امروزه تشخیص مس اصل از انواع تقلبی آن یکی از مواردی است که ممکن است خریداران را دچار تردید کند. همان طور که میدانید، استفاده از مس برای تهیه انواع ظروف، قدمتی بسیار طولانی در ایران دارد ولی کم کم با توجه به بالا رفتن قیمت مس از یک سو و همین طور عرضه انواع دیگر ظروف با جنسهای مختلف، استفاده از این فلز گرانبها و ارزشمند کاهش یافت ولی خوشبختانه امروزه به واسطه اطلاع مردم از خواص و فواید استفاده از ظروف مسی و همین طور عرضه انواع این ظروف از قابلمه و دیگ گرفته تا بشقاب و لیوان و قاشق و چنگال و غیره در اشکال زیبا و ظریف باعث شده است تا مردم اقبال و توجه دوبارهای به ظروف مسی کنند و این ظروف زیبا و مفید و ارزشمند دوباره جایگاه خود را در آشپزخانهها به دست بیاورد. با این حال یکی از چالشهایی که بر سر راه استفاده کنندگان از ظرف مسی قرار میگیرد، چگونگی تشخیص مس اصل است؛ به همین دلیل تصمیم گرفتیم تا در این مقاله در این خصوص به صورت مفصل صحبت کنیم؛ پس با ما همراه باشید.
شناخت انواع ظروف مسی
به منظور تشخیص ظروف مسی تقلبی از اصل، بهتر است که قبل از هر چیز با انواع ظروف مسی آشنا شوید. به طور کلی ظروف مسی در سه گروه ماشینی، نیمه ماشینی (نیمه چکشکاری شده) و تمام چکش کاری شده عرضه میشوند که در ادامه هر یک را توضیح میدهیم:
ظروف مسی ماشینی
این ظروف همانطور که از نامشان پیداست، به وسیله ماشین آلات مخصوص، خم کاری و پرس شده و در واقع بدون دخالت دست انسان ساخته میشوند. یکی از مشخصههای ظروف مسی ماشینی این است که روی بدنه خود خطهای افقی موازی دارند که در اطراف ظرف کشیده شده است و هیچ جای چکشی هم روی بدنه آنها دیده نمیشود. این ظروف با این که از جنس مس اصل ساخته میشوند، ولی نسبت به ظروف مسی چکش کاری شده که با روش سنتی تهیه شدهاند قیمت ارزانتری دارند.
ظروف مسی نیمه ماشینی (نیمه چکش کاری شده)
این گروه از ظروف مسی، حد واسط ظروف ماشینی و چکش کاری شده قرار میگیرند. این دسته از ظروف مسی هم توسط ماشین آلات مخصوص خم کاری میشوند و شکل میگیرند و پس از آن به دست مسگران هنرمند، چکش کاری میشوند. در صورتی که به بدنه این نوع از محصولات توجه کنید، متوجه میشوید که تعداد جای چکشهای موجود بر بدنه آنها، در مقایسه با ظروف مسی تمام چکش کاری شده کمتر است. این نوع از ظروف مسی از انواع ماشینی آنها گرانتر و از انواع تمام چکش کاری شده ارزانتر هستند زیرا نسبت به آنها وقت و انرژی کمتری از مسگر میگیرند.
ظروف مسی تمام چکش کاری شده
نوع سوم ظروف مسی، تمام چکش کاری شده است. این ظروف مسی به سبک قدیمی و سنتی و تماماً به دست مسگر ساخته میشوند. این نوع از ظروف مسی به وسیله دستگاه قالب گیری میشود و در مراحل بعدی، به صورت کامل توسط دست چکش کاری میشوند. این نوع از ظروف مسی به واسطه صرف انرژی، وقت، حوصله و دقت زیادی که در ساخت آنها رفته است، از دو نوع قبلی قیمت بیشتری دارند و به مرور زمان ارزش بیشتری هم پیدا میکنند. بهترین راه برای شناخت این نوع از ظروف مسی از انواع قبلی، لحیم برنجی و زرد رنگی است که در قسمتی از کناره ظرف مشاهده میشود. هم چنین این نوع از ظروف نسبت به دو نوع قبلی ظرافت بیشتری هم دارند. لازم به یادآوری است که در این نوع ظروف مسی به هر میزان که جای چکشها منظمتر، ریزتر و تعداد آنها بیشتر باشد، نشان دهنده کیفیت بالاتر و ظرافت بیشتر آنها است.
تشخیص ظروف مسی تقلبی
اکنون که با انواع ظروف مسی آشنا شدید، در ادامه میخواهیم روشهایی را برای تشخیص ظروف مسی تقلبی و اصل توضیح دهیم که اطلاع از آنها میتواند بسیار ضروری و سودمند باشد. آسانترین راه برای تشخیص ظروف مسی تقلبی، مشورت با کسانی است که در این زمینه مهارت و تخصص کافی دارند؛ به عنوان مثال کارشناسان یا مسگران قدیمی و با تجربه که به واسطه تجربه زیاد، ظروف مسی تقلبی را از اصل تشخیص میدهند. اما در صورتی که میخواهید خودتان ظروف مسی تقلبی را تشخیص دهید، میتوانید از چندین راهکار استفاده کنید:
تشخیص ظروف مسی تقلبی از روی رنگ آنها
اولین و سادهترین روش برای تشخیص ظروف مسی تقلبی این است که رنگ بدنه آنها را مورد بررسی قرار دهید، همان طور که میدانید، ظروف مسی اصل به رنگ سرخ و درخشان هستند که این موضوع نشان دهنده کیفیت و خلوص مس بهکاررفته در این ظروف است. در صورتی که ظروف مسی تقلبی معمولاً از آلیاژ مس و برنج به نسبت یک به دو ساخته میشوند و به همین دلیل رنگ بدنه آنها زرد است و درخششی ندارد. از آن جای که برنج آلیاژی از مس، روی و دیگر فلزات ساخته شده است، اگر مقدار آلیاژ مس به کاررفته در برنج زیاد باشد، به واسطه شباهت ظاهری که به مس پیدا میکند، ممکن است شما را دچار اشتباه کند و تشخیص ظروف مسی تقلبی و بی کیفیت را سخت کند.
برای اطمینان بیشتر، میتوانید در ابتدا فلزی را که میخواهید برنج یا مس بودن آن را مشخص کنید، به طور کامل تمیز کنید به گونهای که هیچ اثری از آلودگی روی آن باقی نماند و سپس آن فلز را زیر نور مستقیم خورشید بگیرید. اگر فلز مورد نظر، مس باشد رنگ قرمز متمایل به قهوهای خواهد داشت اما اگر رنگ آن زرد، سبز-زرد، زرد-قهوه ای، نارنجی و موارد مشابه بود یعنی فلز مورد نظر، برنج است.
از دیگر راههای تشخیص ظروف مسی اصل از تقلبی عبارتند از:
تشخیص ظروف مسی تقلبی با صدا
راه دیگر برای تشخیص ظروف مسی تقلبی ضربه زدن به ظروف است. فلز مس نرم است بنابراین وقتی به ظروف مسی اصل و با کیفیت ضربهای وارد کنید، صدای ضعیف و بمی از خودش ایجاد میکند ولی در صورتی که به ظروف مسی تقلبی یا بی کیفیت ضربه بزنید صدای بلند و تیزی به گوش شما میرسد.
تشخیص ظروف مسی تقلبی از روی ظاهر
در هنگام ساخت ظروف مسی، برخی از ورقهای مس دارای ایراداتی هستند که یکی از مهمترین آنها، پوسته بودن ورق مس است. به عبارت دیگر، ظروف مسی با کیفیت و اصل نباید پوسته پوسته شده باشند بلکه باید کاملاً صاف و هموار و بدون آثاری از فرورفتگی و خوردگی و خراش باشند.
بعضی مواقع در ظروف مسی قلم زنی شده، فشار قلم یا نازک بودن ورقه مس موجب سوراخ شدن ظرف میشود، به همین دلیل بهتر است در هنگام خرید، ظروف مسی را با دقت برانداز کنید تا روی آنها هیچ گونه سوراخی وجود نداشته باشد.
تشخیص با آهن ربا
یکی دیگر از شیوههای تشخیص ظروف مسی تقلبی از اصل استفاده از آهن ربا است. به این معنی که آهن ربا را به ظرف نزدیک میکنید؛ اگر آهن ربا، ظرف را جذب کرد، بنابراین ظرف شما یک ظرف آهنی با رنگ مسی است.
هم چنین گاهی اوقات ممکن است درب، دستهها یا پایههای ظرف مسی از جنس آهن ساخته شده باشند که با استفاده از آهن ربا میشود این موضوع را تشخیص داد.
تشخیص ظروف مسی تقلبی از روی وزن
یکی دیگر از روشهای تشخیص ظروف مسی تقلبی، بررسی تناسب حجم به وزن است. توجه داشته باشید که ظروف مسی نسبت به بقیه فلزات مخصوصاً برنج و آهن وزن بالاتری دارند. در گذشته که قیمت مس ارزانتر بود ظروف و محصولات مسی را سنگین میساختند ولی امروزه، با توجه به افزایش قیمت مس، ظروف مسی را سبکتر میسازند ولی با این وجود همچنان وزن ظروف مسی نسبت به بقیه فلزاتی که در ظروف مسی تقلبی مورد استفاده قرار میگیرند بیشتر است.
محصولاتی که روکشی از آلیاژ روی دارند، ظروف مسی اصلی به شمار نمیآیند. یکی از فاکتورهایی که نشان دهنده تقلبی بودن ظروف مسی است، این است که معمولاً این ظروف از ورقههای نازک و نامرغوب ساخته میشوند؛ به عنوان مثال وزن مطلوب یک سینی مسی با قطر ۱۸ سانتی متر تقریباً معادل ۵۰۰ گرم یا نیم کیلو است؛ ولی در صورتی که وزن سینی مسی کمتر یا قطر آن بیشتر از این مقدار باشد، میتوان نتیجه گرفت که تناسبی بین وزن و حجم محصول وجود ندارد؛ پس ضخامت آن کمتر از حد استاندارد است.
تشخیص ظروف مسی تقلبی با لایه قلع داخلی
همان طور که میدانید، بدن به میزان کمی از عنصر مس نیاز دارد پس تنها مقدار کمی از این فلز، برای سلامتی مفید است. مس معمولاً با مواد غذایی اسیدی واکنش میدهد بنابراین ظروف مسی را با قلع میپوشانند تا از ورود مس اضافه به غذا جلوگیری شود. در صورتی که فقط قسمت کوچکی از این پوشش قلع، زدگی داشته باشد مس به درون غذا میرود و در صورتی که مقدار زیادی مس وارد بدن شود، در کبد رسوب میکند و باعث مسمومیت میشود.
به همین دلیل درون ظروف مسی اصل یک لایه قلع خالص میکشند و رنگ سفید درون ظروف مسی هم به دلیل قلع اندود کردن آنها است، اما ظروف مسی تقلبی یا این لایه را ندارند و یا این که در آنها به جای قلع خالص از روکشهای آلیاژی دیگر استفاده میشود. در واقع لایه قلعی که درون ظروف مسی میکشند، برای استحکام بیشتر آنها و جلوگیری از تولید باکتری و مواد مضر از فلز مس است. در صورتی که این لایه قلع استفاده نشود، فواید مس برای بدن کمتر و مضراتش بیشتر میشود.
کیفیت جنس قلع مصرفی و همین طور کیفیت فرآیند قلع اندود کردن ظروف بسیار مهم هست. قلع باید به رنگ سفید و کاملاً براق و درخشان باشد. هرچه قلع اندود ظروف مسی براقتر باشد، ظروف کیفیت بیشتری دارد. درون ظروف مسی باید به طور کاملاً یکدست قلع اندود شود (در صورتی که پس از چندین بار استفاده بخشی از قلع داخل ظرف مسی مخصوصاً قابلمه و ماهیتابه از بین رفت، حتماً باید مجدداً قلع اندود شود). لکههای بزرگ سیاه هم نباید روی محل قلع اندود شده دیده شود.
تشخیص با مشاهده لبهها و قالبگیری
از دیگر روشهای تشخیص ظروف مسی تقلبی از اصل، بررسی لبههای ظروف است. برخی از ظروف مسی لبههای خمکاری شدهای دارند مانند لبههای قابلمهها، ماهیتابهها، لیوان مسی و غیره . خمکاری لبههای ظروف به دو علت باید یکدست و بدون ایراد باشند. یکی به دلیل این که در هنگام شست و شو باعث آسیب دست نشوند و دوم این که مواد غذایی بین آنها باقی نماند. به عبارت دیگر، خمکاری ظروف مسی اصل و با کیفیت باید هموار و یکدست باشد.
به همین دلیل، فرآیند قالب گیری ظروف مسی بسیار اهمیت دارد. ظروف مسی اصل و با کیفیت به گونهای قالبگیری میشوند که هر مدل از ظروف مسی دارای یک اندازه واحد هستند و حتی یک میل متر هم با هم تفاوت اندازه ندارند. هم چنین جای دستهها به طور کاملاً اصولی روی ظروف قرار میگیرد و دستهها به محکمترین شکل ممکن روی ظروف مسی نصب میشوند.
حتماً دقت کنید که درب ظروف مسی، مخصوصاً ظروف پخت و پز هم به صورت اصولی و به راحتی در محل خود قرار بگیرد.
روش تشخیص مس از فلز برنج
برای تشخیص فلز مس از فلز برنج روشهای مختلفی وجود دارد که در ادامه به برخی از آنها اشاره میکنیم:
- سادهترین روش تشخیص مس از برنج این است که بهتفاوت رنگ این دو آلیاژ دقت شود. همان طور که گفتیم مس دارای طیف رنگی قرمز آتشین است اما فلز برنج به رنگ طلایی متمایل است. البته به این نکته هم توجه کنید که به دلیل تنوع این آلیاژ و تاثیر مقدار روی موجود در ظروف برنجی بر رنگ این فلز، این روش دقیق نست.
- میزان سختیمیتواند مقیاس مناسبتری برای تشخیص فلز برنج از مس باشد. سختی آلیاژ برنج از فلز مس بسیار بیشتر است و تنها کافی است که چند ضربه به آن وارد کنید تا میزان سختی آن را متوجه شوید.
- یکی دیگر از روشهای تشخیص برنج از مس، استفاده از روش تولید صدادر آنها است. همان طور که میدانید، مس از برنج نرمتر است بنابراین صدایی که تولید میکند نیز کمتر است
تفاوت برنج و مس در رنگ
در حالت کلی رنگ فلز برنج با مس بسیار تفاوت دارد و به راحتی تشخیص داده میشود. به این منظور کافی است فلزی را که در اختیار دارید، از هر گونه آلودگی تمیز کنید و سپس آن را در زیر نور مستقیم قرار دهید و رنگ آن را مشاهده کنید. در این شرایط، رنگ فلز برنج، طیفی از رنگ زرد خواهد بود در حالی که فلز مس، دارای رنگ قرمز متمایل به قهوهای است. این یکی از سادهترین راههای تشخیص دو فلز برنج و مس از یکدیگر است.
اما در صورتی که آلیاژ برنج دارای مقادیر زیادی از فلز مس باشد، این تشخیص کمی دشوار خواهد شد. در این صورت بهتر است بدانید که این نوع از فلز برنج، رنگی رو به نارنجی یا زرد و طلایی دارد. در صورتی که اگر فلز برنج مقادیر زیادی از فلز روی داشته باشد، در این صورت رنگ آن به سمت طلایی روشن، زرد مایل به سفید و یا خاکستری متمایل خواهد بود.
تفاوت مس و برنج در ترکیب شیمیایی
ظروف برنجی دارای بدنهای از جنس برنج هستند که ترکیبی از دو آلیاژ مس و روی است ولی ظروف مسی اصل، از مس خالص ساخته میشوند.
خرید ظروف مسی اصل از مراکز معتبر
این روزها با توجه به گستردگی تبلیغات در خصوص فواید استفاده از ظروف مسی و همین طور به دلیل زیبایی خیرهکننده این ظروف، فروش آنها در اکثر فروشگاهها رایج است و همین موضوع خریداران را با چالش تشخیص اصالت ظروف مسی مواجه ساخته است. یکی از سادهترین راههای تشخیص ظروف مسی اصل این است که این ظروف را از برندهای معروف و همین طور از مراکز فروش معتبر تهیه کنید. در صورتی که شما هم تمایل به تهیه این قبیل ظروف دارید، میتوانید با مراجعه به سایت فروش صنایع دستی آرامان، ظروف مسی باکیفیت و اصلی را با بهترین قیمتها خریداری کنید و از ارسال به موقع آنها و همین طور سلامت کالا اطمینان حاصل کنید.
نکات مهم در خصوص ظروف مسی اصل
استفاده از ظروف مسی میتواند در حفظ سلامت ما تأثیر گذار باشد ولی متاسفانه این روزها به دلیل افزایش قیمت این فلز گرانبها، انواع تقلبی ظروف مسی در بازار به وفور یافت میشود به منظور تشخیص اصالت ظروف مسی، اول باید با انواع آن به طور کامل آشنا شوید و سپس در خصوص روشهای تشخیص ظروف مسی اصل اطلاعتی را به دست بیاورید. خرید از سایت فروش صنایع دستی آرامان یک راه مطمئن برای خرید ظروف مسی اصل است.