلیل متغیر بودن عرض دستگاه‌ها با هم فرق می‌کنند؛ اما غالباً به طول ۱۰ متر و عرض ۵۰ تا ۶۰ سانتی متر است.
پرده بافی
یکی دیگر از صنایع دستی استان کرمانشاه پرده بافی است که از گذشتههای دور در این منطقه رواج داشته است. البته در سال‌های اخیر پرده بافی در کرمانشاه رونق کمتری دارد و فقط چند کارگاه فعال پرده بافی سنتی در این استان مشغول به کار هستند که پرده‌های نخی در اندازه‌های مختلفی را تولید می‌کنند. در استان کرمانشاه پرده بافی با همان دستگاه موج بافی انجام می‌شود و از طرحهای محلی و زیبایی در آن استفاده می‌کنند و برای تزیین خانه‌ها به کار میبرند.
نمد مالی
نمدمالی یکی از اصیلترین و پرکاربردترین صنایع دستی کرمانشاه است که به صورت کاملاً دستی و سنتی تولید می‌شود و قدمت چند صد ساله دارد. در گذشتههای دور، عشایر منطقه انواع بالاپوشهای پشمی، زین اسب و زیر را از نمد تهیه میکردند. امروزه نیز عشایر استان کرمانشاه برای کف چادرها و چوپانان به عنوان بالاپوش در سرمای زمستانهای این منطقه، از نمد استفاده می‌کنند. کلاه نمدی، فرجی و جلیقه در استان کرمانشاه از نمد مالی دستی تولید می‌شوند.
چیغ بافی
چیغ یا چیخ، به حصیرهایی به عرض تقریبی ۱۵۰ سانتی متر گفته می‌شود که با استفاده از نخهای رنگی پشمی، بر روی آن‌ها نقوشی زیبا بافته می‌شود. از جمله کاربردهای چیغ می‌توان به حفاظت و پوشاندن سیاه چادرها و تقسیم بندی داخل چادرهای عشایری به چند قسمت اشاره کرد. در میان عشایر کوچ نشین کرمانشاه چیغ بافی کاربرد زیادی دارد.
مرس بافی
مرس بافی هم یکی دیگر از هنرهای اصیل و سنتی استان کرمانشاه است که اخیراً به ثبت ملی رسیده است. مرس به نوعی پارچه محلی گفته می‌شود که از آن پوشاک محلی زنان و مردان این منطقه تهیه می‌شود. برای تهیه این پارچه از پشم بز «مرس» استفاده می‌شود. پارچه مرس بیشتر در شهرهای مهاباد جوانرود، روانسر، شهر زاخو عراق و سقز تولید می‌شود. در فرآیند تولید پارچه پشم مرس را رنگ‌آمیزی نمیکنند؛ بلکه از ترکیب دو یا چند نوع پشم خود رنگ برای به دست آمدن تنوع رنگی استفاده می‌شود.
قلم زنی
قلم زنی هم درست مانند قالی بافی و حصیر بافی یکی از آن هنرهای مشهور و رایج در ایران است که در بسیاری از شهرها می‌توان آن را دید. در کرمانشاه نیز بسیاری از استادان قلم زن به این هنر مشغول هستند و با استفاده و الهام از آثار تاریخی دوره های هخامنشیان و ساسانیان و همین طور طبیعت بکر منطقه آثار هنری بی‌نظیری را به وجود آورده اند که شهرت جهانی دارند. یکی از حرفه‌ای‌ترین و مشهورترین استادان قلم زن کرمانشاهی استاد علی اکبر عین القضایی است که با تدریس این هنر باستانی به جوانان کرمانشاهی به زنده نگهداشتن این صنعت در این منطقه کمک قابل توجهی کرده است.
برای قلم زنی معمولاً از فلزهایی از جنس طلا، مس نقره، ورشو، برنج و مفرغ استفاده می‌شود و صنعتگر این هنر با به کار گیری ابزارهایی نظیر قلم و چکش، روی ورقهای فلزی حکاکی می‌کند.
معروفترین صنایع دستی کرمانشاه
صنایع دستی کرمانشاه به حدی متنوع و کاربردی هستند که انتخاب معروفترین یا پرکاربردترین صنایع این استان کار دشواری است؛ با این وجود، با توجه به اینکه کرمانشاه منطقهای کوهستانی است و شغل اصلی مردم این منطقه دامپروری است، می‌توان چرم سازی و تولید محصولات چرمی در این استان را نه تنها یکی از معروفترین صنایع دستی در سطح استان، بلکه در سطح کشور به حساب آورد.
هم چنین صنایعی مانند گیوه بافی، گلیم بافی و همین طور ارغوان بافی این استان نه تنها در ایران، بلکه آوازه جهانی دارد.
صنایع دستی کرمانشاه را از کجا بخریم؟
اگر شما هم علاقه مند به هنر ناب دستان صنعتگران ایرانی، خصوصاً کرمانشاهی هستید، احتمالاً دغدغه این را دارید که از صنایع دستی این استان را حتماً برای خود یا دوستان و آشنایانتان تهیه کنید.
راههای زیادی برای تهیه صنایع دستی استان کرمانشاه وجود دارد؛ به عنوان مثال شما میتوانید در سفرهایی که به این منطقه میکنید، از صنایع دستی این منطقه خریداری کنید یا اینکه در شهرهای مختلف به فروشگاههای معتبر عرضه صنایع دستی بروید و هر آنچه را که میخواهید خریداری کنید ولی یک راه مطمئنتر دیگر هم وجود دارد که آن خرید از سایت فروش صنایع دستی آرامان است. شما در این سایت میتوانید از هر کجای ایران در هر ساعتی از شبانه روز صنایع دستی مورد نظر خود را خریداری کنید و علاوه بر اینکه از کیفیت و قیمت منصفانه آن‌ها اطمینان حاصل کنید، بلکه از امکان ارسال به موقع و تضمین سلامت کالا نیز بهره مند شوید.
نکات مهم درباره صنایع دستی کرمانشاه
کرمانشاه یکی از استانهای بزرگ و زیبا در غرب کشور است که در یک منطقه کوهستانی با آب و هوای معتدل و زمستانهای سرد واقع شده است.
این استان صنایع دستی بسیار متنوعی دارد که همگی با مواد اولیهای که در این استان به وفور یافت می‌شود، تولید می‌شوند.
هم چنین صنایع دستی این استان بسیار کاربردی است و اهالی منطقه و همین طور دیگر علاقه مندان به این صنایع دست میتوانند به طور روزمره از آن استفاده کنند.
چرم سازی، قالی بافی، گلیم بافی، جاجیم بافی، نمد مالی، مرس بافی، قلم زنی، ارغوان بافی و ... از جمله صنایع دستی این استان است.
در صورتی که میخواهید صنایع دستی باکیفیت این استان را با قیمت مناسب و ارسال به موقع خریداری کنید، میتوانید از سایت صنایع دستی آرامان استفاده کنید.