فیروزه کوبی از صنایع دستی پرطرفدار در میان ایرانیان است. در مطلب زیر سعی کرده‌ایم تاریخچه مختصری از این هنر چشم‌نواز ارائه دهیم و روش ساخت آن را به صورت کلی برای شما هنر دوستان شرح دهیم. در ادامه نیز به معرفی انواع ظروف فیروزه کوبی و ویژگی‌های آن‌ها پرداخته‌ایم و در آخر هم توصیه‌هایی برای نگهداری و خرید این محصولات ارزشمند به شما عزیزان ارائه داده‌ایم.
سنگ فیروزه یکی از نایاب‌ترین مواد معدنی در سراسر جهان می‌باشد که مرغوب‌ترین نوع آن در داخل ایران و شهرستان نیشابور استخراج می‌شود. رنگ منحصر به فرد این سنگ باعث شده که همواره مورد توجه هنر دوستان قرار بگیرد. در ابتدا از سنگ فیروزه در ساخت کالاهای زینتی و زیورآلات استفاده می‌شد اما در چند دهه اخیر هنر فیروزه‌کوبی این زیبایی را به سطح ظروف و سایر وسایل تزیینی انتقال داده است. در سال‌های اخیر به دلیل استقبال عموم مردم و همچنین مشتریان خارجی انواع ظروف فیروزه کوبی در داخل کشور تولید می‌شود، که کانون تولید این محصولات در مشهد و اصفهان است. در ادامه قصد داریم که شما با این هنر و زیبایی‌های آن بیشتر آشنا نماییم.
پیشینه هنر فیروزه کوبی
برخلاف سایر صنایع دستی ایرانی که از قدمت زیادی برخوردارند، هنر فیروزه کوبی بر روی ظروف، هنری نو و تازه بنیاد است. در حدود 60 سال پیش فردی به نام یوسف حکمیان در شهر مشهد پایه این هنر را نهاد و پس از او افراد بسیاری مجذوب فیروزه کوبی شده و راه وی را با تولید انواع ظروف فیروزه کوبی ادامه دادند. از جمله این افراد می‌توان به یارشالمی، از هنرمندان کلیمی ساکن اصفهان، اشاره کرد که هنر فیروزه کوبی روی ظروف مسی را برای نخستین بار به انجام رساند. فیروزه کوبی بلافاصله در اصفهان طرفدارانی پیدا کرد و تکنیک‌های انجام آن به این شهر منتقل شد و امروزه اصفهان به عنوان یکی از اصلی‌ترین قطب‌های این هنر دستی شناخته می‌شود.
هر آنچه که باید از ظروف فیروزه کوبی بدانید را در این مقاله از فروشگاه آنلاین صنایع دستی آرامان بخوانید.
روش‌های ساخت انواع ظروف فیروزه کوبی
اولین قدم در ساخت انواع ظروف فیروزه کوبی انتخاب ظرف مناسب برای انجام این کار است. ظرف مورد نظر را معمولا با تکنیک خم‌کاری تولید می‌کنند. به این صورت که ابتدا توسط دستگاهی به نام «سه نظام»، ورقه‌ای دایره‌ای شکل از فلز را می‌برند، جنس این فلز اغلب از مس یا برنج است، سپس قالبی چدنی به شکل ظرف مورد نظر در داخل آن قرار داده و به وسیله دستگاه، ورقه را به شکل قالب درمی‌آورند و به این ترتیب ظرف مورد نظر ساخته می‌شود.
قدم بعدی استفاده از تکنیک نکرکاری است. در این تکنیک در واقع جایی که قرار است سنگ فیروزه کوبیده شود را بر روی ظرف گود می‌کنند. این فرورفتگی حدود 3 میلی‌متر است و باعث استحکام بیشتر فیروزه در محل اتصال خود می‌شود.
در مرحله بعد استادکار از ترکیب دو نوع چسب به نام‌های لاک و کالیفن برای چسباندن سنگ‌های فیروزه بر سطح کار استفاده می‌کند. نسبت این دو با توجه به انواع ظروف فیروزه کوبی در دست تولید می‌تواند متفاوت باشد. لازم به ذکر است که سنگ‌های فیروزه مورد استفاده پیش از چسبانده شدن به سطح ظرف باید به خوبی شسته و غربال شوند تا به صورت یکنواختی بر سطح ظرف قرار گیرند.
در مرحله آخر که تحت عنوان مرحله پرداخت آن را می‌شناسیم سطح ظرف را صیقل می‌دهند. این کار باعث پاک شدن چسب‌های اضافی باقی‌مانده بر سطح فلز می‌شود. سپس به وسیله تیغه الماسه ناهمواری سنگ‌های فیروزه را صاف می‌کنند. در آخر هم یک لایه پلی‌استر بر روی ظرف می‌پاشند که در هنگام شست و شو مشکلی ایجاد نگردد.
مقاله ی تشخیص ظروف فیروزه کوبی اصل از تقلبی در سایت آرامان را از دست ندهید.
موارد استفاده از سنگ فیروزه
همانطور که گفته شد در ابتدا از سنگ فیروزه تنها به عنوان زیورآلات و گاهی هم به عنوان سنگی دارای انرژی برای رفع چشم‌زخم استفاده می‌شد. در اینجا قصد داریم شما را با استفاده‌های گوناگونی که از این ماده معدنی زیبا می‌شود آشنا کنیم:
جواهرات
پیش از پدید آمدن هنر فیروزه کوبی روی ظروف، به مدت صدها سال از سنگ فیروزه به عنوان نوعی سنگ قیمتی در صنعت طلا و جواهرسازی استفاده می‌شده است. از این سنگ اغلب به عنوان سنگ یا نگین انگشتر و گاهی هم به عنوان گردن‌آویز یا دستبند استفاده می‌شده است. امروزه نیز از از سنگ فیروزه به وفور در صنعت جواهرسازی استفاده می‌شود.
تزیین اماکن مقدس
قطعا هنگام بازدید از مساجد و یا بقاع متبرکه متوجه رنگ زیبا و چشم‌نواز آبی فیروزه‌ای بر در و دیوار شده‌اید. از دیرباز و سال‌ها پیش از پدید آمدن اولین انواع ظروف فیروزه کوبی، فیروزه به عنوان سنگی مقدس برای تزیین مکان‌های متبرک مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
فیروزه کوبی بر روی ظروف
جدیدترین ابداع ایرانیان در استفاده از فیروزه، هنر فیروزه کوبی بر روی ظروف است. این هنر با زیبایی خیره‌کننده‌ای که به ظروف می‌بخشد از همان ابتدا مورد توجه هنردوستان و جهانگردان قرار گرفت و به سرعت رشد کرد. در ادامه شما را با انواع ظروف فیروزه کوبی آشنا خواهیم کرد.
درباره بهترین محصولات فیروزه کوبی برای سوغاتی را در این مقاله از فروشگاه آنلاین صنایع دستی آرامان بخوانید.
انواع ظروف فیروزه کوبی و ویژگی‌های آن
تنوع ساخت و گسترش هنر فیروزه کوبی باعث شده است که استفاده از واژه ظرف به تنهایی درست به نظر نرسد؛ چراکه امروزه از فیروزه کوبی در موارد بسیاری مانند شمعدان، آباژور و چراغ‌خواب، آینه و هر وسیله‌ی دیگری استفاده می‌شود. به علت تنوع و تعداد بالای این ظروف هر کدام را به صورت مختصر معرفی خواهیم کرد:
آجیل خوری فیروزه کوب
این ظرف معمولا دارای دهانه‌ای بزرگ و پایه‌ای نسبتا بلند بوده که بر روی تنه آن فیروزه کاری شده است. آجیل خوری فیروزه کوب در طرح و رنگ‌های مختلفی وجود دارد که می‌توانید موارد با کیفیت آن را در فروشگاه صنایع دستی آرامان بیابید. فیروزه به کار رفته در این ظروف از خالص‌ترین معادن نیشابور استخراج شده و از ظرافت و استحکام بالایی برخوردارند.
آجیل خوری فیروزه کوبی
آینه فیروزه کوب گرد
در فرهنگ ما آینه همواره نماد روشنایی و درخشش بوده و آینه‌کاری در معماری اماکن مقدس نقشی مهم را ایفا کرده است. ترکیب این درخشش آینه و رنگ چشم‌نواز فیروزه می‌تواند روحی تازه در کالبد محیط اطراف بدمد و زیبایی محیط را صد چندان کند. آینه فیروزه کوب گرد با ترکیب این عناصر روح‌بخش علاوه بر استفاده‌ای که خواهد داشت می‌تواند نمونه‌ای ماندگار از هنر اصیل ایرانی در منزل شما باشد. فروشگاه آرامان این محصول را با بالاترین کیفیت و مناسب‌ترین قیمت در اختیاز شما عزیزان قرار داده است.
آینه فیروزه کوب گرد
انواع ظروف فیروزه کوبی؛ گزخوری فیروزه کوب
گز یکی از شیرینی‌های مورد علاقه ما ایرانیان است. گزخوری فیروزه کوب اما تنها برای نگهداری گز نیست، از آن می‌توانید به عنوان یک قندان شکیل و پایه‌دار نیز استفاده نمایید. فیروزه کوبی بر روی پایه و تنه آن با بالاترین دقت ممکن انجام شده است و سطوح صاف و صیقلی آن خود گواه از تبحر سازندگان آن می‌دهد.
گزخوری فیروزه کوب را می‌توانید به عنوان هدیه‌ای ماندگار که نمایانگر اصالت هنر ایرانی است، برای عزیزانتان تهیه نمایید. فروشگاه آرامان مفتخر است که این محصول ارزشمند را با بالاترین کیفیت و مطلوب‌ترین قیمت در اختیار شما عزیزان قرار دهد.
گزخوری فیروزه کوب
شمعدان فیروزه کوبی
همانطور که گفتیم استفاده از فیروزه کوبی محدود به ظروف نمی‌شود. برای مثال شمعدان‌ها که اغلب زینت بخش مجالس شادی و سفره‌های عقد هستند، با استفاده از هنر فیروزه کوبی می‌توانند به حد اعلای زیبایی برسند و هر چشمی را به زیبایی مبهوت‌کننده خود خیره سازند. فروشگاه آرامان، عرضه کننده انواع ظروف فیروزه کوبی، مفتخر است که این محصول با ارزش را با کیفیتی تضمین شده در اختیار شما عزیزان قرار دهد.
شمعدان فیروزه کوبی
انواع ظروف فیروزه کوبی؛ تنگ فیروزه کوبی شده
این تنگ‌های زیبا در دو نوع شلغمی و صراحی ساخته می‌شوند. نوع شلغمی یک فضای اضافه‌تر در میانه ظرف دارد که سرعت عبور مایعات از ظرف را کاهش می‌دهد. فیروزه کوبی بر روی این ظروف با دقت هرچه تمام‌تر صورت گرفته است و به تنهایی می‌تواند فضای گوشه‌ای از منزل شما را تغییر دهد. از ویژگی‌های زیبایی شناختی این تنگ‌ها می‌توان به سازگاریشان با معماری مدرن و سنتی اشاره کرد که موجب چشم‌نوازی بیشتر هر دو نوع معماری خواهند شد.
تنگ شلغمی کعب دار فیروزه کوبی
تنگ صراحی فیروزه کوبی
سرویس شربت خوری فیروزه کوبی
یک لیوان فیروزه کوبی شده به تنهایی می‌تواند دکوراسیون یک میز را به زیبایی هرچه تمام‌تر تغییر دهد. حال تصور کنید که یک سرویس از این جام‌های زیبا در کنار یک تنگ فیروزه کوبی شده چه مقدار زیبایی را به محیط اطراف و چشم‌های بینندگان هدیه می‌کنند. این سرویس منحصر به فرد شامل 6 عدد جام، یک تنگ و یک سینی فیروزه کوب است که با افتخار توسط گروه آرامان در اختیار شما عزیزان قرار گرفته است. سرویس شربت خوری فیروزه کوب مجالس بزم شما را بیش از پیش زیبایی می‌بخشد و همچنین می‌تواند هدیه‌ای ماندگار، اصیل و ارزشمند از صنایع دستی برای هدیه روز مادر باشد.
سرویس شربت
انواع ظروف فیروزه کوبی؛ بشقاب فیروزه کوب
این بشقاب علاوه بر فیروزه کوبی زیبا که بصورت دایره‌ای در داخل آن انجام شده است شامل قلمکاری در مرکز و حاشیه نیز می‌شود. همه‌ی این موارد دست در دست یکدیگر داده‌اند که یک اثر هنری خارق‌العاده را به وجود آورند. بشقاب فیروزه کوب یک هدیه زیبا برای عزیزانتان و یا یک خرید به صرفه در جهت زیباسازی دکوراسیون منزلتان باشد.
بشقاب فیروزه کوب
قندان فیروزه کوبی
قندان فیروزه کوبی عرضه شده در فروشگاه آرامان با زیرساختی از مس باکیفیت، هدیه‌ای بی‌نظیر برای مناسبت‌هایی نظیر روز مادر، روز معلم، شب یلدا و عید نوروز به‌شمار می‌رود؛ همچنین در زمره هدایای سازمانی و مدیریتی لوکس و محبوب قرار می‌گیرد. این محصول در اندازه‌های متنوعی شامل کوچک، متوسط و بزرگ با قیمت‌های متفاوت در فروشگاه آرامان موجود است و این امکان را برای شما فراهم می‌کند تا با حداقل هزینه نیز بتوانید هدیه‌ای نفیس برای عزیزان خود تهیه کنید.
قندان فیروزه کوبی
سنگاب فیروزه کوبی
سنگاب فیروزه کوبی عرضه شده در فروشگاه آرامان از مس باکیفیت و فیروزه مرغوب نیشابور ساخته شده است و با لایه پلی‌استر به‌خوبی پوشانده شده است. این محصول جذاب و ماندگار می‌تواند به‌عنوان وسیله‌ای دکوراتیو در بوفه و باکس اتاق نشیمن یا اتاق پذیرایی خانه قرار گیرد. همچنین می‌توان از آن به‌عنوان وسیله‌ای کاربردی برای نگهداری شکلات، آجیل و سایر انواع تنقلات استفاده کرد.
سنگاب فیروزه کوبی هدیه‌ای خاص و پرطرفدار است که در اندازه‌های مختلفی با ارتفاع 11 سانتی‌متر تا 44 سانتی‌متر با قیمت‌های مختلف در آرامان به فروش می‌رسد. شایان ذکر است که سنگاب‌های بزرگتر بیشتر جنبه تزئینی دارند و می‌توانید آن‌ها را روی میزکار، میز عسلی یا میز جلومبلی قرار دهید و روحی تازه و درخششی بی‌نظیر به محل زندگی یا محل کار خود ببخشید.
سنگاب فیروزه کوبی
نگهداری از انواع ظروف فیروزه کوبی
نگهداری از انواع ظروف فیروزه کوبی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و با توجه به ارزش بالای این ظروف ممکن است خسارات جبران ناپذیری را به بار آورد. در اثر مراقبت نادرست از این محصولات ممکن است مردن و سیاه شدن سنگ فیروزه رخ دهد که اغلب غیرقابل بازگشت است.
حرارت یکی از مواردی است که می‌تواند باعث مرگ فیروزه شود. بنابراین از نگهداری این ظروف قیمتی در نزدیکی هرگونه وسیله گرمایشی و نور مستقیم آفتاب خودداری کنید.
عده‌ای با توجه به موضوع عایق شدن این ظروف با پلی‌استر، دست به شست و شوی مکرر انواع ظروف فیروزه کوبی با آب داغ و یا شوینده‌های شیمیایی می‌زنند. از انجام این کار به شدت بپرهیزید و در صورت لزوم تنها از آب سرد یا ولرم در شست و شو استفاده کنید. ضمنا توجه داشته باشید استفاده از هرگونه ماده شیمیایی می‌تواند باعث سیاه شدن فیروزه و یا ظرف شود.
هیچگونه ترکیبات شیمیایی را در داخل این ظروف نگهداری نکنید. برخورد محصولات آرایشی بهداشتی و سایر ترکیبات شیمیایی حتی به میزان کم باعث خرابی و کدر شدن این ظروف می‌شوند.
از روغن‌مالی کردن انواع ظروف فیروزه‌کوبی بپرهیزید، این کار نه تنها باعث افزایش درخشش ظرف شما نخواهد شد بلکه به بافت فیروزه آسیب وارد کرده و آن را کدر می‌کند.
هنگام جابه‌جا کردن، این ظروف را در میان فوم، فیبر، نایلون‌های ضربه‌گیر و یا سایر ضربه‌گیر‌ها قرار دهید. ضربه خوردن ممکن است باعث کنده و لق شدن فیروزه‌ها از جای خود شود.
با جایگاه فیروزه در هنر ایرانی در این مقاله از فروشگاه آنلاین صنایع دستی آرامان بخوانید.
مزایای خرید انواع ظروف فیروزه کوبی
سنگ فیروزه صرف‌نظر از زیبایی ظاهری آن، از دیرباز به‌دلیل القای احساس آرامش در افراد، مورد استفاده قرار گرفته است. در برخی کشورها نیز سنگ فیروزه مقدس شمرده می‌شود و اعتقاد بر این است که همراه داشتن آن با خود یا نگهداری از ظروف فیروزه کوبی، برای بیرون راندن انرژی‌های منفی و دور بودن از بیماری‌ها مؤثر است. در ادامه به مهم‌ترین خواص سنگ فیروزه و اهمیت خرید محصولات فیروزه کوبی می‌پردازیم:
- در منابع معتبر تأکید فراوانی بر این موضوع شده که مشاهده سنگ فیروزه بر قدرت بینایی تأثیر مثبتی دارد و در درمان بیماری‌های چشمی نیز مؤثر است.
- خرید و نگهداری از وسایل فیروزه کوبی و زیورآلات فیروزه کوبی می‌تواند در بهبود بیماری‌های قلبی و درمان افسردگی تأثیرگذار باشد.
- باتوجه به اینکه سنگ فیروزه در دفع انرژی‌های منفی مؤثر است؛ نگهداری از ظروف و وسایل فیروزه کوبی در منزل می‌تواند به کاهش کابوس‌های شبانه افراد نیز کمک کند.
- نظربه اینکه سنگ فیروزه به‌عنوان تقویت کننده چاکرای پنجم بدن شناخته می‌شود؛ استفاده از ظروف فیروزه کوبی برای صرف غذا یا نوشیدنی‌ها می‌تواند به تقویت ذهن و قدرت اندیشیدن افراد کمک کند.
- در روایات مختلف نیز استفاده از سنگ فیروزه را عامل استجابت دعا، دورکننده دردها و عامل گشایش سینه می‌دانند.
عوامل مؤثر بر قیمت ظروف فیروزه کوبی
- جنس زیرساخت محصولات فیروزه کوبی نقش تعیین‌کننده‌ای در قیمت آن‌ها دارد. به‌عنوان مثال فیروزه کوبی روی ظروف نقره و مس که از زیبایی و کیفیت بالایی برخوردارند، موجب افزایش قیمت محصول نهایی می‌شود.
- انواع مختلفی از سنگ‌های فیروزه در طبیعت یافت می‌شوند؛ استفاده از سنگ فیروزه مرغوب نیشابور در ساخت ظروف و اشیاء فیروزه کوبی می‌تواند موجب افزایش قیمت آن‌ها شود. در این نوع فیروزه، رنگ آبی تیره نسبت به رنگ سبز غالب است.
- انتخاب نوع چسب و پلی‌استر مورد استفاده در مرحله نهایی ساخت محصولات فیروزه کوبی نیز بر ارزش آن‌ها مؤثر است. به‌طوریکه استفاده از نوع باکیفیت چسب و پلی استر، دوام و ماندگاری ظروف فیروزه کوبی را افزایش می‌دهد و موجب افزایش قیمت آن‌ها نیز می‌شود.
- دقت و ظرافت صنعتگر در مرحله پرداخت ظروف نیز بر کیفیت و قیمت آن‌ها اثر بسزایی دارد. در صورتیکه ضخامت زیرساخت محصول در تمام قسمت‌ها یکنواخت شده باشد و در پرداخت نهایی نیز هیچگونه فرورفتگی یا بیرون‌زدگی در سطح محصول وجود نداشته باشد؛ بر ارزش آن می‌افزاید.
- امروزه ظروف پذیرایی فیروزه کوبی در اندازه‌های متنوعی تولید و عرضه می‌شوند و هرفردی می‌تواند متناسب با بودجه موردنظر خود و محلی که برای نگهداری آن درنظر گرفته، اندازه مناسب محصول را انتخاب کند. به‌طور معمول ظروف بزرگتر که برای ساخت آن‌ها از وزن بیشتری از مس و فیروزه استفاده می‌شود، قیمت بالاتری دارند.
نکات مهم درباره انواع ظروف فیروزه کوبی در دکوراسیون
هنر فیروزه کوبی را می‌توان در رده هنرهای نوپا و آینده‌دار دانست که قطعا بیشتر مورد توجه قرار خواهند گرفت. همچنین انواع ظروف فیروزه کوبی را، با توجه به بکار رفتن سنگ ارزشمند فیروزه در آن‌ها، علاوه بر زیبایی چشم‌نوازی که دارند، می‌توان در رده کالاهای با ارزش افزوده قرار داد. به همین منظور لازم است چه در هنگام خرید و چه پس از خرید این محصولات، نکات زیر را به خوبی رعایت نمود:
- حتما از فروشگاه‌های معتبر خرید کنید. تشخیص سنگ فیروزه در زیر لایه‌ای از پلی‌استر برای هر کسی مقدور نیست، بنابراین بهتر است که با خرید از یک فروشگاه معتبر خیال خود را راحت کنید.
- فیروزه به کار رفته در انواع ظروف فیروزه کوبی، رگه‌ها و طرح‌های مختلفی دارد. یکی از راه‌های تشخیص اصل بودن همین غیریکنواخت بودن بافت سنگ‌های فیروزه است، پیش از خرید حتما به آن دقت کنید.
- ظروفی که فیروزه کوبی در آن‌ها به صورت متراکم‌تر انجام شده است، از ارزش بالاتری برخوردارند. طبیعی است که پرداخت این ظروف و قرارگیری فیروزه‌ها نزدیک به هم نیازمند مهارت بالایی است که نشان از تجربه بالای استادکار دارد.
- در صورتی که متوجه تغییر رنگ فیروزه‌ها شدید سریعا ظرف را به یک کارگاه فیروزه کوبی برده و از احیای خودسرانه فیروزه با روش‌های موجود در اینترنت بپرهیزید.
- توجه داشته باشید که همه‌ی صنایع دستی اصیل دارای شناسنامه‌ای هستند که نام استادکار، تاریخ ساخت و ویژگی‌های ظرف در آن قید شده است. هنگام خرید از فروشنده شناسنامه محصول را بخواهید.