استان زنجان را می‌توان مبدأ و خاستگاه بسیاری از هنرهای دستی نفیس و ارزشمند دانست. در این استان که از تاریخ و فرهنگی غنی برخوردار است، هنرمندان خوش‌ذوق و خوشنامی پرورش یافته‌اند که نقش مؤثری در رشد و توسعه صنایع دستی این منطقه و معرفی آنها به مردم سایر استان‌های کشور و حتی گردشگران خارجی داشته‌اند. اگرچه برخی از هنرمندان و صنعتگران این منطقه درحال حاضر در استان‌های دیگر ساکن شده‌اند، هنوز هم صنایع دستی استان زنجان نزد مردم محبوب و زبانزد هستند. درصورتیکه تمایل دارید با صنایع دستی فاخر این استان و ویژگی‌های آنها آشنا شوید، با ما همراه باشید.
ویژگی صنایع دستی استان زنجان
انواع صنایع دستی استان زنجان در زمره جاذبه‌های گردشگری این استان درکنار آثار ارزشمند تاریخی و سایر جاذبه‌های طبیعی آن به‌شمار می‌روند؛ بهطوریکه اغلب مسافران و گردشگران برای خرید صنایع دستی این منطقه به‌عنوان سوغاتی و هدیه بسیار ذوق و هیجان دارند. هنرمندان این خطه، انواع آثار هنری را نه‌تنها برای سرگرمی و گذراندن اوقات فراغت بلکه با علاقه، از روی خلاقیت و با استفاده از ابزارهای ساده و طبیعی تولید می‌کنند.
یکی از مهم ترین ویژگی‌های صنایع دستی تولید شده در استان زنجان، تنوع و تعدد آن‌هاست؛ بهطوریکه اغلب صنایع دستی پرطرفدار، در این منطقه تولید می‌شوند. این درحالی است که استان‌های دیگر ممکن است تنها در تولید برخی از آثار هنری شهرت داشته باشند.
خوب است بدانید که نزدیک به 80 نوع صنایع دستی در این استان تولید می‌شوند که در این میان، محصولات چاقوسازی، سفالگری، ملیله کاری، گلیم‌بافی و فلزکاری این استان در سطح کشور زبانزد هستند.
صنایع دستی چیست را در این مقاله از فروشگاه اینترنتی آرامان بخوانید.
معرفی انواع صنایع دستی استان زنجان
همانطور که اشاره شد، صنایع دستی این استان بسیار متنوع هستند؛ در ادامه به معرفی برترین صنایع دستی در استان زنجان می‌پردازیم.
چاقوسازی
چاقوسازی زنجان از جمله مشهورترین صنایع دستی استان زنجان است و این استان رتبه اول تولید این محصول را در کشور به خود اختصاص داده است. شایان ذکر است که استان زنجان در دوره هخامنشیان مرکز سلاح‌سازی ایران بوده است. متریال اصلی چاقوسازی، آهن ضدزنگ است؛ سایر ابزارهای صنعتگران برای ساخت این صنایع دستی شامل پتک، کوره و چکش هستند، دسته چاقو را نیز از عاج، شاخ گوزن، فیبر، صدف و نظایر آن می‌سازند.
یکی از ویژگی‌های مهم چاقوهای زنجان، تیز بودن، کیفیت و استحکام آنها است. همچنین جذاب بودن این محصولات و آبکاری و استفاده از طرح‌های زیبا و متنوع بر روی این چاقوها موجب تمایز این محصولات شده است. یکپارچگی دسته و تیغه نیز ویژگی خاص دیگر چاقوهای ساخته شده توسط هنرمندان این منطقه است؛ بهطوریکه تشخیص دقیق دسته از تیغه آن ساده نیست.
ملیله کاری
هنر ملیله کاری روی فلزات یکی از هنرهای دستی محلی در استان زنجان است که تا قبل از دوره پهلوی عمدتاً در این استان انجام می‌شده است. امروزه اگرچه تولید محصولات ملیله کاری در شهرهای دیگر کشور نیز رایج شده است؛ صنایع دستی ملیله کاری زنجان همچنان طرفداران پروپاقرص خود را دارد.
از جمله محصولات ملیله کاری استان زنجان می‌توان ظروفی مانند سرویس چای‌خوری، سرویس شربت‌خوری، شکلات‌خوری، بشقاب و سایر وسایل دکوراتیو و لوکس را نام برد. مهم‌ترین طرح‌های مورد استفاده در ساخت این صنایع دستی استان زنجان شامل تابیده، ریزه جقه، دندانه، بته ترمه، غنچه، سه چشمه و پیچک هستند.
بهطوریکه برای ساخت محصولات ملیله کاری استان زنجان از نقره با درجه خلوص 9/99 درصد بهره گرفته می‌شود، درحالی‌که نقره مورد استفاده در تولید ملیله کاری استان اصفهان دارای عیار 90 تا 95 درصد است. همچنین نقوش طراحی شده در ساخت ملیله کاری استان زنجان از ظرافت و جذابیت بیشتری برخوردارند.
انواع صنایع دستی استان زنجان: مسگری
یکی از بازارچه‌های بزرگ زنجان به هنرمندان مسگری تعلق دارد و بیش از 700 کارگاه مسگری در این استان فعال هستند. خاستگاه و پیدایش این صنایع دستی زنجان به دوره سلجوقیان برمی‌گردد و محصولات و ظروف فلزی مسی این منطقه از کیفیت و دوام بالایی برخوردارند.
از جمله محصولات مسگری استان زنجان می‌توان به انواع گلدان مسی، قابلمه مسی، سینی مسی، قاشق و چنگال مسی، شکلات‌خوری مسی، میوه‌خوری مسی، قندان مسی و سماور مسی اشاره کرد. خوب است بدانید که برای تولید این محصولات، از قلم‌زنی و حکاکی روی مس استفاده می‌شود.
میوه‌خوری مسی
میوه‌خوری مسی پایه‌دار که در فروشگاه آرامان عرضه شده است، محصولی زیبا، باکیفیت و کاربردی است که می‌توان آن را برای استفاده روزمره و پذیرایی از مهمان‌ها مورد استفاده قرار داد. همچنین می‌توانید آن را به‌عنوان یک وسیله دکوری در بوفه منزل نگهداری کنید. برای تولید این محصول از مس مرغوب استفاده شده و ساخت و پرداخت آن به دست صنعتگران هنر مسگری انجام شده است. قیمت این میوه‌خوری مسی نسبت به زیبایی، کیفیت و دوام آن بسیار مقرون‌به‌صرفه است. این محصول را همچنین می‌توانید به‌عنوان هدیه در مناسبت‌های ویژه به دوستان و عزیزانتان اهدا کنید.
گلیم‌بافی
گلیم‌بافی یکی از انواع برجسته صنایع دستی استان زنجان و منبع مهمی برای امرار معاش مردم آن به‌خصوص در مناطق روستایی است. نظر به اینکه آب و هوای این منطقه سرد و کوهستانی است، در ابتدا از محصولات این صنایع دستی که با بهره‌گیری از پشم و موی حیوانات اهلی تولید می‌شوند، به‌عنوان کف‌پوش و پرده برای گرم نگه‌داشتن خانه‌ها استفاده می‌شده است.
با گذر زمان، محصولات هنر گلیم‌بافی کاربردهای بیشتری پیدا کرده‌اند؛ درحال حاضر، انواع گلیم، قالیچه و جاجیم خوش نقش و نگار استان زنجان در اندازه‌های مختلف به‌عنوان محصولات تزئینی و کاربردی در مناطق مختلف کشور و جهان به‌فروش می‌رسند. باتوجه به اینکه گلیم نسبت به فرش سبک‌تر است و قیمت مناسب‌تری هم دارد، از بازار فروش خوبی در این استان برخوردار است.
چاروق‌دوزی
چاروق‌دوزی یکی از هنرهای دیرینه این مرز و بوم است که تنها در برخی از مناطق کشور نظیر استان زنجان، استان گیلان و خراسان انجام می‌شود. خاستگاه و محل پیدایش این هنر بومی، شهر زنجان و در عصر صفویه بوده است؛ با جابه‌جایی هنرمندان این استان به مناطق دیگر کشور، تولید محصولات این صنایع دستی در استان‌های دیگر هم رواج پیدا کرده است.
چاروق به نوعی کفش یا پاپوش سنتی گفته می‌شود که با بهره‌گیری از چرم طبیعی و نخ ابریشم و گلابتون تولید می‌شود. از نظر ظاهری، این پاپوش تاحدی مشابه گیوه است، اگرچه جنس آنها و نحوه تولید آنها با هم متفاوت است.
چاروق‌هایی که در گذشته توسط هنرمندان استان زنجان تولید می‌شدند، تماماً از چرم بوده و با استفاده از ابزارهای دستی، در شکل‌های نوک عقابی و قایقی و بدون پاشنه ساخته می‌شدند. چاروق‌های جدید ساخته شده در این استان، دارای کفی چرم بوده و روی آنها با استفاده از نخ‌های ابریشمی و گلابتونی تزئین می‌شوند؛ علاوه‌براین، نوع بدون پاشنه و پاشنه‌دار آنها هم تولید می‌شود.
انواع صنایع دستی استان زنجان: مجسمه‌سازی
هنر پیکرتراشی یا مجسمه‌سازی در ایران قدمتی طولانی دارد؛ ساخت صنایع دستی با بهره‌گیری از این هنر، در استان زنجان نیز بیش از 40 سال قدمت دارد. انواع این صنایع دستی شامل تندیس فلزی، تندیس سنگی و چوبی، تندیس برنزی و تندیس فایبرگلاس هستند؛ متریال مورد استفاده برای تولید آنها نیز شامل گچ، گل، سنگ، فایبرگلاس، چوب، موم کاغذ، صدف، عاج و نظایر آن هستند.
خوب است بدانید که روستای قزل‌بلاغ در استان زنجان، یکی از مراکز عمده پیکرتراشی در کشور به‌شمار می‌رود؛ بهطوریکه به آن لقب روستای هنرمندان پیکرتراش داده شده است. حدود 80 درصد اهالی این روستا به فعالیت مجسمه‌سازی اشتغال دارند و صنایع دستی مجسمه‌سازی این منطقه علاوه‌بر آنکه در شهرهای مختلف استان زنجان عرضه می‌شوند، در بازارهای عرضه صنایع دستی سایر استان‌ها نیز به فروش می‌رسند.
قلم‌زنی
هنر قلم‌زنی یکی از صنایع دستی و هنرهای ماندگار استان زنجان است که سابقه انجام آن در این استان به 900 سال پیش برمی‌گردد. دوران شکوفایی این صنایع دستی استان زنجان در عصر سلجوقیان بوده است و هنرمندان و اساتید قلم‌زنی بسیاری در این خطه پرورش یافته‌اند.
هنرمندان این استان، علاوه‌بر اینکه قلم‌زنی را روی ظروف فلزی نظیر مس، طلا، نقره و برنج انجام می‌دهند، در قلم‌زنی روی چرم، شیشه، استخوان و چوب نیز مهارت دارند؛ با این حال، عمده زیرساخت محصولات قلم‌زنی در این استان از جنس مس هستند.
خوب است بدانید که محصولات قلم‌زنی این منطقه از کیفیت ساخت بالا و ظاهر بی‌نظیری برخوردارند و تمام مراحل ساخت آنها با استفاده از دست انجام می‌شود. این محصولات در زمره صنایع دستی صادراتی کشور به شمار می‌روند و تولید آنها موجب ایجاد اشتغال برای بیش از یک هزار نفر شده است.
قاب نقاشی با پلاک قلم‌زنی
قاب نقاشی با پلاک قلم‌زنی که در ابعاد 9 سانتی‌متر در 13 سانتی‌متر در فروشگاه آرامان عرضه شده است، یکی از زیباترین و پرفروش‌ترین آثار هنری قلم‌زنی است که با هنر خاتم‌کاری تلفیق شده و در دو طرح چوگان و گل و مرغ به فروش می‌رسد.
طراحی نقوش این تایلو با ظرافت و دقت بالایی به دست هنرمندان باتجربه قلم‌زنی، انجام شده است و برای ساخت آن از مواد اولیه مرغوب و بادوام استفاده شده است. با خرید این قاب نقاشی جذاب، می‌توانید زیبایی دکوراسیون داخلی خانه یا محیط کار خود را چند برابر کنید و تکه‌ای از اصالت هنرهای فاخر ایرانی را همواره پیش چشم خود داشته باشید.
تذهیب
تذهیب در اصطلاح به معنای رنگ‌آمیزی طرح‌های مختلف با استفاده نقوش هندسی، طبیعی و گل و گیاهان است که عمدتاً برای جلوه بخشیدن به حاشیه صفحات کتاب‌های نفیس مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین از این هنر برای حجاری کردن روی کاشی و انواع فلزات استفاده می‌شود.
تذهیب که زیرمجموعه‌ای از هنر نگارگری به‌حساب می‌آید، یکی دیگر از صنایع دستی بومی استان زنجان است. آثار نفیس و ماندگار حاصل از این هنر که به دست هنرمندان استان زنجان خلق شده در بناهای تاریخی و مذهبی و آرامگاه‌های موجود در این استان مشهود هستند؛ به‌عنوان مثال، با بازدید از بقعه ملاحسن کاشی، مسجد بی‌بی، سلطانیه و بنای چلبی اوغلی می‌توان برخی از آثار فاخر این صنایع دستی استان زنجان را مشاهده نمود.
سفال گری
سفالگری از پایان هزاره هفتم قبل از میلاد در استان زنجان رواج پیدا کرد. گواه این مسئله کشف سفال‌های شکننده و کدر است که قدمت آنها به آن دوره بازمی‌گردد. بعد از اسلام بهترین نمونه سفال‌های مربوط به دوران سلجوقی در این استان تولید شده است. این ظروف به شکل کاسه و بشقاب، در اندازه‌های متنوع و به شکل‌های انسانی و حیوانی، با کتیبه‌هایی به خط کوفی و نقاشی‌های اسلیمی منقش شده‌اند. طرح‌های این ظروف به شکل برجسته و لعاب آن زرد و سبز کم‌رنگ است. امروزه نیز سفالگران این استان، اشیایی مانند تنور، کوزه، گلدان می‌سازند.
قالی بافی
قالی بافی از صنایع دستی استان زنجان است که رواج زیادی دارد و ازنظر اقتصادی بعد از دامداری جایگاه دوم را دارد. این صنعت به‌طورمعمول مختص به زنان است و در تمام منطقه از شهرت زیادی برخوردار است. به شکل متوسط فرش‌های درجه سه در هریک ماه با دو عدد بافنده و فرش‌های درجه دو از هر دو ماه با دو عدد بافنده و فرش‌های درجه‌یک از هر 6 ماه با دو عدد بافنده بافته می‌شوند.باکیفیت‌ترین نوع فرش‌های این استان مربوط به منطقه‌ای به نام “بیت گنه” است. این فرش‌ها با ظرافت و دقت زیادی بافته می‌شود و بیشتر برای صادرات به کار می‌روند.
جاجیم بافی از صنایع دستی استان زنجان
جاجیم بافی یکی از هنرهای اصیل و باارزش و از صنایع دستی استان زنجان محسوب می‌شود.
جاجیم بافی یکی از قدیمی‌ترین صنایع دستی این استان است، این هنر زیبا تا نیم‌قرن گذشته در بیشتر منازل روستایی استان زنجان رواج داشت.
جاجیم بافی یکی از صنایع دستی کشور ایران در برخی استان‌ها مانند آذربایجان شرقی، زنجان، کرمانشاه، کردستان، همدان و فارس رواج دارد. جاجیم بافی در استان زنجان شهرستان‌های طارم، خرمدره ،سلطانیه و خدابنده از سابقه بسیار زیاد و شهرت بالایی برخوردار است.
گیوه بافی از صنایع دستی استان زنجان
بهترین گیوه‌های کشورمان ایران در استان‌های فارس (شهرستان آباده)، کرمانشاه، اراک و زنجان ساخته می‌شوند. تولید گیوه زنجان به‌وسیله دو نفر انجام می‌شود: گیوهباف و گیوه‌دوز. در اصل رویه گیوه به‌وسیله زنان بافته می‌شود و پس‌ازآن گیوه‌دوز به تولید این محصول سنتی می‌پردازد. یک گیوه باکیفیت، از رویه‌ای با جنس نخ پنبه تولیدشده و زیره و کفی آن نیز چرم گاومیش ساخته‌شده است. در زمان تهیه گیوه توجه داشته باشید که رویه با کفی حتماً از طریق دوخت به هم اتصال داشته باشند. گیوه بافی ابریشمی و نخی بیشتر در انگوران و زنجان رایج است.
رنگرزی از صنایع دستی استان زنجان
در مورد سابقه رنگرزی در استان زنجان اطلاعات زیادی در دسترس نیست؛ اما می‌شود گفت که رنگرزی الیاف از زمان قالی‌بافی در این استان رواج داشته است.مدارک موجود نشانگر آن است که اقوام افشار ساکن در استان زنجان افزون بر بافت بهترین فرش‌های کشور، رنگرزی الیاف را هم خودشان انجام می‌دادند. آنها به‌وسیله گیاهان گوناگونی مثلاً روناس، حنا، جاشیر، پوست گردو، پوست انار، پوست پیاز و برخی دیگر از گیاهان دارای رنگدانه و به‌وسیله انواع فنون و مهارت‌های حرفه‌ای رنگرزی می‌کردند.
ساخت سازهای سنتی زنجان
در استان زنجان بیشتر نوازندگان سنتی سازهای موردعلاقه خود را به‌وسیله دستان هنرمند خود می‌سازند و با این اوصاف سازندگان حرفه‌ای ساز درزمینه بسیاری از سازهای ضربی و کوبه‌ای و آرشه‌ای در این استان فعالیت دارند و موفقیت‌های زیادی را نیز کسب نموده‌اند. هنر ساختن ساز به‌تنهایی گستره‌ای است از زیرمجموعه‌های گوناگون که هرکدام درروش خود با ظرافت و پیچیدگی‌هایی همراه است ، این هنر شامل ساخت تار ، سه تار، عود، سنتور ، کمانچه ، نی ، تمبک ، دف و… می‌شود. این هنر سالیان متوالی به‌صورت خودجوش به‌وسیله هنرمندان مشتاق و حرفه‌ای که محنت دشواری ایام و رد و مخالفت مردم و عموم را به جان خریده‌اند به‌صورت پنهانی و در خفا حفظ و گسترش داده‌شده و امکان تداوم حیات پیدا کرده است.
ساخت زیورآلات سنتی از صنایع دستی استان زنجان
انگشتر سازی و ساخت زیورآلات ملیله طلا و نقره از صنایع دستی استان زنجان است. در سال‌های گذشته تراش سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی در این استان رواج پیداکرده است. زیورآلات سنتی در زنجان افزون بر طلا با نقره و طلای عیار پایین هم تولید می‌شوند تا اشخاص بیشتری بتوانند محصولات این هنر زیبا را خریداری کنند.
تولید و ساخت زیورآلات سنتی در هفت مرحله و به‌وسیله استادکاران گوناگون انجام می‌شود. ازجمله این مراحل می‌توان به طراحی، ماکت‌سازی، اجرا، میناکاری، مرصع کاری، تمیزکاری (پرداخت) و سرهم سازی قطعات اشاره کرد.
صنایع دستی زنجان را از کجا بخریم؟
صنایع دستی زنجان را می‌توانید هم از بازارهای معروف این استان و هم به‌صورت آنلاین تهیه کنید.
·بازار زنجان
بازار زنجان در مرکز بافت قدیمی ، در امتداد راه‌های ورودی به شهر قرار دارد که به شکل یک خط مستقیم که طولانی‌ترین بازار کشور به‌حساب می‌آید، از سوی غرب به شرق کشیده شده است. این بازار را به دو محل بازار پایین و بازار بالا نام‌گذاری کرده‌اند.
این بازار هویت فرهنگی اقتصادی زنجان است که همه‌ی مسیرها به آن ختم می‌شود. سبک معماری و شواهد تاریخی گواه از آن است که در سال 1205 هجری قمری در زمان آقا محمدخان قاجار و در سال 1213 در زمان فتحعلی شاه قاجار کامل شده است و راسته‌های آن تا سال 1324 قمری، در زمان محمدعلی شاه به شکل کنونی درآمده است.
در این بازار هم کاروانسراها و سراهای فراوانی در قسمت‌های فرعی وجود دارند که یک برای کسب‌وکارهای خاص و متفاوتی هستند. همین‌طور وجود مساجد به تعداد بالا در این بازار گویای پویایی این قطب گردشگری از زمان‌های گذشته است. توریست‌ها و گردشگران، در کنار خرید در این بازار، از آثار باستانی و معماری زیبای آن‌هم لذت فراوان خواهند. همانطور که گفته شد این بازار، به‌عنوان بازار بالا و پایین، به دو بخش شرق و غرب تقسیم‌شده است که بازار بالا دارای بازار قیصریه، امام‌زاده و بازار بزازها و غیره است. بازار قیصریه که در بازار تاریخی زنجان قرار دارد، هم‌اکنون محلی برای فروش اجناس لوکس و صنایع دستی استان زنجان است.
·پاساژ تهران در زنجان
یکی از پاساژهای مشهور زنجان که به علت مغازه‌های طلافروشی‌اش و صنایع دستی استان زنجان مشهور است، پاساژ تهران است. مغازه‌های طلافروشی، در قسمت همکف این مرکز خرید قرار دارند و در بقیه طبقه‌ها نیز، فروشگاه‌های کیف و کفش به‌طور گسترده وجود دارند که برای بیشتر سلیقه‌ها مناسب هستند. ساعت آغاز کار در این پاساژ، از ساعت ۹ صبح شروع و تا ۲۲ شب ادامه دارد. این مرکز خرید در روزهای جمعه هم تعطیل است. مرکز خرید تهران، بین چهارراه انقلاب و سبزه‌میدان، واقع در خیابان امام خمینی است. این پاساژ علاوه بر یک مرکز برای خرید یک مکان گردشگری و تفریحی نیز محسوب می‌شود.
·خرید آنلاین صنایع دستی استان زنجان
اگر توانایی حضوری خریدن صنایع دستی استان زنجان را ندارید به‌راحتی و بدون صرف هزینه‌های اضافی می‌توانید با استفاده از فروشگاه‌های آنلاین محصول موردنیاز خود را تهیه فرمایید. برای خرید غیرحضوری محصولات صنایع دستی بهتر است از فروشگاه‌های معتبر و مشهور استفاده کنید. با استفاده از خرید از این فروشگاه‌ها هم در وقت خود صرفه‌جویی کرده‌اید و هم توانایی مقایسه قیمت را خواهید داشت. آرامان مرجع عرضه محصولات صنایع دستی شهرهای مختلف ایران ازجمله استان زنجان است. ما در آرامان سعی کرده‌ایم تا مجموعه‌ای از تمامی محصولات دست‌ساز ایرانی مثل دست‌سازهای اصفهان و شیراز، یزد و اردبیل، زنجان، همدان، سیستان و خراسان، بوشهر، خوزستان، مازندران، گلستان و بقیه شهرها و روستاهای کشور را گرد آوریم. هدف اصلی فروشگاه آرامان این است که جامع‌ترین فروشگاه خریدوفروش اینترنتی محصولات صنایع دستی را به وجود آورد تا شما بدون نیاز به هیچ‌گونه محدودیت و صرف وقت و هزینه اضافی امکان خرید صنایع دستی را داشته باشید.
نکات مهم درباره صنایع دستی استان زنجان
در این مطلب به معرفی برترین صنایع دستی در استان زنجان پرداختیم و ویژگی‌های هریک از این هنرهای فاخر را مورد بررسی قرار دادیم. در ادامه، به‌صورت خلاصه نکاتی مهم درباره صنایع دستی این استان را با هم مرور می‌کنیم:
- محصولات نوین هنر چاروق‌دوزی در انواع مختلفی نظیر تمام چرم، تمام پوست، توری و ترکیبی از چرم و پنبه یا پوست و پنبه تولید می‌شوند.
- در استان زنجان، ساخت زیورآلات و سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی نیز به‌عنوان یکی دیگر از صنایع دستی پرطرفدار رایج راست و از فروش خوبی برخوردار است. این صنایع دستی با بهره‌گیری از انواع طلا با عیارهای مختلف و نقره تولید می‌شود.
- قالی‌بافی از جمله هنرهای دستی مشهور استان زنجان است که تقریباً در تمامی شهرها و روستاهای این استان انجام می‌شود. باوجوداین، محصولات صنایع دستی قالی‌بافی شهرهای زنجان، قیدار و ابهر زبانزد هستند.
- گفتنی است که هنرمندان این استان به ساخت انواع سازهای موسیقی سنتی نظیر تار، سنتور، سه تار، تنبور، دف و تنبک و نظایر آن نیز اشتغال دارند و سازسازی، یکی دیگر از صنایع دستی استان زنجان به‌حساب می‌آید.
- رنگرزی الیاف حیوانی با استفاده از مواد طبیعی رنگزا نظیر حنا، پوست انار، روناس، پوست پیاز، پوست گردو و سایر گیاهان، یکی دیگر از هنرهای دستی این منطقه به‌شمار می‌رود. هنر رنگرزی الیاف نخی، پشمی و پنبه‌ای، کمک شایان توجهی به توسعه صنایع دستی گلیم‌بافی، قالی‌بافی و جاجیم‌بافی در این استان کرده است.
- برای مشاهده و خرید انواع صنایع دستی نفیس تولید شده در استان‌های مختلف کشور، می‌توانید به فروشگاه آنلاین صنایع دستی آرامان مراجعه کنید. در وب‌سایت این فروشگاه می‌توانید با اطمینان از کیفیت محصولات، صنایع دستی موردپسندتان را برای خود یا دوستان و عزیزانتان سفارش دهید و در اسرع وقت تحویل بگیرید.